Zehar-Errefuxiatuekin elkarteko "Deserrotuak, bipiltze eta mugen arteko ibilbidea” txostenaren aurkezpena izando da asteazkenean (urriak 9) Bilbon, Bilborock aretoan 18:00etan. Jardunaldi batekin osatu dute aurkezpena. Izena emateko, hemen. Deserrotuak txostenak aztertu du migrazio klimatikoen gaia, "kolapso ekosozialaren eta biztanleriaren desplazamendu behartuen arteko harremanari buruzko hausnarketa egitea helburu duena".

Asteko errepasoan, jardunaldi kontuak: Ostera delako jaialdia Topagunearen eskutik; negazionismoa aztergai “Emakume zientzialarien argitan” solasaldi-zikloa, eta “Demokraziaren Berrikuntza” jardunaldiak, Arantzazulab-ek antolatuta. Tekno-gai sakonetan, ChatrGPT ahotsez euskaraz ere badabilela, eta Espainiako Liburutegi Nazionalak eta Euskarianak .eus domeinuko 13.000 gunetan informazioko 15 terabyte bildu dituztela.

Espainiako Liburutegi Nazionala eta Euskariana Euskadiko Liburutegi Digitala elkarlanean aritu dira, bigarren urtez jarraian, .eus domeinuko eduki multzo handi baten bilketan. 13.000 domeinutan, orrialde sorta handiak biltegiratu dituzte, informazioko 15 terabyte guztira. Baina emaitza ez dute sarean jartzen, in situ joan beharra dago nonbait Espainiako liburutegi nazionalera eta Eusko Jaurlaritzako Liburutegi Nagusira (Lakua) sarbidea izateko. 

Aste honetako Segura Irratiko eta Twitcheko zuzenekoan komentatu dugu nola Egunean Behin eta Mihiluze denboraldi berrietan hasi diren, eta bi aplikazioetan (Mihiluzek ere app-a baitu partida den egun bakoitzean zuzenean jokatzeko) berritasunak daudela. Bestalde Sustatuko editorea egun batzuk lehenago Wikipediaren hizkuntza gutxituen biltzar batean izan zen, eta han bizitako batzuk kontatu ditu.

Maiatzean erakutsi zituen OpenAI enpresak ChatGPTo bertsioaren gaitasun berriak: euskarazko aprobak egin genituen testuarekin, baina audiozko emaitzak, adimen artifizial (AA) honek hitz egiteko duen gaitasuna bakarrik erakutsi zituzten demo batzuetan (non italieraz edo ingelesez primeran zebilela entzun ahal izan genuen). Zalantza geratu zitzaigun ea gaitasun hori zabaltzean erabiltzaile guztien artean euskaraz ere egingo ote zuen sistemak. Baieztatu ahal izango dugu orain baietz, Beñat Erezuma adituari esker. Sartu eta entzun.

ETBk bere denboraldi berria aurkeztu zuen irailaren 3an, “Emozioen festa” lemapean. Hilabeteren buruan, Aldatu Gidoia taldeak denboraldiko edukien irakurketa ezkor eta kezkagarria egin du.

Elhuyarrek eta Donostia Kulturak elkarlanean antolatzen dute “Emakume zientzialarien argitan” solasaldi-zikloa. Udazkenean, hiru saio eskainiko dira  “Negazionismoa, herritar guztien zientzia eta ikerketaren ibilbideak” izenburupean: urriaren 8an, azaroaren 5ean eta abenduaren 10ean. Aurrez aurreko elkarrizketen bidez, negazionismoaren gaia landuko da zenbait arlotan lan egiten duten emakume zientzialariekin batera. Saioak euskaraz izango dira, 19:00etan, Ernest Lluch Kultur Etxeko aretoan, Donostian.

Lanopor egun batzuk izan nituen joan den astean. Oporrak ziren, baina ordu batzuk dedikatzen dizkiodan afizio bati emanak izan ziren, biltzar batean inbertituak: hotelean lo eta hotel bereko areto batean jardunaldiak goiz eta arratsaldez. Ordu gutxi batzuk geratzen ziren hiria ezagutzeko baina ondo aizuek. Celtic Knot 2024 konferentzia izan zen Waterforden, eta Euskal Wikilarien Kultur Elkartearen izenean bertara joatea eskatuta lortu nuen gonbidapena (aurkezpen bat egiteko aukerarekin). Ohar batzuk ekarri ditut bertatik.

Arantzazulab ikertegiak “Demokraziaren Berrikuntza” Jardunaldiak antolatu ditu datorren asterkao, urriaren 9tik 11ra egingo dira Bilbon eta Arantzazun. Jardunaldien lehen edizioa izanfo da, eta lema honen pean garatuko dira: "Berrikuntza eta diseinua demokrazia indartzeko erronka konplexuen egungo testuinguruan".

Balmaseda, Arrigorriaga eta Abadiño bisitatuko ditu aurtengo udazkeneko edizioan Ostera kultur festibal ibiltariak, Topaguneak antolatzen duen ekintzak. “Euskaran mundu oso bat kabitzen da!” izenpean, herri bakoitzean 4 egunez luzatuko den egitarau zabala eskainiko du kultur festibalak. Horren barruan, Etorkizuneko GU Irudikatzen solasaldi zikloa, ere programatu dute, zeinean lehen hitzaldia etzi urriak 3 izango den Balmasedan.

Loraldia Plaza Zaratamo-Arrigorriagak euskarazko kultur garaikidearen proposamen berrienak aurkeztuko ditu bere hirugarren edizioan, urriaren 18tik 27ra bitartean. Loraldiaren esperientzia Zaratamo eta Arrigorriagara hurbiltzen den ekimen honetan aurtengo edizioan askotariko proposamenak izango dira: musika, dantza, literatura, kabareta, besteak beste. Loraldian ohikoa den bezala, sortzaile erreferenteak eta figura berriak izango ditugu. Besteak beste, Maite Larburu, Jon Maia, Andoni Mutiloa, Maddi Oihenart, Mitxel Etxekopar. Eta bi herrietako sortzaileek parte hartuko dute programazioan baita ere.

Gaur abiatuko da Mihiluze ETB1eko lehiaketaren denboraldia, 21.20etako programarekin. Proba zahar batzuk itzuliko dira, eta lehiaketaren amaieran izaten den Hamaikakoa / Urrezko Galdera azken proban, zeinean aplikazioarekin etxetik zuzenean joka daitekeen, berritasuna dago app-ean: egiaztatzeko aukera, lehiakideek ere badutena, edukiko dute etxeko jokalariek ere.

• Mitoa ala zientzia?” izeneko atal berri bat izango du saioak denboraldi honetan, mito eta sineskerien atzean ebidentzia zientifikorik baden aztertuko duena.

• Larunbatetan izango da ETB1en, 13:30ean, eta igandeetan ETB2n, 12:30ean.

Datorren astelehenean, irailaren 30ean, hasiko da Egunean Behin jokoaren denboraldi berria, jokoaren 16. denboraldia, Gabonak bitartekoa, 5 urte bete ditugun 2024. urte honetako txandak amaituz. Babesletza geuk, CodeSyntaxek, jokoaren sortzaileok, eskaintzen dugu geuk garatutako app sorta aurkeztuz, eta sarietan Bodegas Ribeirao produktu galiziarren dendaren laguntza dugularik. Denboraldi galdera sorta berriak ikusiko ditugu, sarietan arau aldaketa ezarri dugu irabazteko aukerak zabaltzeko jokalarien artean, eta egunen batzuetan bigarren partida jokatzeko aukera ere ikusiko dugu, ekainean estreinatu genuen lehiaketa tematiko paraleloei esker.

Debako Udalak eta Elkar argitaletxeak, Euskal Herriko historia hurbilaren ezagutza zabaltzeko eta euskal literatura aberasteko asmoz, XVIII. Tene Mujika beka deialdia egin dute, 6.000 euroko dirulaguntza emango duena. Euskal Herrian azken 60-70 urteetan izandako pertsona, talde, gertakari edo mugimenduren bati buruzko liburuak egiteko proiektuak aurkez litezke.