Sustatu

Nazioarteko ordainpeko streaming plataformetan, Amazon Prime Video eta Netflix izan ziren lehenak euskarazko edukiak eskaintzen, eta orain Max gehitu zaie (2024 arte HBO edo HBO Max izan dena). Pantailak Euskaraz-ek azpidatziak moldatu ditu, eta EITBk bikoizketak eskaini, eta horrela egin da posible.

Patri Urkizu Sarasua (Lezo, 1946), idazle, ikerlari eta euskaltzain urgazlea, gaur hil da Donostian 74 urterekin. Euskal antzerkigintzaren ikerlari eta historialaria izan da, bere molde tradizionalena bereziki, beste hainbat arlotan euskal literatura eta euskaltzaletasuna oro har bultzatzeaz gain.

Minutu batzuk barru izango da Tolosan PuntuEus domeinuaren 10. urteurreneko ekitaldia, Gure Zirkuaren emanaldi batekin. Izatez, ekainean bete zen 10. urteurrena (eta Sustatu.eus-en aktibazioa zehazki) zeinean aitzindiari batzuek hartu zuten parte, baina sei hilabetera ireki zen erregistroa, 2014ko abenduan. Data hartatik 10 urte beterik, 15.000 domeinu daude .EUS luzapenarekin eta horien artean azkena gaur bertan aktibatu den Google.eus.

Hitz Zentroak zabaldu du sareetan kolaborazio eskaera bat, ez Zentroak berak sortutako ekimena baizik eta Huggingface erakundean Argilla deitu duten esperimentu eleanitzekoa, adimen artifizialak (AA) entrenatu ahal izateko datu sorta eleanitz libre bat sortzekoa. Ekimen honen lehen urratsa testu batzuen kalitatea neurtzea da, hau da, hezkuntzarako baliagarriak diren edo ez esatea.

Gaur goizean Bilboko Kafe Antzokian duela 28 urte sortutako euskara elkarteen Topaguneak bere izen eta marka berria aurkeztu du: Taupa, euskaltzaleen mugimendua, TaupaMugimendua.eus Interneten. Izaeran ere bada aldaketarik: "Euskara elkarteen topagune izatetik euskaltzaleen mugimendu izatera igaro gara, eta herri batzuetan jardutetik Euskal Herri osoan antolatzera". Parte-hartze indibidualerako deia ere egin dute, beraz.

X/Twitter plataforman Grok izeneko adimen artifizialeko (AA) sistema trebatu dute azken hilabeteetan, eta ordainpeko kontuen esku egon ondoren, Elon Musk-ek erabaki du erabiltzaileentzat doan jartzea. Muskek ohi duen prudentzia eskasarekin, irudigintzako beste AA batzuetan pertsonaia errealekin irudiak egiteko modua moztuta egon arren, ez Grok-en: pertsonaia ezagunak marrazten ahal dituzu nahi duzuna irudikatzen (edo horretan saiatu behintzat) errealismo maila handi batekin.

Iñaki Iurrebaso soziolinguistaren tesian oinarritutako jardunaldia antolatu dute Sabino Arana Fundazioak eta Euskaltzaindiak. Euskararen gaur egungo egoera aztertzeko xedez, Sabino Arana Fundazioaren egoitzan (Mandobide 6 - 3.a Bilbo) izango da, abenduaren 18an, goizez,

Galder Gonzalez wikilari saiatuak Wikipediako euskal edukien estatistika kalkulatu bat atera berri du: zenbat artikulu dauden geokokatuta Euskal Herrian. Hau da, tokiak, eraikin eta antzekoak eta kasu batzuetan gertaerak ere geokokatu daitezke Wikipedian, eta mapetan agerrarazi. Eta hortik datua, 15.414 artikulu daude Euskal Herriko mapan jarrita euskarazko Wikipedian.

Udako Euskal Unibertsitatearen (UEU) 53. Udako Ikastaroetarako (datorren urteko udakoak, alegia) proposamenak bidaltzeko deialdia zabalik dago. Proposamenak bidaltzeko epea urtarrilaren 31ra (barne) arte dago irekita. Udako Ikastaroen eskaintza jardunaldi, topaketa edota biltzarren bidez osatuko da, euskal komunitate zientifiko eta profesionalen bilgune izateko xedea oinarri. UEUrekin lan egin nahi duen orori irekita dago deialdi hau.

Bilboko Euskararen Etxean kokatutako Euskararen Interpretazio Zentroa Europako Museo onenaren sarietako bat irabazi du Europako Kontseiluko Kultura Batzordeak emana.  Euskararen Etxea eta bere eduki interesgarri horiek Bilboko San Inazio auzoan daude, Azkue Fundazioak kudeatuak. 2025erako saria da, hau da, urte osoan zehar erakutsi ahal izango dute ohorea bertan.

San Nikolas eguna da gaur, abenduak 6, San Nikolas Barikoarena, santu kristau bat ustez III. mendekoa, Asia Txiki edo Anatolian jaioa baina nonbait Italia hegoaldeko Bari hirian kokatua bere mirariak eta santutasunak egiteko. San Nikolas honen izenetik dator Sant Niklaus forma holandesa, eta horretatik Santa Claus izen anglo-amerikarra, Gabonetako pertsonaia. Baina eguna, gaur du, eta Alemanian gaur da oparien eguna. Eta Euskal Herrian ere, santu bitxi honen omenezkorik ere egingo da gaur, adibidez Arrasateko bolo-boloa edo gozoki banaketa kaotikoa; eta San Nikolasen kantuaren bertsioak kantatuko dira, erdara-euskarak nahasiz absurdoki, gaur ez bada Gabonetako errepertorioan bestela.

Gaur goizean egin dugu Twitchen eta Segura Irratian aste honetako zuzenekoa, eta honako kontuak tratatu ditugu: ikastetxeak mugikorrik gabeko arnasguneak izan daitezela nahi dituela Altxa Burua elkarteak (gai honi buruzko kontu gehiago etorriko direla iragarriz, bide batez), erakundeak euskaraz komunikatzeko Jendaurrean gidan Interneti dagozkion aholkuak errepasatu ditugu, eta Dragoi Bola komiki mitikoen euskaratzea aipatu dugu, Euskomanga komunitatea eta bere boluntarioak txalotuz.

Gaztezulo agerkariak Gosex sortu du, sexuaren inguruko bideopodkasta. "Gosex bideopodcastean sexuaren inguruko gaiez arituko gara, aske, elkarrekin partekatzen eta ikasten", iragarri du Gaztezulok.

Euskomanga da boluntarioen komunitate bat, manga komiki japoniarren zaletu euskaldunena, aktibo dabilena azken urteetan. Dituzten baliabideen artean, euskaratutako manga bilduma interesgarri bat dute, ikuskatzaile bidez kontsultatzekoa (edo deskargarako Mega webgunearen bidez). Eta bilduma horretan eduki mitiko bat agertu da: Dragoi Bola klasiko eta lehena, Son Goku txikia zeneko abenturak (komikiaz ari gara, ez telesailaz), Dragon Ball izen soilekoa, 1. liburukitik 16.era, osorik euskaratua.

Soziolinguistika Klusterrak Jendaurrean aurkeztu zuen joan den astean: gida bat, "erakundeek euren komunikazio publikoan euskararen erabilera handitu eta hizkuntzen kudeaketa egokia egiteko". Gomendio eta gidalerroetako batzuk komunikazio digitalari dagozkio, eta horien artean webguneen eta sare sozialen bidezko komunikazioari dagozkionak nabarmenduko ditugu artikulu honetan.

Altxa Burua taldeak eskatu du bigarren hezkuntzako EAEko ikastetxeetan kendu ditzatela mugikorrak, debekua bat ezarrita arauz. Aste honetan eskaera eraman dute Eusko Legebiltzarrera, Hezkuntza sailak ikastetxeak telefono mugikorrik gabeko esparru gisa izendatu ditzan.

'Barraka' saioaren emanaldiak eten ditu EITBk, eta Primeran plataformatik jarritako atalak kendu, atzo emakume talde batek Twitterren zabaldutako salaketa baten ondoren. Salaketak sexu-erasotzailetzat jotzen du pertsona bat, izena eta saiorik aipatu gabe, baina parriletatik kendu duten saioa 'Barraka' da; saio honen ekoizle den etxeak, Hiru Damatxok, bere proiektu bateko lantaldeko norbait dela baieztatu du ohar batean; eta ElDiario.es-ek argitaratu du saioko aurkezlea dela, Iker Plazaola.

Kontseiluak 2024ko Euskararen Egunaren harira adierazpen bat egin du publiko gaur, Martin Ugalde kultur parkean egindako agerpenean. Larrialditik Indarraldira izena eman diote, eta bertan erreferentzia egin zaio Europako hizkuntza gutxituetako adituek berriki euskara larrialdi egoeran dela nabarmendu izana, eta baita azken urteotako oldarraldi judizialari. Oztopo horiek gainditu eta indarraldira pasatzeko unea dela aldarrikatu du Kontseiluak.

Datorren abenduaren 3an, asteartearekin, Euskararen Nazioarteko Eguna (ENE) izango dugu eta hari begira zenbait adierazpen ezagutu ditugu aste honetan, Eusko Ikaskuntzarena bat eta Kontseiluarena bestea, etaUEMAk ere atera du berea, izenburu honekin, "Erantzukizuna eta konpromisoa, olatu berria sortzeko". Ilustraziorako, Arano eta Lekunberriko irudiak, Nafarroa Garaiko bi herri hauek aste honetan bertan erabaki baitute Udalerri Euskaldunen Mankomunitatearekin bat egitea, 113 udal izatera iritsi delarik erakunde hau, 348.000 biztanleko lurgune euskalduna osatuz.