Duela egun batzuk aipatu genuen nola Marteko Perseverance misioan parte hartu duen EHUko kimikari talde batek, IBEA taldeak (Ikerkuntza eta Berrikuntza Analitikoa). Ez bakarrik espaziora begira, beste kontu batzuetan ere lan egiten dute eta Zientzia Kaiera agerkariak zabaldu du IBEAk Ponpeiako freskoetako margoak kontserbatzeko ikerketa inportanteak egin dituela. Egin dezagun errepaso bat zer nolako lanak iraunarazten lagunduko duen ikerkuntza honek.

Aste honetan Mikel Artetxe informikari euskaldunak bere tesia aurkeztu du, eta oporren bueltan Facebook-eko adimen artifizialeko unitatean hasiko da lanean, Londresen. Artetxe lanean ibili den IXA taldeak azaldu du haren tesiaren nondik norakoa, ekarpen handi bat itzulpengintza automatikoan, bereziki euskararentzat eta korpus elebidun antolatu oso handiak ez dituzten geurea bezalako hizkuntzentzat. Itzulpen automatiko gainbegiratu gabea izan da Artetxeren tesia.

Errenteriako Kapitain Etxea kulturetxean Jantziaren Zentroa dago kokatua, jantzien inguruko museo bat. Erakusketa ezin aproposagoa dute egun hauetan: 1918ko gripe espainiarraren pandemiak nola eragin zuen modan, maskara eta abarrez nola babestu ziren gure arbasoak.

Bernardo Atxagaren hitzak, 2003koak: "Joan den 2003garrengo otsailaren 20an Joan Mari Torrealdai pantailan ikusi nuenean, makurtuta beso baldarraren zamapean eta buru tapatuta, errezatzeko gogoa egin zitzaidan, nahiz errezatzen ez jakin; pentsatu nuen, sentitu nuen, irudi hura ohizko esparrutik at gelditzen zela, eta ezin zitzaiola berari haserre oihua edo komentario politikoa bakarrik jarraitu". Zenbatek gogoratu dugu irudi hura orain, Joan Mari Torrealdai hil denean, 77 urterekin. Agur eta ohore, euskal kulturaren erraldoiari.

Atzo abiatu zen Marte planetara NASAk prestaturiko azken misioa. Atlas V izeneko kohetea jaurti zuten, eta Martera iristean Perseverance izeneko moduloa askatuko da eta lurreratuko da. Perseverance mugitzen hasiko da jarraian, dena ondo badoa, ibilgailu bat baita, rover bat. Perseverance roverraren bi tresna inportante Euskal Herrian eginak dira, Elgoibarko AVS enpresan.

Oporrak hartu ditut gaur eta, egun batzuk barru, bidaia dut programatuta. Ez naiz fio, oraindik, joaterik izango ote dudan. Pandemia egoera, 5 eta 10 egunetan, datuak norabide batean gehiegi okertzen badira, dela nire etxean, dela oporren jomugan, dena hankaz behera gera daitekeela badakit. Badaezpada, aseguru bidez diru itzulketa lotuta dut.

Sky telebista plataforma britainiarrak Espainiako streaming zerbitzua etengo du datorren irailaren 1ean. Abuztuko azken hilabetea doan emango die ikusleei. Dagoeneko streaming plataformen merkatua bete samarra dagoelako seinale argi bat da hau. Izan ere, eskura dauden aukera nagusietara apuntatzen bazara, modako edo puntako film edo telesailak ikusteko, hilean 100 euro inguru inbertitu beharra dago ia (Netflix, HBO, Amazon Prime Video, Disney+, Apple TV Plus...)

Argia aldizkariak kaleratzen duen Larrun pentsamendu-gehigarriak "Autodefentsa digitala" du goiburu bere azkenengo alean. Lander Arbelaitz kazetariak gidatutako informazio eta iritzi bilduma sakon bat du Larrun honek, eta alderdi praktikotik, baliabideen zerrenda batzuk: Pribatutasuna errespetatzen duten aplikazioak eta programak; Firefox nabigatzaileari jarri dakizkiokeen gehigarrik; eta tresna zehatzez, gain sareko zerbitzu erabilgarri batzuen zerrenda ere bai.

Time Line Curator "denbora lerro" edo kronologia grafikoak egiteko tresna bat da. Beta fasean dagoen proiektua da, baina online bertsioa badabil. Testuzko data multzo bat emanez gero, edo URL bat non datak agertzen diren, grafikoa automatikoki sortzen du, eta hortik aurrera osa dezakezu lana. Dena dela, ingelesezko datekin moldatzen da, eta euskarazko kronologiak analisatuz gero, tarteko lana eskatzen du.

Ikus-entzunezko teknikarientzat, bereziki audioarekin lan egiten dutenentzat, teknologia egokiarekin soinu pista batean ahotsa isolatzea gauza erraza izan liteke, baina ez profesionalentzat... Horixe doan egiten sareko zerbitzu bat dago, Acapella Extractor, eta aproba egin dugun nola dabilen. Ahozabalik utzi gaitu. Musika-tresna guztiak desakertu eta ahotsa bakarrik geratu da proba egin dugun euskarazko kantuarekin.

Joan den asteburuan gertaera bitxia gertatu zen Ukrainan: Gizon batek 13 pertsona bahitu zituen autobus batean. Ondo amaitu zen, baina larria izan zitekeen... Bahiketa amaitzeko gakoa izan zen bahitzaileak Ukrainako presidenteari egindako eskaera bat betetzea: publikoki gomendatu zezala Earthlings film dokumentala. Eta halaxe egin zuen presidenteak. Earthlings animalien kontrako krudelkeria salatzen duen dokumentala da, eta euskaratua dago.

Iruña-Veleia Argitu taldeak gutun irekia bidali dio Euskaltzaindiari, "gai honetan zerbait egin dezan, orain arte berari egokituko ez balio moduan jokatu duelako". Iruña-Veleia Taldeak Veleiako euskarazko idazkunen benekotasunean sinesten du, eta Eliseo Gil horien faltsifikatzailetzat jo duen epaiketa eta prozesua arbuiatzen du. Ostraketako anakronismoei dagokienez, taldeak ez du dudarik: Azken Afariaren edo Kalbarioko irudien (Kristo lapurren artean) lehen ale historikoak badira Veleiakoak, "ondorioztatu behar da kristau gai erlijiosoaren aurkikuntza hauek izango liratekeela orain arte munduan ezagunak diren lekukotasun zaharrenak".

Koronabirusaren gorakada berrien, gazteak ospe txarra hartzen ari direla entzungo zenuten... Eta horien artean, Iruñeko Mendillorri auzokoak, non nerabe guztiei egin behar dizkieten PCR probak egunetan. Ba, hara, bada Mendillorrin txalotzeko moduko beste zerbait ere: bertako Institutuko ikasleek, praktika gisa, aplikazio mugikorrak garatzen dituzte. 25 dituzte jada igoak Google Play-ra.

Wave.tv izeneko plataforma teknologikoak 32 milioi dolarreko inbertsioa jaso du AEBetan, bere balorazioa 50 eta 100 milioiren artean jarriz. Kirol ikuskizunak eta informazioa kate edo marka desberdinetan ekoizten dituen enpresa bat da, eta bere distribuzio kanalak ez ohikoak dira: beste sare sozial batzuk (Snap, Tiktok, Instagram, Facebook, Youtube...), gehienetan mugikorrerako formatu bertikalean. Beraien portafolioan aizkolaritza ikusteak harritu gaitu, kirol honen bertsio amerikarra alegia, Timbersports delakoa.

Google Play Pass harpidetza bidez mugikorreko jokoetan ibiltzeko aukera berri bat da. Web interfazeko informazioa gazteleraz aurkitu dugu, baina zure Android mugikorra euskaraz erabiltzen baduzu, sartu Google Play, hiru marratxoen menuan klikatu, eta hantxe duzu informazioa euskaraz zerbitzu berri joni buruz (pantaila euskaratu horiek itsatsi ditugu hau ilustratzeko).