Asteko errepasoan, lehenagoko albiste baten eguneraketa, ChatGPT euskaraz mintzantzen entzun dezakegula, jada baita Euskal Herritik konektatuta (baina ordainduta). Eta asteko berrien artea, IKAE idazkunarena, Hizkuntzen Irabazia biltzarra datorrela edo Urtzi Odriozola programatzaileak itzulpen automatikorako LibreTranslate azpiegitura trebatzeari ekin diola.

Twitchen eta Segura Irratian atzo egin genuen zuzenekoan, 3D modeloekin jolasean ibili gara. Batetik, Lantzeko idazkunaren inguruan, nola hango materialarekin lanean ari den ikerlari batek Sketchfab gunera igo dituen zenbait modelo interesgarri, adibidez, letrak ageri diren horma edo toki berean aurkitutako kriseilua. Eta beste multzo tridimentsional bat: F4Map tresnaren mapa ikusgarriak (albiste honetan komentatuak).

Twitchen eta Segura Irratian egin dugun zuzenekoan, batetik fedibertsoko albisteak komentatu ditugu, nola ari diren txukun-txukun Bernat Etxepare LIzeoan ZNT ikasgaian, eta diru bilketako kanpainan dabilela Abaraska taldea. Baina batez ere erreparatu diogu Hailuo bideo-sorkuntzako AA-ri, eta geure buruekin jolastu dugu, irudi bat igoz eta esatariekin zer egingo ote zuen... Harrigarria eta akaso barregarria suertatu da.

Asteko errepasoan, topaketa batzuk aipagai: Deserrotuak txostenaren aurkezpenaren ingurukoa, Burujabetzak jardunaldia, eta Dragoi Bola zaletu euskaldunak elkartu ahal izango direla ere. Eta baita Abaraska taldeak diru-babes kanpaina abiatu duela.

Adibideekin flipatzen ibili gara zuzenekoan aste honetan, euskararentzako aukera batzuk probatuz, Twitchen eta Segura Irratian egin dugun zuzenekoan: itzulpen automatikoa Telegramen zein era txukunean integratu den konprobatu dugu, eta AA ahots sorkuntza euskaraz ere ikaragarri ona dela, ChatGPTren bertsio berrian (ordainpekoa eta AEBetan bakarrik, baina hala ere entzun ahal izan dugu).

Asteko errepasoan, jardunaldi kontuak: Ostera delako jaialdia Topagunearen eskutik; negazionismoa aztergai “Emakume zientzialarien argitan” solasaldi-zikloa, eta “Demokraziaren Berrikuntza” jardunaldiak, Arantzazulab-ek antolatuta. Tekno-gai sakonetan, ChatrGPT ahotsez euskaraz ere badabilela, eta Espainiako Liburutegi Nazionalak eta Euskarianak .eus domeinuko 13.000 gunetan informazioko 15 terabyte bildu dituztela.

Aste honetako Segura Irratiko eta Twitcheko zuzenekoan komentatu dugu nola Egunean Behin eta Mihiluze denboraldi berrietan hasi diren, eta bi aplikazioetan (Mihiluzek ere app-a baitu partida den egun bakoitzean zuzenean jokatzeko) berritasunak daudela. Bestalde Sustatuko editorea egun batzuk lehenago Wikipediaren hizkuntza gutxituen biltzar batean izan zen, eta han bizitako batzuk kontatu ditu.

Asteko errepasoan, Pixelfed argazki biltegi euskaldun eta federatuaren berri, nola ari diren egutegi bat prestatzen 2025erako; Ikusgela proiektuaren ekimen interesgarriak ikusturterako, eta Gladys Sariduna dela Lorea Argarate (ingurune digitalean ari diren emakume gazte euskaldunak saritzen ditu Gladys Sariak 2021etik)

Euskarazko Wikipediaren proiektuetako batek, Ikusgelak, zein indartsu hasi zuen ikasturtea komentatu dugu gaurko Segura Irratiko eta Twitcheko zuzeneko honetan: Bideo sorta berriari ekin diotela (Danel Pascual fantastikoarekin), eta edukia osatzeko lehiaketa ere badagoela Wikipedian. Horrez gain, Jaurlaritzako Hezkuntza sailari Googlerekin sortu zaizkion datu-babeseko arazoak komentatu ditugu, eta Hakune Miku ezagutu ere bai, itxura euskalduna hartu berri duen bokaloide japoniarra. Boka-zer? Bokaloidea. 

Udako oporraldiko etenaren ostean, asteko errepaso-bideoetara itzili gara. Sustatu albistegian aste honetan izan ditugun albisteen errepasoan: IEB 2024rako deialdi irekiera, Hatsune Miku bokaloide eusko-niponikoa, eta Kaixomaitia hilko dela hilabete amaieran ez badu maitalerik aurkitzen.

Kaixomaitia.eus webgunea 17 urteko historiaren ondoren desagertzera doala (seguruenik) apat dugu Segura Irratiko eta Twitcheko aste honetako zuzenekoan. Eta horrez gain, ohiko gai bat, adimen artifizialaren sorkuntzak. Kasu honetan, MiniMax / Hailuo AI tresna txinatarrarekin hizkuntzaren muga gaindituz guk geuk sortu ditugun bideo bitxi batzuk... Esate baterako, irudiko fotogramak erakusten duena, espaziountzi alienigena Donostiako Kontxako hondartza izan nahi duen eszenategi batean lur hartzen.

Twitterren norabide faxista izan da aipagarri uda honetan, Elon Musk haren nagusiaren joerak direla eta. Twitch eta Segura Irratiaren bidezko zuzeneko honetan ere tratatu dugu, zein alternatiba dauden ikusiz (Bluesky, Mastodon eta Threads), eta hauen artean bereziki Mastodon instantzia euskaldunak gomendatuz. Gainera, komentatu dugu Odon Elorzak egin zuen proposamen bitxia, "Twitter publiko europar" moduko bat sortzekoa, eta ideia txarra zergatik den azaltzen saiatu gara.

Abuztuko oporrak hartuko dituzte Sustatuko bideo-edukiek hurrengo asteetan, nahiz eta eguneroko jardunarekin jarraituko dugun albisteak argitaratzen. Hortaz, uztaileko azken errepaso honetan, besteak beste bi mini-tutorial edo argibideak bi gauzatarako: nola egin Twitterreko zure txioak ez ditzan Elon Musk-ek erabili Grok bere AA trebatzeko, eta mapa jarraibideak euskaraz entzuteko nola konbinatu Android telefono batean AhoTTS eta Organic Maps tresnak.

Joan den astean egin genuen oporren aurreko Twitcheko eta Segura Irratiko zuzenekoa baina tira, post-edizioan atzeratu gara (eta jarraian, abuztuan oporrak). Probatu dugu zuzenean Claude adimen artifizialeko (AA) azken modako tresna. Euskaraz bikain dabilela konprobatu, eta irudien deskribapenean ere bikaina dela. Baina doako bertsioarekin erabilpen askorik ere ezin daitezkeela egin, hori ere ikasi dugu zuzenekoan.

Sustatu albistegian aste honetan izan ditugun albisteen errepasan, Iruña-Veleiako zirkuaren aurkikuntza zirraragarria, PwPush tresnaren berri segurtasunaren garrantzia azpimarratu nahian, eta Egunean Behin jokoaren 15. denboraldiaren errepasoa, besteak beste.