Urtzi Odriozola

Azken urtean adimen artifizialak (AA) izugarrizko garrantzia eta abiada hartu duela dirudi. Arlo honetan, hizkuntzaren prozesamentuak (ingelesez NLP, Natural Language Processing) eta honen aplikazio ezberdinek zeresan handia izan dute. ChatGPT edota Midjourney denon ahotan egon diren aplikazioak adibidetzat har ditzakegu, baina baditugu gertuago honekin lanean ari diren Elhuyar (aditu.eus eta Mycroft proiektuarekin) edota Vicomtech ere.

Gaur iristekoa da bere kokapen definitibora, Ilargia baino haratago dagoen Lagrange-2 puntura, James Webb espazioko teleskopio berria, abenduaren 25ean hasi zuen espazio bidaiaren desplazamendua amaituz. Lurretik aldentze fisikoa amaitu da, alegia, eta jarraian bere misioa hasiko da, baina hori ere denbora baterako doa: teleskopioaren zabalkunde mekanikoa eta bere ispilu eta tresnen disposizioa ondo joan da orain arte, baina orain doiketak hasiko dira, teleskopioa "enfokatzea", nolabait esateko.

Hilaren 25ean Euskal Herrian 13:20 (UTC 12:20) zirela jaurti zuten ESAren Guaiana frantseseko Arianespace ELA-3 jaurtiketa puntutik. Jaurtiketa eremu hau ekuatoretik gertu dago lurra 1670 km/h abiaduran mugitzen ari denez, lurrak bultzada lagungarri bat eman diezaion.

Espazio sakoneko objektu bati "argazki bat" ateratzeko, modu ezberdinak daude. Egiazki ez da material berezirik ere behar eta ohiko reflex kamara batekin, tripode bat eta argazki serieak ateratzeko aginte batekin nahikoa da, baina oso mugatua eta konplikatua. Nire gomendioa, gutxirekin eta sinpletik hasi eta afizioa gustatu ahala aurrean identifikatu dituzun arazoak konpontzeko materiala erosi edo teknikak ikastea da. Jarraian, nire urtebeteko esperientziatik sortu zaizkidan arazo tipikoenak modu sinplean azaltzen saiatuko naiz.

Atzo goizeko 11:00 aldera hasi eta 12:45 inguru arte, eguzki eklipsea ikusi eta grabatzeko parada izan genuen. Hala eta guztiz ere, ez zen edonoren esku egon gertaera honen lekuko izatea, begiak ez mintzeko iragazkiak erabiltzea behar beharrezkoa baitzen.

Munduaren bataz besteko tenperatura igotzen ari da pixkanaka, hori ukaezina dela esan dezakegu dagoeneko. Zientzilariak behin eta berriz ari dira esaten 2ºC-tik gora igoz gero, ondorio larriak pairatu beharko ditugula baina badirudi oraingoz, ez dugula ezer serio hartzen.

Aspalditik erabiltzen dut software askea ahal dudan gailu eta ingurune guztietan eta ados nago Dabid Martinezek idatzitako honekin: "Momentu ezin hobea da software librera jauzia egiteko". Hala ere, dena ez da doako autobidea eta nire esperientzia kontatu nahiko nuke. Zergatik hautatu dudan Linux sistema eragilea eta zer konturengatik borrokatu behar izaten dudan oraindik ere behin eta berriz berdinagatik.

Denboraldi bat itxita eman ostean, itzuli da beste behin ere PopcornTime torrent erreproduktore famatua. Eta badirudi luzera begirako proiektu bat dela, 4 aldiz ixten saiatu badira ere, behin eta berriz jarri baitute martxan. Honez gero jakingo duzuen bezala, erreproduktore honek, torrent zerbitzari ezberdinetatik bai filme, serie eta baita anime torrentak eskuratu eta era oso txukun batean katalogatzen ditu.

20.000 zeldako mapa batean jokatu den inteligentzia artifizialeko (IA) 100 zibilizazioren arteko borroka baten istorioa da hau. Freeciv jokoan, hainbat nazio edo zibilizazio elkarren arteko lehia automatizatu batean jarri dituzte, eta euskaldunok (!) suertatu gara garaile. Jatorrizko artikulua, cc-by-sa lizentziarekin, Game Erauntsian.

Horixe sentitu dut Euskadi irratiko asteburuko zure elkarrizketa entzun dudanean. Zure politikak zuritu eta erru osoa hiztunei botaz besterik ez baitzara ibili. Baina hori bai, "txipa" jarrita dutenen giza eskubide batzuen aldeko manifestazioa ez duzu babestu. Ez omen zara bertan izango, "kartelak egitea" baino kontu garrantzitsuagoak dituzulako, nonbait. Beste batean berriz, euskaldunok gutxi kexatzen ginela ere entzun nizun... Zertan geratzen gara orduan? Non dago elkarlana?

EUSKALDUNAK EUSKARAZ EITBn egitasmoa sinatu genuenok  ETBko langileei eskatu genien euskaldunei ez agintzeko gaztelaniaz egin dezaten. Hala baina oraindik ere egunero bila ditzakegu gazteleraz egitera behartzen dituzten euskaldunen adibideak, ikastolako haurrak barne!!

Teleberri berriz ere Donostiako ikastolako haurrak gazteleraz hitz egitera behartuz #primeran

— Urtzi Odriozola (@urtzai) October 11, 2014

Izugarria izan da bart gauean olatuek egin duten triskantza. Euskal Herri osoko itsas bazterra ederki astindu du itsasoak. Non nahi ikus daiteke txikizioaren eragina, itsasoaren indarra. Nik, nire jaioterrian ikusitakoa erakutsi nahiko nuke hemen, Zarautzen bizi izan garenok behintzat ez baitugu sekula horrelakorik ikusi.

Konturatu naiz jende askok ez dakiela batetik filmeak internetetik nola jeisten diren, eta bestetik (oraindik eta zailago egiten zaiena) azpitituluen bidez film bera ikusten. Hurrengo lerroetan beraz, pausoz pauso azaldu nahi dut prozesu guztia. Filma deskargatzetik, azpitituluak sinkronizatu eta ikusteraino.

Internetek aukera asko zabaltzen ditu orain urte batzuk posible ez liratekeen gauzak egin ahal izateko. Edo behintzat, denen eskura ez zeuden aukerak hala jartzeko. Eta horixe izan da azken egunotan ikusi dudana, marrazkilari eta artista askok beren arropa bilduma propioa sortzeko aukera izan dute web plataforma bat erabilita.

Webgune batek erakusten du EHn ere pentsaera abertzale nazi antolatua badugula, edo behintzat benetan existitu izan dela. Inoiz entzun izan ditut joera arrazista eta xenofoboak, edo ikusi ere inoiz ikur naziak. Baina sekula ez nuen euskal abertzaletasunari honen garbi loturiko nazismorik ikusi... Sabino Arana arrazista zela eta ez zela noiz ez du inork irakurri edo entzun? Ba hau ikusita ikaratuko zarete...

Honako manifestu eta sinadura bilketa honekin egin dut topo duela gutxi eta behar bezalako zabalkundea izan dezan hemen txertatzea pentsatu dut:

"Hainbat erakunde ofizialetan euskaraz hizketan datorrenari erdaraz egin dezan eskatzea aspaldi debekaturik dagoen arren, egoera hori egunero ematen da oraindik non eta Euskal Telebistan."

Android euskaratzea aspalditik pentsatu eta saiatua izan den ekimenez betea izan da. Hortxe dugu adibidez etxekoandroid. Hala ere, ekimen hau bertan behera gelditu zen eta nahiz eta zenbait mugikor konpainiek beraien bertsio propioa euskaratu (Samsung SIII adibidez), ez dago denentzako eskuragarri egon daitekeen itzulpenik. Mugikor konpainia hauek gainera, ez dituzte itzulpenak guztion eskuragarri jarri. Hau horrela, android azken bertsioa Jelly Bean 4.1.1 itzuli eta google errepositorioan sartzeko plataforma bat jarri da martxan.

Nahiz eta uste askotan dena asmatua dagoela, internetek egunero ematen dizkigu ezustekoak handik eta hemendik. Batzuetan txorakeria edota bideo parregarriren bat, besteetan joku berriren bat non zure herriko (bai ondo irakurri duzu EHko) kaleetan zombie-ak hil ditzakezun... Baina tarteka, tresna interesgarriren bat ere bai. Hau da gaur dakarkidan adibidea, BRANCH.

Dagoeneko jakingo duzuen bezala, android eta beste hainbat plataforma euskarara itzultzeko #WhatsappEuskaraz kanpaina abiatu genuen. Baita gogotsu hasi ere! Izan ere Android plataformarako guztiz itzulia izatea lortu genuen. Baina non geratu da orduan aplikazioaren itzulpena?

Azken aldian, zaborren kudeaketa dela eta ez dela izugarrizko zalaparta sortu dela gipuzkoan jakinekoa da. Seguraski honezkero kontu hauek entzute hutsagatik ere bati baino gehiagori betekada emango dio. Izan ere, baten aldeko eta besteen aldekoen kanpainek (panfleto banaketa, sinadura bilketa, flashmoveak...) kaka belarritik irteteraino bete gaituzte. Hala ere, nik uste, arazoaren muina ez dela inoiz eztabaidatu eta zurrunbilo burokratiko-demokratiko batzuetan desbideratuta dabilela eztabaida azken aldian. Nire ustez, garbi dago ze galdera planteatu behar dugun: Zein da gipuzkoarrok nahi dugun zabor kudeaketa eredua?