Sustatu

Twitchen eta Segura Irratian gaur goizean egindako zuzenekoan robot humanoide txinatarren bideoak ikusi ditugu, eta zalantzan geratu gara, ea noiz ordezkatuko gaituzten... Beste bideorik ere ikusi dugu: Blenderrekin egindako Straume filmeko trailerra. Eta Labur.eus berrikuntzekin datorrela ere komentatu dugu.

Martxoaren 21ean eta 22an, Euskal Kulturaren Eragiletzan masterraren jardunaldia antolatuko du Mondragon Unibertsitateko Humanitate eta Hezkuntza Zientzien Fakultateak. Donostian izango da, Euskaltzaindiaren egoitzan (Luis Villasante ikertegia, Tolare baserria, Almortza bidea 6 Donostia).

Oscar saria irabazi du aurtengo edizioan Flow/Straume film letoniarrak, animazioko film luzearen kategorian. 3D animazioak hartzen dituen aurrekontuekin eta ekoizpen indarrarekin (Pixar, Dreamworks, Disney) alderatuta, Letoniak sekula Oscarretara bidali duen lehen filmak medio gutxirekin lortu du arrakasta. Eta horren osagarri bat izan da 3D irudigintza eta animaziorako Blender software librea erabili dutela.

Badira urte batzuk hemen Sustatun Boston Dynamics enpresa estatubatuarraren Atlas robot humanoideak erakutsi genituela. Azken urteetan Atlas horiek zertxobait hobetu dira, baina Txinatik datoz gaur egungo robot humanoide nagusiak, gaitasunetan eta prezioan lehiakorragoak, eta prestazioetan, Unitree markakoak bederen, izugarri onak.

EHUren Euskal Hizkuntzalaritza eta Filologia Masterrean izena emateko epea ireki da, martxoaren 26a bitartean. Master honen helburu nagusia ikertzaileak trebatzea da, hainbat ikuspegitatik gai izan daitezen euskal hizkuntzaren edo literaturaren gai zehatz bati buruz ikertu eta espezializatzeko.

Sustatun agertutako salaketa, LaLiga futbol erakunde espainiarraren eta Movistar/Telefonicaren arteko tratuek euskarazko zerbitzuak kaltetzen dituztela Interneten (kasu hartan Egunean Behin jokoan irudiak desagertzea zen kontua), hedatu egin da. Tokikom-eko euskarazko tokiko hedabideek eta Berria egunkariak ere sumatu dituzte beren erabiltzaileen ezintasunak konektatzeko, segun zein zerbitzutatik konektatzen diren. Berriak nabarmendu du bereziki Masmovil enpresa eta haren menpeko Euskaltelek jarri dituztela trabak asteburuan futbol partidu espainiarrak diren bitartean.

Urtarrilaren 16an izan zen Starship ontziaren 7. hegaldi proba eta, prentsan hainbatetan agertu moduan, ontziaren lehen etapa atzera jaurtiketa puntura itzuli eta beso mekaniko erraldoiekin harrapatzea lortu zuen SpaceX, Elon Musk Estatu Batuar milioidunaren espazio enpresak. Bigarren etapa berriz, Karibeko itsaso gainean lehertu zen bertako irletan hondakinak zabalduaz. Gaur astelehena, martxoak 3, jaurtiketa errepikatu nahi dute berriz ere lehen etapa berreskuratu eta bigarren etaparekin espazioan hainbat proba egin eta atmosferaren presio eta bero izugarria igaro ostean ozeano indikoan itsasoratuz. Helburua: inoiz izan den espaziontzi handi eta osoki berrerabilgarria egitea.

Bilboko GUKA euskaltzale taldeak "Erdalduntze makina" aurkeztu du kanpaina baterako. Bilbon euskaraz bizi ahal izateko dauden zailtasun sistemikoen marrazki edo irudikapen bat. Kanpaina bati ekin diote honekin, agiri batekin batera.

Azken urteotan, Euskal Herriko 50 herritik gora dira hitanoa bultzatzeko ekimenak egin dituztenak. Euskal Herriko I. Hika Topaketan 80 hika eragile bildu ziren 2023an; eta zenbait herritan, Badihardugu elkartearen eta Ahotsak ekimenaren eskutik, Appa Hi aplikazioaren bertsioak garatu dira. Saltsa horretatik sortu da ZirHika mugimendua, elkarlanean hitanoaren erabilera sustatzeko, eta laster ikusiko dugu beren ekimenetako bat kalez kale: Euskaraldiaren baitan H txapa banatuko da, daramanari hika egiteko gonbidapen irekia izango dena.

Aste hoetako zuzenekoan Twitchen eta Segura Irratian tratatu dugu Euskorpora elkartearekin eta Euskorpus proiektuarekin piztu diten promesa eta polemika (Bide batez, Josu Aztiria EH Bilduko legebiltzarkidearen artikulua atzo bertan Berrian). Eta Kazetaritza Ardatz buletina izan dugu hizpide baita ere, harri horretatik iritsi garelarik beste kontu polemiko batera: Noticias de Alavak betelanak egiteko Adimen Artifiziala erabiltzen duela, non eta 337.500 euroko laguntza publiko bat jaso duen ustez AAren kalteak saihesten saiatzeko.

Hilabete hasieran sortu zuen Berriak 'Kazetaritza ardatz' buletina, eta laugarren alea aste honetan banatu delarik, esan daiteke produktu txukuna sortu dutela, komunikazioa, Internet eta bazterrak euskaraz ezagutu nahi ditugunontzat.

Otsailaren 25ean, bihar asteartea, Aldatu Gidoia plataformak eta EITBko sindikatu batzuek (ELA, LAB eta ESK) kontzentraziora deitu dute Bilboko EITBren egoitza aurrean, arratsaldez, 'EITB euskalduna, zuzendaritzatik hasita!' lelopean. EITBri eskatzen diote zuzendaritza-postuak hautatzeko prozesuetan euskararen ezagutza-eskakizunak betearaztea, abenduan ezagutu zen kasu baten harira (Nagore de los Rios Eitb.eus-en eta sare sozialean arduradun berria EITBn).

Apirilaren 2tik 4ra izango da Bilbon Basque Circular Summit delakoak, Ihobe sozietate publikoak antolatuta: industria eta ingurumen arloko 800 profesional baino gehiago biltzea espero dute ekonomia zirkularrari buruzko bultzar honetan. "Eredu zirkular baterako trantsizioak Europan dituen ondorioak aztertzeko" helburua du biltzarrak, Ihoberen arabera.

Euskorpora elkartearen eta Euskorpus proiektuaren abiatzeak hautsak harrotu ditu. Pello Otxandiano EH Bilduko Eusko Legebiltzarreko oposizio buruak Euskorpusena akatsa dela uste du, "ezjakintasuna edo estrategia klientelarra". EH Bilduko galdera sorta egin du Legebiltzarrean.

DonTorrent zer den azaldu genuen artikulu batean (ikus-entzunezko espainol piratak eskuratzeko gune bat), eta nola astean bi aldiz aldatu den URL-z (bere erresilientziaren gakoetako bat), horixe izan dugu aipagai atzoko zuzenekoan, Twitchen eta Segura Irratian.  Eta pirata kontuekin jarraituz, Espainiako futbol liga eta Movistar / Telefonica handiki espainolak nola nagusikerian ibili diren azaldu dugu, biktima kolateralen artean Egunean Behin-eko jokalariak ere izan direlarik.

Euskorpora elkartearen aurkezpen ekitaldi jendetsua izan da gaur Donostian, eta Euskorpus izeneko egitasmoaren berri eman dute bertan. Euskorpus euskarazko hizkuntza baliabide digitalen banku bat izango da, eta 5 milioi pasa inbertituko ditu Eusko Jaurlaritzak bertan.

Deepseek adimen artifizial berri eta modakoa euskaraz ondo dabilela ikusi genuen beste batean, baina beste euskaltzale batek, Kike Amonarriz soziolinguistak, jakintza test interesgarrian proposatu dio: "Kaixo DeepSeek. Nola ikusten dituzu euskararen egoera eta etorkizuna?". Erantzunak Twitterreko hari bateko irudietan itsatsi ditu Amonarrizek, eta testu bihurtuta ekarri ditugu hona.

Garatzaile euskaldun bati esker, PairDrop aplikazio praktikoa euskaraz dago orain (eskerrik asko Xabi!). Sare lokal batean, adibidez Wifi berean dauden gailu desberdinak, elkarlotzeko tresna bat da. Elkarri maila lokalean mezuak edo fitxategiak bidaltzeko modu bat da PairDrop.

Apirilaren 3an, arratsaldez, "XVII. Pediatria topaketak" egingo dira Eibarren (UEUren ikastetxe nagusian, Markeskuan), Euskal Herriko Lehen Mailako Pediatria Elkartea eta Euskal Herriko Pediatria Elkarteak antolatuta eta OEEk eta UEUk lagunduta eta dagoeneko bertan izena emateko epea zabalik dago, bai eta komunikazioak aurkezteko deialdia ere.

Felix Arroitajauregi Altuna ekintzaile eta euskaltzale eibartarra hil da 84 urterekin. Eibarko bizitza ekonomiko eta kulturalean nabarmendu zen Felix. Besteak beste  Eibarko Juan XXIII kooperatibaren sortzaile izan zen, eta Eroskiren ernamuinetako bat izan zen hura. Eroski behin osaturik, kooperatiba honetako zuzendaritza kontseilukoa izan zen 1971 eta 1996 urteen artean.