Kutixi filosofikoen bilduma argitaratu du Oiartzungo "Oi(h)artzun filosofikoa" taldeak. Hamaika kontakizun eta hamaika ilustrazio, hamaika galderaz lagundurik, gaztetxoentzat pentsatuta. Euskal Herrian eta euskaraz sortutako materiala.

Zizur Nagusiko Udalak Euskararen Ordenantza urratu zuen lan deialdi batekin; orain, euskara puntuatu behar ez izateko errekurtso bat jarri du, eta, epaileek euskararekin izan ohi duten jarrera ezagututa, segur aski arrazoia emanen diote.

Googleren jabetzako DeepMind konpainiaren AlphaFold adimen artifizialaren programak, Europako Bioinformatikako Institutuarekin lankidetzan 200 milioi proteina baino gehiagoren 3D egitura iragartzea lortu du. Emaitzak modu irekian zabaldu dira komunitate zientifikoak erabili ditzan.

Urtero bezala, literatur sorkuntza bultzatu asmo duen lehiaketa antolatu du Zumaiako Udalak. Julene Azpeitia 35. ipuin lehiaketa izango da aurtengoa, eta irailaren 30era bitartean aurkeztu ahal izango dira lanak.

Jai alai, errespetuzko eta eleganteak eskatu ditue Iratxe Palaciosek eta Itziar Lazkanok. Bilboko udaletxean eta euren karguei jagokezen jantzi bereziak soinean, agerraldia egin dabe 2022ko Bilboko Aste Nagusiko txupinera Iratxe Palaciosek eta pregoilari Itziar Lazkanok. Jai Batzorde Mistoaren izenean, ekitaldian izan dira Udal eko zinegotzi Itziar Urtasun eta Bilboko Konparsetako Garazi Askasibar.

EITBek eta Amazon Prime Videok hitzarmena izenpetu dute aste honetan, telebista publikoaren ekoizpen batzuk streaming zerbitzua eskaintzen duen Prime plataforman ere zabaltzeko. ETBko euskarazko eta gaztelaniazko edukia izango da Amazon Prime plataforman ikusi ahalko dena. Ez dute zehaztu ea Iparraldean ere ikusi ahalko den, Amazon Primeren Frantziako plataforman.

Hiriak zenbat eta berdeagoak izan, orduan eta hobeto eusten diote tenperaturaren igoerari. Bizi dugun larrialdi klimatiko honetan gero eta nabarmenagoa da gure hirien eredua aldatu egin behar dugula, bizileku berde eta naturalagoak sortuz.

Global Footprint Network Fundazioak urtero kalkulatzen du Overshoot Day delakoa (gainditze-eguna edo mukurutze-eguna euskarara itzuliz gero). Hau da, gizateriak urteko zein egunetan ahitu duen gure planetak urtero sortzen duen baliabide kopuru guztia (ura, elikagaiak, erregaiak...). Aurten errekorra berdindu da: uztailaren 28rako dagoeneko erabili eta kontsumitu ditugu gure planetak aurten sortuko dituen baliabide biologiko guztiak. Hemendik eta Gabonetara bitartean kontsumituko dugun guztia gure planetari eta etorkizunari lapurtzen ari gara eta ez da birsortuko.

Asteburuan hil da Nichelle Nichols aktorea, 89 urte zituela, Silver Cityko (Mexiko Berria) bere etxean. Bere aktore lana, batez ere, Star Trek telesailarekin lotuta egon zen, Nyota Uhura teniente ezaguna izan baitzen 1966-1991 bitartean. Emakumezko beltz batek horrelako paper bat antzezten zuen lehenengo aldia izan zen eta emakume afroamerikarren eskubideen aldeko ikur bilakatu zen Nichols. Uhura tenienteak erakutsi zien afroamerikar gazteenei zurien eskubide berdinak zituztela eta agintera iristeko aukera eta eskubidea zutela.

Europako banderaren gainean, estatua identifikatzen duen hizkia eramaten dute Europako Batasunean matrikulaturiko autoek. Hego Euskal herrian matrikulaturiko autoek E bat daramate, eta Iparraldean F bat. Badira, ordea, euren nazioa identifikatzeko hizkia edo hizkiak horien gainean jartzen dituzten auto jabeak. Askori isuna jarri izan diete Espainiako Poliziak edo Guardia Zibilak, E hori estaltzeagatik (EH, CAT edo GZ ikurrekin). Bada, Espainiako Barne Ministerioak onartu behar izan du legeak ez duela biderik ematen inor zigortzeko horregatik eta erretiratu egin behar izan ditu jarritako hainbat isun.

Baxe Nafarroako historiak bere lekua izatea merezi zuen. Hori uztailaren 4tik aitzina gauzatu da Baigorrin. Izan ere, Mehaka interpretazio zentroak ateak ireki ditu herriko etxe zaharreko lokaletan, eta istorio paregabe batean murgilduko du bisitaria. Mehaka ikerketa lan luze baten emaitza da lehenik, Kintoan Barna programa europarrean jasoa. Bixente Hirigaray, ondarea zaintzeko laguntzaileak gidaturik, bertako historialari eta arkeologoek osaturiko batzorde zientifiko baten eta herriko biztanleak barne harturiko talde zabal baten laguntzarekin burutu zen. «Gaur egungo eszenografia ikuspegi berrietan oinarritzen da, euskarri askorekin. Bisitariak iturri ikonografikoak, testuak, bideoak edo tresna interaktiboak aurkituko ditu», azaldu du Bixente Hirigarayk Mediabasken. Lurraldeko biztanleei eta ibiltari jakinguratsuei zuzendua da.

Oporretan oso urruti joateko aukerarik ez baduzu edo, besterik gabe, Egunean Behineko zale amorratua bazara eta "Zer herri da?" estiloko galderek amorratzen bazaituzte, hementxe duzu denbora-pasarako kanal bat, Youtubeko Magic Live.

Halaxe ondorioztatu du ekainean argitaratu berri den ikerketa batek: azken hamarkadetan gure planetan izan dugun tenperatura-igoera globala ez dela neurri berekoa planetan osoan eta Artikoan beste latitude batzuetan baino 4 aldiz handiagoa dela. Aspaldi ezagutzen den anplifikazio polarraren fenomenoa dago Artikoko igoera bizkorrago horren oinarrian, zeinek erretroalimentazio mekanismo moduan funtzionatzen duen: tenperatura gehitu ahala, tenperatura igoera horren abiadura handitu egiten da.

Ikerbasque Fundazioak nazioarteko deialdia egin du behin-betiko 10 ikertzaile-lanpostu eskainiz. Deialdia datorren irailaren 8an itxiko da.