Sustatu

Soziolinguistika Klusterrak Jendaurrean aurkeztu zuen joan den astean: gida bat, "erakundeek euren komunikazio publikoan euskararen erabilera handitu eta hizkuntzen kudeaketa egokia egiteko". Gomendio eta gidalerroetako batzuk komunikazio digitalari dagozkio, eta horien artean webguneen eta sare sozialen bidezko komunikazioari dagozkionak nabarmenduko ditugu artikulu honetan.

Altxa Burua taldeak eskatu du bigarren hezkuntzako EAEko ikastetxeetan kendu ditzatela mugikorrak, debekua bat ezarrita arauz. Aste honetan eskaera eraman dute Eusko Legebiltzarrera, Hezkuntza sailak ikastetxeak telefono mugikorrik gabeko esparru gisa izendatu ditzan.

'Barraka' saioaren emanaldiak eten ditu EITBk, eta Primeran plataformatik jarritako atalak kendu, atzo emakume talde batek Twitterren zabaldutako salaketa baten ondoren. Salaketak sexu-erasotzailetzat jotzen du pertsona bat, izena eta saiorik aipatu gabe, baina parriletatik kendu duten saioa 'Barraka' da; saio honen ekoizle den etxeak, Hiru Damatxok, bere proiektu bateko lantaldeko norbait dela baieztatu du ohar batean; eta ElDiario.es-ek argitaratu du saioko aurkezlea dela, Iker Plazaola.

Datorren abenduaren 3an, asteartearekin, Euskararen Nazioarteko Eguna (ENE) izango dugu eta hari begira zenbait adierazpen ezagutu ditugu aste honetan, Eusko Ikaskuntzarena bat eta Kontseiluarena bestea, etaUEMAk ere atera du berea, izenburu honekin, "Erantzukizuna eta konpromisoa, olatu berria sortzeko". Ilustraziorako, Arano eta Lekunberriko irudiak, Nafarroa Garaiko bi herri hauek aste honetan bertan erabaki baitute Udalerri Euskaldunen Mankomunitatearekin bat egitea, 113 udal izatera iritsi delarik erakunde hau, 348.000 biztanleko lurgune euskalduna osatuz. 

Asteko errepasoan, Euskararen Hemeroteka telegram kanalaren berri, Rikardo Arregi sarien errepasoa, adimen artifizialeko kontuak (ia astero bezala), Euskararen Nazioarteko Egunaren inguruko bi adierazpen, Eusko Ikaskuntzarena bat eta Kontseiluarena bestea; eta bihar arte martxan den Egunean Behin jokoko DA! partida bikoitzarena.

Kontseiluak 2024ko Euskararen Egunaren harira adierazpen bat egin du publiko gaur, Martin Ugalde kultur parkean egindako agerpenean. Larrialditik Indarraldira izena eman diote, eta bertan erreferentzia egin zaio Europako hizkuntza gutxituetako adituek berriki euskara larrialdi egoeran dela nabarmendu izana, eta baita azken urteotako oldarraldi judizialari. Oztopo horiek gainditu eta indarraldira pasatzeko unea dela aldarrikatu du Kontseiluak.

Ostiralez, atzo, egin genuen Twitchen eta Segura Irratian aste honetako zuzenekoa, eta gure "ia ohiko" AA atalean adimen artifizialeko bideogintzarekin sortutako iragarkiak tratatu genituen: nola Coca-colak egin duen batek kritika asko jaso dituen. Konparatu dugu doako tresnekin euskal tematikako AA bideoak egin ditugunean Sustatun, eta kalitate eta sormenean produktu txukun batetik oso urruti geratzen dela ondorioztatu dugu. Bestalde, Durangoko Azoka badator, eta tratatu dugu Egunean Behineko lehiaketa bikoitza, eta Kabi@ atal digitalaren programazioa.

Euskararen Nazioarteko Egunak 75 urte bete ditu, edo beteko ditu zehatz datorren astean, abenduaren 3an. Eusko Ikaskuntzak sortu zuen ekimena, eta gaur egun ospakizun zabaldua da euskaldunen artean. Eusko Ikaskuntzak bere aldetik urteurrena baliatu du euskararentzat politika eraginkorrak eskatzeko.

2024ko Rikardo Arregi sariak irabazi dituzte, kazetaritzaren alorrean Feminizketak, elkarrizketa sortak (Berrian argitaratuak), eta Komunikazioaren alorrean Ikusgelak, euskarazko Wikipediaren eta EWKE elkartearen ikus-entzunezko edukien proiektua.

Duela hilabete batzuk dabil martxan, baina tira, hemen duzue: Euskararen Hemeroteka Telegram kanala, Udalerri Euskaldunen Mankomunitateak (UEMAk) martxan duen informazio zerbitzua.

Coca-Colak Gabonetako kanpainarako diseinatu dituen iragarkien artean adimen artifizialeko (AA) bideo-sorkuntzan oinarritutako bat nabarmendu da. Kritika latzak jaso ditu, txarra delakoan. Aurretik antzekoak jaso zituen Toys R Us kateak, beste bat egiteagatik Sora tresna erabiliz. AA erabilpenaren eutsigarritasunaren kontuaz gain, beste alderdi bat nabarmentzen da iragarkietan: pobrezia estetiko-grafikoa. AA-bidezko iragarkiak irudimen eskaseko sekuentzia txikiak besterik ez dira, elkarren ondoan pegatuta. Doako tresnekin Sustatun bertan sortu ditugun mini-klipak oso gertu daude, azken batean, Coca-cola bezalako handi batek sortu duen produktutik.

Uztailean kaleratu zuen deialdia Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailak, "Adimen Artifizialaren eragin negatiboa" borrokatzeko laguntzak emateko hedabideei. Joan den astean argitaratu zen banaketa, eta gaztelerazko medioek eraman dute gehiena, tartean adimen artifizialaren bidez albiste absurdoak argitaratzeko ohitura duten batzuk.

Durangoko Azokaren alor digitala da Kabi@ espazioa eta egitaraua. Aurtengo edizioan, abenduaren 5ean eta 6an izango dira Kabi@ko ekitaldiak, Azokaren lehen bi egunetan (gero 8ra bitartean iraungo du). Ekitaldiak banatuko dira Durangoko Bizenta Migel Liburutegiaren eta Landako gune nagusiaren artean.

Atzo egin genuen Twitchen eta Segura Irratian aste honetakoa zuzenekoa, eta sare sozialetako mikro-mezularitza zerbitzuez jardun genuen: nola hedabide batzuek Twitter uztea erabaki duten. Norbanako askok ere bai (ez denek), eta badoazenen artean, batzuk BlueSky-ra eta beste batzuk Mastodon-era. Azken sare hau dela eta, Mastodon.eus-en 6 urteak aipatu genituen, eta bistadizo bat eman sare honi, eta baita Matx.eus berriari, zeina azpiegitura berean dagoen egina, baina ez oraingoz federatuta, esan ohi den bezala...

Egin Ttap! online lehiaketaren bigarren edizioa bihar abiatuko da (azaroak 22) eta zazpi egunez luzatuko da, azaroaren 28ra bitartean. Helburua 7 egun hauetako bakoitzean 7 galdera erantzutea da, ahalik eta azkarren, haur eta helduak (familian zein lagunekin) batera. Herrietako sailkapenak daude, eta abenduaren 6an, Durangoko Azokan, final bat.

Talaios kooperatibak eta Gipuzkoako Don Bosco ikastetxeak tailer teknologikoen egitarau bat prestatu dute aurtengo udazkenean. Tailerrak azken txanpara iritsi dira eta oraindik izen-emateak irekita daude. Docker eta Moodle teknologietan trebatzeko aukera.

Mastodon.eus euskal fedibertsoko instantzia agian nagusiak sei urte bete ditu gaur. Urteurrena ospatzeko "Gure aukera, sare libreak" kanpaina abiarazi dute, atxikimenduak biltzeko. Efemeridea une interesgarri batean dator: Elon Musk-ek, X/Twitterren jabeak, Donald Trump-en eskutik eskuratuko duen boterearen itzalak zalantzak sortu ditu Twitterreko erabiltzaile askorengan, eta emigratzea erabakitzen dutenentzat, Mastodon.eus aukera ona izan daiteke.

Bi irakasle eta ikerlarik inkesta jarri dute sarean, euskarazko esamolde batzuen inguruko datuak biltzeko. Bost minutu hartuko dizu betetzeak baina adi, bi galdetegi daude, egun bakoitian jaio bazara 1A betetzeko eskatzen dizute, eta egun bikoitian jaioa bazara 1B delakoa.

Matx, tokiko kirolaren sare soziala, atzo jarri zen martxan. Urte hasieran app mugikor gisa jaio ondoren, orain Mastodon azpiegituraren gainean berregina azaldu da. Tokikom tokiko hedabideen sareko kirol albisteen biltegi gisa ageri da webgunea orain nagusiki, iruditu zaigunez, baina kontua bertan sortuta, edozeinek parte har dezake (arau batzuk proposatzen dira; oinarrizkoena, nagusiki euskaraz egitea). Abenduaren 8a baino lehen Matx.eus-en erregistratzen den oro opari-sorta baten zozketan sartuko da.

Abenduaren 15a bitartean "Emakumeak, Memoria eta Bizkikidetza: zer dakizu?" online jolasean parte-harrtu daiteke. Zuzen erantzuteko, gida didaktiko hau errepasatzea ondo etor dakizuke: Bizikidetza baketsua eraikitzeko begiradak.