Sustatu

Ahotsak proiektua ezaguna da batik bat tokian tokiko euskalkietan lekukotasunak biltzeagatik, baina egungo ahots gazte eta gaurkotasunezkoak biltzen ere egiten dituzte grabaketa eta dokumentatze proiektuak. Gaur aurkeztu duten bideoan, ekainaren 28a izanik eta Harrotasunaren egunarekin bat eginez noski, LGTBIQ+ kolektiboko ahotsak dira bildu direnak, eta kolektibo anitz horren sigla-letra bakoitzaren azalpenak dira agertzen direnak. 

Jakinek eta UEUk azken urteetan elkarrekin Usurbilen egin ohi duten jardunaldi/ikastaro berezia (ElkarEkin jardunaldia) prospektiba ariketa bat izango da aurten: "Euskal Herria 2040: demografia, zaintza eta hizkuntza" izango da topaketaren lelo eta hizpidea. Uztailaren 7 eta 8an izango da Usurbilen, egun osoz lehenbiziko egunean, goiza bigarrenean.

Bi gai tratatu ditugu Twitch eta irrati bidezko ekainaren 23ko emanaldian, batetik nola landu duten BasqueParl izeneko datubasea, Eusko Lehebiltzarreko bi legegintzalditako hitzaldien hizkuntza-analisi bat egiteko (ez oso datu pozgarriak euskararentzat), eta bestetik nola Adur Azken Erronka, Telegram bidezko jokatzeko euskarazko rol joko berri eta zirragarria. Lehen gaiarekin lotuta, hemen irudi honetan dagoen testua irakurri dugu, Eusko Legebiltzarreko diskurtso tipikoa: euskaraz pittin bat hasteko, erdaraz muina, eta itxiera berriro euskaraz. Euskañol protokolarioa dei diezaiokegu.

Telegram mezularitza aplikazioak ("Whatsapp bezala, baina bestea") premium edo ordaindutako bertsio bat aurkeztu du aste honetan. Bertsio berriaren funtzio interesgarriena iruditzen zaigu Voice-to-Text gaitasuna, ahotsez esan eta aplikazioak testu bihurtzea. Ez dute adierazi zein hizkuntzatan funtzionatzen duen aukerak: ingelesez, seguru, baina zein gehiagotan? Euskaraz akaso? zalantzazkoa. Inork Telegram Premium jarri badu, esan diezagula, egin dezala aproba euskaraz. Nolanahi ere, zoragarria litzateke Telegramen edo Whatsappean grabatutako podkastak bidaltzen dituzten arima galduei laguntzeko.

Global Voices erakundearen ekimen bat da Rising Voices deritzon ekimena: Interneteko eleaniztasuna erreibindikatzeko eta sustatzeko modu bat, zenbait Twitter konturen bitartez hainbat hizkuntzaren berri emanez, bereziki teknologiari lotutako gaietan. Kontu horietako bat da @EuroDigitalLang, eta zera da kontua: astero, bere atzean idazten duena aldatu egiten da, eta atzodanik, 8 egunetarako, euskaldun bat dugu bertan, Beñat Garaio soziolinguista, euskararen berri ematen ingelesez.

Gaur aukeztu du Bertsozale Elkarteak 2022ko Bertsolari Txapelketa Nagusia. Tokatzen zen egitea, aurrekoa 2017an izan baitzen. 2022ko honetan hamalau saio izango dira, irailaren 24an hasita, eta finala Iruñean, Nafarroa Arenan. abenduaren 18an; eta sarrerak jada bihartik egingo dira salgai. Sarreren salmenta nola izango den eta Txapelketaren prozedura ere azalduko dugu jarraian.

Duela urtebete kaleratu zen Adur, Euskal Erdi Aro mitologikoan girotutako rol jokoa, formatu fisikoan (liburua eta txanponak), Eneko Azedo bere sortzaileak crowdfunding kanpaina batean finantziazioa lortu ondoren. Sortzaileak urrats bat aurrera egin du orain: online bertsioa sortu du, MMPORG joko gisa, Telegram bidez testualki jokatzen ahal dena; Adur Azken Erronka deritzo.

Nayla Escribano Hitz hizkuntzalaritza ikertegiko ikertzaileak korpus interesgarri bat prestatu eta landu du: BasqueParl, 14 milioi hitzezko korpus elebidun bat, Eusko Legebiltzarrean 2012tik 2020ra egindako hitzaldien transkripzio multzoa. Laburbilduz, esandako 14 milioi hitz horietan, 3 milioi izan dira euskaraz, eta 11 milioi erdaraz.

Eibarko Udalak eta Euskaltzaindiak Juan San Martin euskalariaren figura omenduko dute aste honetan Eibarren, San Martinen jaiotzaren 100. urteurrenean (1922-2022). Ekainaren 23an, San Juan egunaren bezperan jaio zen Juan San Martin, baina 22an egingo da omenaldia, Euskaltzaindiak Eibarko udaletxean egingo duen ageriko bilkuran.

Loreak Belaunetan Lanartea elkarteak prestatu duen dokumentala da. Ikus-entzunezkoaren muina: zazpi sortzaile euskaldun gazte, etorkizunean, nagusitan, profesionalki artista edo sortzaile izan ahal ote diten hausnartzen. Euskararen Langile Profesionalen Elkartea da Lanartea, eta sektore profesional honen lan baldintza eta irteerez kezka eta hausnarketa bideratzen ari da duela bi urte inguru sortu zenetik. Gaur da dokumentalaren aurrestreinaldia.

Asteburu honetan bete dira 50 urte lapur talde bat Washington hiriko Watergate eraikinean sartu zela eta harrapatu zituztela, 1972ko ekainaren 17an. Albiste haren jarraipena egiten, Bon Woordward eta Carl Bernstein kazetariek ospea irabazi zuten, baita beren egunkari The Washington Post egunkariak. Ikerketa eta eskandalaruaren haren ondorioa izan zen Richard Nixon AEBetako presidentearen dimisioa, hori gertatu izan den aldi bakarra. Gertaerak oroitzeko ez dago gaizki 'All the President's Men' filma berrikustea, zeina euskarazko azpidatziekin dagoen (Joxe Aranzabalek idatziak).

Irlandako, Frisiako eta Euskal Herriko ikastetxe eta erakunde batzuek bat egin dute Erasmus+`deritzon programan: proiektu bat aurkeztu zuten (WikiWomen) hizkuntza gutxituetako hiru wikipediatan (frisierazkoa, irlandesezkoa eta geurea) emakumeen biografia gehiago sortzeko.

Emakundek eta Eusko Jaurlaritzak "Berdintasunaren eta emakumeen kontrako indarkeriarik gabeko bizitzen aldeko Herri Ituna" aurkeztu dute aste honetan, eta webgune batean horren dokumentazioa jartzearekin batera, atxekimenduak jasotzeko web orri bat prestatu dute, hemen. Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako eremurako pentsatutako ekimen honetan pertsonalki edo erakude/talde gisa egin daiteke bat.

Hizkuntzekin eta letrekin jokatzea gustatzen zaion Redditeko erabiltzaile batek (Udzu) kalkulu bitxi bat egin du, eta grafiko batzuk hortik atera. Europako hizkuntzetako letrarik ohikoenak, banaka hartuta, bi letrako konbinazio ohikoena, eta baitra trigrama edo hiru letrako konbinazio jarrai ohikoena. Euskararen kasuan a, en eta eta dira.

IEB 2022, Informatikari Euskaldunen Bilkura, adimen artifizialaren ingurukoa izango da, eta gaiaren irismena kontuan hartuta, ez bakarrik antolatuko du UEUren Informatika sailak, ohi bezala, baizik eta Filosofia sailak ere bai. Uztailaren 1ean izango da, egun osoko egitarauarekin. 

Gaurdanik aukera berria dugu Sustatu gure webguneko menuan: Multimedia. Badira aste batzuk Twitch saioak egiten hasi ginenetik, ohikoan Segura Irratiarekin ostegunero egiten dugun zuzeneko konexioa baliatuz, baina zuzenekoaz gain, artxibatzen goaz emanaldi horiek (Youtube kanalaren bidez), eta orain hemen ere gordeta izango ditugu.

The Young Ones 1982-1984 tartean BBCk ekoiztu telesail komediko zakar eta dibertigarria izan zen. Euskaraz Gazteak izenarekin eman zuen 1985-1986 bitartean, atzerriko fikzio interesgarria tarteka euskaraz telebistan ikusteko aukera zegoenean. Material bikoiztu hura gordea zuen Euskal Encodings taldeak, eta orian Youtubera igo dute.

Segura Irratiko eta Twitch zuzenekoan Memeka.eus zerbitzua erabili dugu, ez bakarrik azalduz zertan den, praktikara eramanez ere bai. Twitcheko emanaldi hauetan daukagun ikusle zintzoenari, Ataun Irratiko esatari Gorkari dedikatu diogu egin dugun irudi hau. Memekari buruz gehiago, Sustatun bertan, non aholku batzuk ematen ere ausartu garen zerbitzua hobetze aldera.

Duela egun batzuetatik irekita dago Dall-e Mini izeneko tresna. Adimen artifizial bidez irudiak sortzeko, OpenAI izeneko enpresak askatua: hau da, GitHub-en dago kode irekia. Aprobak egiten hasi gara, euskal kultura, teknologia eta gaurkotasunezko ikonoekin triskantza nabarmenak eginez.

Artikulu hau ilustratzen duen argazkia duela 50 urte egin zen. 1972ko ekainaren 8an, AEBetako undar armatuak Trang Bang herria bonbardatu zuten napalm bonbekin. Nekazari herri hartako biktimen artetik, haur multzo batek ihesean irten zuen, eta herri kanpoan zeuden estatubatuarrekin zegoen Nick Ut argazkilariak argazki hau egin zuen. Erdian, napalmak guztiz erretako neskatoa, Phan Thị Kim Phúc.