Gizona gizon izango bada

Gazteentzako zientzia-erronka tailerra eta umeentzako txiki-zientzia gunea izango da Deustuko jaietan, Bizilaberen eskutik. Jarduerak martxoaren 21ean izango dira, arratsaldeko 17:00etan, Deustuko Botikazahar parkean, ikertzaile errealen zein begiraleen parte hartzearekin.

Jardunaldi bat edo hitzaldi-sorta bat antolatzen ari zara, edo argitarapen kolektibo bat abian jartzen. Euskal idazle bat behar duzu, edo euskal intelektual bat (hemendik aurrera EI), edo irakasle bat, edo aditu bat. Euskalgintzaren, herrigintzaren, administrazioaren edo agian pixka bat guztiaren parte zara. Hona zenbait aholku praktiko:

1. Garaiz luzatu proposamena, nahikoa denborarekin: hitzaldi guztiz berri bat bi aste barrurako/etzirako/atzorako enkargatzea ez da ideia onena.
2. Saiatu eskaera EI-aren profilera egokitzen, ahal den neurrian behintzat: EIak, uste zabalduenaren eta irratiko edo telebistako tertuliek erakusten dutenaren kontra, ez dira beti gai edozein gauzari buruz aritzeko.
3. Ez haserretu EIak, dena delakoagatik ezezkoa ematen badizu.
4. Ez izan –horren– egiatia: ez duzu zertan EIa informatu aldez aurretik ezezkoa eman duen beste EI baten eskutik iritsi dela zure proposamena, eta are gutxiago beste baten ordezkoaren ordezko izateko jo duzula  harengana.
5. Aurreko aholkuari jarraiki, emaiozu EIari kariño apur bat, edo are koipe pixka bat.
6. Ez izan beldurrik diruari buruz hitz egiteari, edo diru ezari buruz hitz egiteari; lana eskatzeko deitu badiozu, esaiozu zerbait ordainketari buruz, arren.

Hala da, bai. Pi eguna da gaur. Izan ere, martxoaren 14a da gaur, hainbat hizkuntzatan 3/14 bezala adierazten dena (euskaraz, besteak beste). Hori dela eta,  zenbakiaren eguna ospatzen dute hainbat zientzilarik. 

ZinemaldiaCat , Kataluniako Euskal Zinema Jaialdia, martxoaren 14tik 17ra egingo dute aurten. 14. edizio honetako emanaldiak Cinemes Girona aretoetan izango direla iragarri dute antolatzaileek eta bertan zuzendariekin solasaldiak, hainbat motako pelikula eta sari banaketak ere antolatu dituzte. Emango dituzten filmen artean, Oreina, Dantza eta Margolaria.

Iberiar penintsulako azken 8.000 urteetako historia genetikoa azaltzen duen lana argitaratu berri da. Erdialdeko Europatik penintsulara etorritako migrazioen eragina oso handia izan zela argitu dute; ia gizonezkoen populazio osoa ordezkatzerainokoa. Eta agerian jarri dute euskaldunok penintsulako beste populazioekin ditugun desberdintasun genetikoak azken 2.000 urtekoak besterik ez direla. Ikerketaren egileetako bat Iñigo Olaldi genetista euskalduna da, eta Elhuyarrek bere hitzak jaso ditu.

Bihar ostirala, martxoak 15, klima-aldaketaren kontrako ikasle greba orokorra egingo da Europan. Hego Euskal Herrian, mobilizazio nagusiak bihar bertan izango dira, 12etan, lau hiriburuetan, zehatz-mehatz, Bilboko Arriagan, Gasteizko Bilbo Plazan, Donostiako Bulebarrean eta Iruñeko Udaletxeko Plazan. Ipar Euskal Herrian, berriz, larunbatean, hilak 16, bada deialdi berezi bat Angelun, 10:30ean, Baionako Ibilbidean, zehatz-mehatz, Cadran biribilgunean. Esan gabe doa Eguzkikooi primeran iruditzen zaigula klima-aldaketa eragozteko benetako neurrien alde mobilizatzea.

Mugaz gaindiko sareko hiru zentroetako batean erresidentzia artistikoa egin ahal izateko izen-ematea apirilaren 5era arte egongo da zabalik. 

Mugikorrerako aplikazio berri bat argitaratu dugu aste honetan. Egunean Behin deitzen da, eta tribial estiloko galdera-erantzunen joko bat da. Erabiltzaileek 10 galderako galdetegi bat erantzun beharko dute (egunean behin, egunero partida bat), ahalik eta denborarik laburrenean. Astean zehar jokatutako 7 partidetan onena izan denak oparia jasoko du igande gauero; eta astelehenetan partida berria hasiko da. Euskaratik eta euskaraz sortutako 50.000 galdera daude gehituta datu-basean. Jaitsi eta probatu, Android eta iPhonerako dago garatuta.

200 lagunek eskatu dute epaiketarik ez egiteko. Kanpaina hasi besterik ez da egin, atxikimendua eman nahi duenak argiak100urte@argia.eus helbidera idatzi behar du. Proiektu hau babestu nahi duenak hemen egin dezake kidetza. Euskal Herriko 100 kazetari baino gehiagok -baita nazioarteko batzuek ere- ARGIAri babesa adierazi diote epaiketa honen harira.

Nahasmendu bipolarra duten pertsonengan depresio-aldiak prebenitzeko litio gatzek duten eraginkortasuna aztertu dute. Bizitza errealean efektu prebentiboa du epe luzean litio gatzak erabiltzea, ikerketaren emaitzen arabera. Bizitza errealaren testuinguruan depresioa prebenitzeko litioak duen efektibotasuna aztertzea izan da helburua eta, horretarako, nahasmendu bipolarra duten 72 pazienteri jarraipena egin zaie hamar urtez.

Gipuzkoako Foru Aldundiak laguntza deialdia plazaratu du, euskararen erabilera sozialaren areagotzera doazen proiektuetarako. Horien artea, euskarazko IKT proiektuak egiteko laguntzak daude, atal hauetan sailka daitezkeenak:

• Euskarazko edukiak eskaintzen dituzten webgune ez korporatiboak garatzea, edukiak libreki eskuragarri izan daitezen.
• Software tresnak euskaratzea.
• Erakunde eskatzailearen funtsetan eta artxiboetan diren eduki digitalak libreki eskuratu, partekatu eta birnahasteko bideak errazteko garapen teknologikoak.
• Gailu mugikorretan erabiltzeko aplikazioak sortu eta ekoiztea.

Hemen da berriro ere Osasungoa Euskalduntzeko Erakundearen (OEE) biltzarra. 29. aldia duen honetan Gasteizera itzuli da, eta aurtengo gaia, “Osasungintza berria? Bere jardunetik ikasten duen osasun-sistema”, punta-puntakoa da, guztiz lerrokatua gizarteak gero eta ozenkiago eskatzen duenarekin: osasun-sistema eraginkorra, efizientea eta helburutzat zero kalte duena.

Ipurtargiak koleoptero bitxiak eta liluragarriak dira. Gauean argi berdexka egiteko gai dira -gaitasun xelebrea, hasiera batean-, baina, helburu eta funtzio biologikoa duena. Orain dakigunez, gorteatzeko tresna izateaz gain harrapakarietatik babesteko tresna ere bada. Alabaina, nola liteke argia eginez harrapakariek ez ikustea?

Energiaren Euskal Erakundeak iragarri du ibilgailuak berritzeko EAEko 'renove' planeko eskaerak era telematikoan egingo direla, EEEren webgunearen bitartez, oinarriak EHAAn argitaratutakoan, martxoaren bukaeran. Gehienez 25.000 euro balio duten autoentzako soilik eskatu ahal izango da laguntza, elektrikoen eta hibridoen kasuan izan ezik, horiek 40.000 euro arteko prezioa izan ahalko dute.

Urte hasieratik musika eskaintzarekin hasi da emisio frogetan NAIZ Irratia eta aste honetan zabalduko ditu lehen eduki landuak, martxoaren 8an. Ohiko emisioi ekin aurretik lehen emankizunak bereziak izango dira, greba feministaren ostean Korrikaren jarraipen berezia egingo du irratiak. FM-ko uhin hauetan aurkituko duzu euskarazko irrati hau: Bilbo Handia (92.2), Durangaldea (97,4), Urola (91.8), Goierri (102.2) eta Donostialdea (93.8