Asteko errepasoan, jardunaldi kontuak: Ostera delako jaialdia Topagunearen eskutik; negazionismoa aztergai “Emakume zientzialarien argitan” solasaldi-zikloa, eta “Demokraziaren Berrikuntza” jardunaldiak, Arantzazulab-ek antolatuta. Tekno-gai sakonetan, ChatrGPT ahotsez euskaraz ere badabilela, eta Espainiako Liburutegi Nazionalak eta Euskarianak .eus domeinuko 13.000 gunetan informazioko 15 terabyte bildu dituztela.

Aste honetako Segura Irratiko eta Twitcheko zuzenekoan komentatu dugu nola Egunean Behin eta Mihiluze denboraldi berrietan hasi diren, eta bi aplikazioetan (Mihiluzek ere app-a baitu partida den egun bakoitzean zuzenean jokatzeko) berritasunak daudela. Bestalde Sustatuko editorea egun batzuk lehenago Wikipediaren hizkuntza gutxituen biltzar batean izan zen, eta han bizitako batzuk kontatu ditu.

Euskarazko Wikipediaren proiektuetako batek, Ikusgelak, zein indartsu hasi zuen ikasturtea komentatu dugu gaurko Segura Irratiko eta Twitcheko zuzeneko honetan: Bideo sorta berriari ekin diotela (Danel Pascual fantastikoarekin), eta edukia osatzeko lehiaketa ere badagoela Wikipedian. Horrez gain, Jaurlaritzako Hezkuntza sailari Googlerekin sortu zaizkion datu-babeseko arazoak komentatu ditugu, eta Hakune Miku ezagutu ere bai, itxura euskalduna hartu berri duen bokaloide japoniarra. Boka-zer? Bokaloidea. 

Kaixomaitia.eus webgunea 17 urteko historiaren ondoren desagertzera doala (seguruenik) apat dugu Segura Irratiko eta Twitcheko aste honetako zuzenekoan. Eta horrez gain, ohiko gai bat, adimen artifizialaren sorkuntzak. Kasu honetan, MiniMax / Hailuo AI tresna txinatarrarekin hizkuntzaren muga gaindituz guk geuk sortu ditugun bideo bitxi batzuk... Esate baterako, irudiko fotogramak erakusten duena, espaziountzi alienigena Donostiako Kontxako hondartza izan nahi duen eszenategi batean lur hartzen.

Twitterren norabide faxista izan da aipagarri uda honetan, Elon Musk haren nagusiaren joerak direla eta. Twitch eta Segura Irratiaren bidezko zuzeneko honetan ere tratatu dugu, zein alternatiba dauden ikusiz (Bluesky, Mastodon eta Threads), eta hauen artean bereziki Mastodon instantzia euskaldunak gomendatuz. Gainera, komentatu dugu Odon Elorzak egin zuen proposamen bitxia, "Twitter publiko europar" moduko bat sortzekoa, eta ideia txarra zergatik den azaltzen saiatu gara.

Abuztuko oporrak hartuko dituzte Sustatuko bideo-edukiek hurrengo asteetan, nahiz eta eguneroko jardunarekin jarraituko dugun albisteak argitaratzen. Hortaz, uztaileko azken errepaso honetan, besteak beste bi mini-tutorial edo argibideak bi gauzatarako: nola egin Twitterreko zure txioak ez ditzan Elon Musk-ek erabili Grok bere AA trebatzeko, eta mapa jarraibideak euskaraz entzuteko nola konbinatu Android telefono batean AhoTTS eta Organic Maps tresnak.

Joan den astean egin genuen oporren aurreko Twitcheko eta Segura Irratiko zuzenekoa baina tira, post-edizioan atzeratu gara (eta jarraian, abuztuan oporrak). Probatu dugu zuzenean Claude adimen artifizialeko (AA) azken modako tresna. Euskaraz bikain dabilela konprobatu, eta irudien deskribapenean ere bikaina dela. Baina doako bertsioarekin erabilpen askorik ere ezin daitezkeela egin, hori ere ikasi dugu zuzenekoan.

Sustatu albistegian aste honetan izan ditugun albisteen errepasan, Iruña-Veleiako zirkuaren aurkikuntza zirraragarria, PwPush tresnaren berri segurtasunaren garrantzia azpimarratu nahian, eta Egunean Behin jokoaren 15. denboraldiaren errepasoa, besteak beste.

Aste honetako Twitcheko eta Segura Irratiko zuzenekoa ezin dizuegu osorik jarri: Ghibli japoniar anime ezagunen ekoiztetxeagatik (eta badaude aurrekariak Ghibilk euskara jazartzekoak) Tratatu dugu berriketan nola Hayao Miyazaki handiaren estudioko filmak ezin diren euskaraz ikusi aretoetan, ezta streaming plataformetan. Baina badaude bide extra-ofizialak: Azpitituluak Euskaraz eta  Euskal Encodings-en eskutik. Baina demostrazioa egin dugu Ponyo itsaslabarrean filmaren zati bat ematen zuzenekoan (audioa japonieraz eta azpidatziak euskaraz, itsatsi dugun irudian bezala), eta, ttak!, Youtubera igo dugunean detektatu digute. "Quod erat demonstrandum", Ghibli gozatzeko euskaraz modu pirata samarrean egin behar da. 

Sustatu albistegian aste honetan izan ditugun albisteen errepaso laburra. Uztailaren 8tik 14ra bitartean. Orotariko Euskal Hiztegiaren bertsio berria, Izaskun Arrue Kulturgunea irekitzear dela (webgunea prest jada), edo Zarauzko Euskal Jaiaren mendeurrena, beste albiste batzuen artean.

Aste honetako Twitcheko eta Segura Irratiko zuzenekoan, bi astetan jorratu dugun kontu bati buruz jardun dugu nagusiki, nola Ikusiker inkestak aztertu dituen euskal gazteen albiste-iturriak eta aktualitateaz informatzeko ohiturak, bi alorretan zentratuta: sare sozialena, eta telebistaren kontsumoa. Eta Librera Reader eta AhoTTS softwareen konbinazioaz ere hitz egin dugu.

Sustatu albistegian aste honetan izan ditugun albisteen errepaso laburra. Uztailak 1etik 7ra bitarte. Ikusiker Behategiaren txosten berriena analisatu dugu, gazteen informazio ohituen berri dakarrena. Euskarazko 100 azpidatzi gehitu dituzte Filmin streaming plataformara, tartean boluntarioek Azpitituluak Euskaraz webgunerako sortuak. Eta beste albiste batzuk.

Aste honetako Twitcheko eta Segura Irratiko zuzenekoan, zenbait kontu. Batetik nola ari garen aste honetan gidabaimena euskaraz ateratzeko benetako test-galderekin jokatzen Egunean Behin aplikazioan. Baita ere Noeren Ontzia webgune didaktiko berria (Euskaltzaindiak sortua), eta Sustatuk egiten duen pronostiko bat: Espainiako Gobernuak adin gabekoei pornoa eragozteko sistema iragarri berriak ez duela batere etorkizunik.

Aste honetako Twitcheko eta Segura Irratiko zuzenekoan, MuseoTIK webgunea bisitatu dugu, EAEko hainbat museo eta ondare instituziok edukiz bete dutena. Eta Hitz Zentroak euskarazko puntako teknologia erakutsiz sarean jarri dituen bi demo ere bai, zuzenean. Esaten ari ginena nola transkribatu den bikain konprobatu dugu adibidez. Eta, irudiak erakusten duen bezala, Sustatuko testuekin C1 euskara maila gainditzen dugula ere ikusi dugu.

Sustatun asteak eman duenaren errepasoa. Uda ikastaro baten berri: Itzultzaile neuronalen eraginak euskararen erabileran. Iñaki Alegriak itzuli duen liburua: 100 urteko gerra Palestinaren aurka. 'Mahatsorrien' ekimena Wikipedian: Bilboko historiako mendeurren esanguratsu bat markatzeko (Bilbok Begoña anexionatu zuenekoa). Igartza Beka 2024: idazle gazteen literatura sorkuntza sustatzeko beka kalean dela...