Joan den asteko Valentziako tanta hotzaren hondamendian, urriaren 29an goizetik AEMET meterologia agentziak abisu larriak pasatu arren, Valentziako agintariek ez zuten mugikorretarako larrialdi oharra pasatu 20.00ak arte, non dagoeneko bide eta kaleak arrisku mortala ziren korronteen indarrarekin eta uraren altuerarekin. Oharra garaiz pasatu balute... jasoko zenukete? Hego Euskal Herrian bederen, hobespenetan baiezkoa dago hobetsita, baina konprobatu dezakezu zuk zeuk.
Jokoteknia Bideojokoen Euskal Jardunaldiaren zazpigarren edizioa azaroaren 9an (larunbata) egingo da Bilbon, Euskararen Etxean, 09:45etik 13:00etara. Jokoteknia jardunaldietan euskal bideojokogintza industriako aditu eta jokalariak batera jarri ohi dira, momentuko proiektu interesgarriak ezagutzeko, industriaren diagnostiko bat egiteko eta aurrera begirako ildoak zeintzuk diren argitzen saiatzeko. Bide batez, euskarazko ekoizpenaren inguruko gaur egungo diagnosi eta prospektiba bat egiten ere saiatuko dira aurtengo edizioan.
Twitchen eta Segura Irratian egin dugun zuzenekoan, zenbait gai ukitu ditugu. Euskaraz noranahi mugitu gaitezkeela, hamabi froga hauen bitartez, baina aldi berean, zailtasunekin nola egiten dugun topo: euskaraz zainduak izateko eskubiderik ba ote dugun, oldarraldi judizialaren aurrean; edo sistema eragile euskaldun eta libre bat eskoletan ezartzeko zailtasunak.
WikiProject AI Cleanup proiektuari ekin diote Wikipedian: "Adimen Artifizialaren garbiketa", nolabait esatearren. Wikilari boluntarioak momentuz ingelesez, frantsesez eta alemanez hasi dira adimen artifizialaren bidez sortutako materialak detektatu eta (okerrak izatekotan) ezabatzeko helburuz sortutako ekimen honetan.
Euskal Herria Digitala ekimenaren jardunaldi bat izango da azaroaren 15ean, Errenterian ('Sareak berreskuratu eta berrasmatu'). Kataluniako tekno-ekintzaileak dira gonbidatuak: Donestech kolektibo tekno-feminista eta Simona Levi antzerkigile eta irakaslea.
Euskaltzaindiak Euskera aldizkari akademikoaren azken alea argitaratu berri du, urteroko bigarren alea. Eta ePub formatuan ere eskuragarri dagoela ikusi dugu. Iaztik da hala, baina ez geunden konturatuta, eta garapen interesgarri eta aipagarria iruditu zaigu.
Le Monde egunkaria ikerketa erreportaia argitaratzen hasi da StravaLeaks izenarekin. Zera da koxka: zenbait agintarik erabiltzen dituzten segurtasun agenteek, bizkartzainek alegia, Strava ari dira erabiltzen, eta horrekin bere ibilien bide geokokatuak ari dira partekatzen. Macron, Biden eta Putinen kokapenak geratu omen dira agerian ondorioz. Strava da aplikazio ezagun bat kirolari eta ariketa fisikoaren zaletuen artean, norberaren lasterketak, txirrinda-txangoak, mendi igoerak eta abarrak erregistratzeko, bideak eta denborak markatuz ohikoan, publikoki hobetsitako ezarpenen arabera.
Euskararen kontrako epaien oldarrialdien, azkenengoetako bat izan da Gipuzkoako entitate publiko bat, Kabia, kinkan jarri duena, ezarritako hizkuntza eskakizunen kontrako epai batekin. Bertako langileak egonkortzeko prozesuan ezarritako euskara eskakizunak, euskararen normalizazioa "maximizatzeko" intentzioa omen dute, eta hori okerra da epaiaren arabera. Kabia adineko eta mendekotasun egoeran dauden pertsonen zaintzaz arduratzen den organismo autonomo bat da, Gipuzkoako 16 herritan ditu egoitza, eta Foru Aldundiari atxikita dago. Herri hauetako euskara elkarte batzuek agiria kaleratu dure gaur, "Euskaraz zainduak izateko eskubidea badugu" goiburuarekin.
Lore Martinez Axpe EH Bilduko legebiltzarkideak galderak zuzendu dizkio Eusko Legebiltzarrean Jaurlaritzari, ea nola homologatu diren EAEko ikastetxeetarako MS Windows eta ChromeOS sistema eragileak, eta ez ordea Linux edo bestelakorik. Bi galdera dira, funts berarekin, ea nola homologatu diren bi horiek, eta homologazio prozeduraz bestea. Legebiltzarrean sartutako galderak Mastodonen argitaratu ditu Martinez Axpek, bertan aktibo dabilen politikari euskaldun bakanetako bat.
Asteko errepasoan, lehenagoko albiste baten eguneraketa, ChatGPT euskaraz mintzantzen entzun dezakegula, jada baita Euskal Herritik konektatuta (baina ordainduta). Eta asteko berrien artea, IKAE idazkunarena, Hizkuntzen Irabazia biltzarra datorrela edo Urtzi Odriozola programatzaileak itzulpen automatikorako LibreTranslate azpiegitura trebatzeari ekin diola.
Galizieraz Praza.gal agerkarian ikusitako adibide batean oinarriturik ("Frogak galizierarekin noranahi joan gaitezkeela"), Txerra Rodriguez soziolinguistikak argitaratu ditu "Euskararekin edonora joan zaitezkeela probatzen duten 12 froga" bere blogean. Zerrendako lehena da Miñan, Amets Arzallus eta Ibrahima Balderen liburua, berriki antzezlan bihurtua. Hortxe, frogarako eta artikulu hau ilustratzeko irudirako, Sambou Diaby antzezle nagusia.
Twitchen eta Segura Irratian atzo egin genuen zuzenekoan, 3D modeloekin jolasean ibili gara. Batetik, Lantzeko idazkunaren inguruan, nola hango materialarekin lanean ari den ikerlari batek Sketchfab gunera igo dituen zenbait modelo interesgarri, adibidez, letrak ageri diren horma edo toki berean aurkitutako kriseilua. Eta beste multzo tridimentsional bat: F4Map tresnaren mapa ikusgarriak (albiste honetan komentatuak).
FUEN erakundea (Federal Union of European Nationalities) hizkuntza gutxituen komunitateen Europako elkarte bat, zenbait erakunderekin zubi lana egiten duela. Nazioarteko biltzar bat antolatu dute azarorako Euskal Herrian, Langune elkartearekin batera: Hizkuntzen Irabazia (Benefits of language industry in the economy; hizkuntzen industriak ekonomiari ekartzen dizkion onurak aztertzea helburua). Donostian izango da azaroaren 26 eta 27an.
CAF-Elhuyar sariketaren 30. edizioko sariak “konta(kta)tu” lelopean banatu dira Tabakalerako Kutxa Kultur Plazan (Donostia). Ander Tobalina Novo, Antton Babaze Aizpurua, Uzuri Albizu Mallea, Enekoitz Telleria Sarriegi eta Mikel Ojinaga Juárez dira sarituak. Sorkuntza-beka FEMIAS KOLETIBA taldeak aurkeztutako FemPRONT proiektuak jaso du. Alejandra Bueno de Santiago, Laura Martinez Martin eta Aiskoa Perez Alonsok osatzen dute taldea. CAF-Elhuyar merezimendu-saria Miren Basaras Ibarzabalentzat izan da, euskarazko dibulgazioan erreferentea delako, mikrobiologiaren eremuan bereziki.