Sustatu

Bi aste eskas gelditzen dira Euskaraldia hasteko (maiatzaren 15etik 25era izango da), eta ia dena prest dago ariketari ekiteko, gaur Lekeition egin den aurkezpenean antolatzaileek adierazi dutenez. Euskaraldian jarrera aktiboa izateko deia egin diete herritarrei, gogoratuz izena-ematea oraindik irekita dagoela, euskaraldia.eus gunean. Txapak banatzen hasi dira jada herrietan; ariketa eroso egiteko ezinbesteko identifikagarria jaso dezakete, beraz, herritarrek.

Garapen teknologiko harrigarri horietako bat. Atzo iragarri zuen Googlek bere NotebookLM tresna ez oso ezagunean audioak sortzeko gaitasuna 50 hizkuntzatara hedatu duela. Probatu dugu (beste teknofilo batzuek ere bai), eta harrigarria da. Entzun emaitzak artikuluan.

Bihar asteazkena, apirilak 30, mahainguru bat izango da Leioako EHUren kanpusean. Euskararen Erronkak unibertso digitalean: Adimen Artifiziala, 11.45etan, Zientza eta Teknologia fakultateko paraninfoan. Bertan izango dira hizlari, Orai/Elhuyar, Hitz Zentroko, Euskorpora proiektuko eta Euskaltzaindiaren Euskararen Gogoetaguneko ordezkariak.

Atzoko albiste teknologikoa (eta orokorra) izan genuen Euskal Herrian Europako hegoaldeko itzalaldia. Kontuak badu bere orria (atzodanik jada) euskarazko Wikipedian, eta bertan informazioa zer izan zen eta, oraingoz hipotesi oso azalekoak, zergatik izango ote zen. Horretaz gehiago jakin bitartean, hurrengo itzalaldi baterako hardware gomendioak hemen.

Larunbaten ehortzi zuten Frantzisko aita santua Santa Maria Maggiore basilika bikainean, Erroman, Vatikanotik 5 bat kilometrora. Alboko kaperen artean, toki xume batean hilobi xumea da, irudi bat gurutzearekin, eta hilarria izenarekin: FRANCISCVS grafia latinoz, edo, zehatz irakurri eta transkribatu behar badugu, agian  FR A NCISC VS ze badirudi halako hutsune arraro batekin tartekatu dituztela hizkiak... Interneteko tipografia zaleak konturatu dira jada, kerning edo tracking egokia falta zaio izenari.

Udalerri Euskaldunen Mankomunitateak abizenen grafia euskaratzeko kanpaina abiatu du. Adin txikiko seme-alabak dituzten gurasoei egiten zaie deia bereziki, gurasoek deitura euskatuz gero, automatikoki 18 urtez beherako seme-alaba horiei ere euskaratuko baitzaie.

Pantailak Euskaraz mugimenduak Pantailaldia antolatu du bigarrenz (lehena 2022ko azaroan izan zen). Euskarazko ikus-entzunezko edukiak sustatzeko ariketa maiatzaren 6tik 14ra egingo dute, Euskaraldia hasi aurretik. Ekimenean aldez aurretik izena emateko eskatu dute antolatzaileek, https://pantailakeuskaraz.eus/pantailaldia  orrian izena eman datieke, maiatzaren 6a bitartean.

Sustaturen iritzi editorial ofiziala da: Gorroto ditugu mezularitza aplikazio eta plataformetako audio-mezuak. Bereziki Whatsappen batzuek uzten dituzten podkast luzerako horiek. Baina erreakzionatzeko edo labur erantzuteko emoji aukera? Bai, gogoko ditugu, praktikoak direlako, komunikazio azkarra eta gizatiarra ahalbidetzen dutelako.

Frantzisko Aita Santua gaur goizean hil da Vatikanoan. 88 urte zituen. Eliza Katolikoko buru izan da 2013ko martxoaren 13an aukeratu zuten arte. Jorge Bergoglio zuen izena, eta Frantzisko aukeratu zuen Aita Santu izateko, lehena hautu hori egiten. Dakigula, euskarazko liburu bat (Miñan, italierazko itzulpenean) gomendatu duen lehen aita santua izan da.

Hizkuntza EskubideenBehatokiak Hizkuntza Eskubideen Egoera 2024 txostena aurkeztu zuen apiril hasieran Bilboko Euskararen Etxean, Ondorio nagusia, euskaldunok oraindik ere traba ugari jasaten ditugula euskaraz bizitzeko.

Inori burutatu zitzaiokeen adimen artifizialaren (AA) bidezko aplikaziorik zatarrenetakoarekin topo egin dugu. Cringe edo krinje ematekoa, euskaraz esan dezakegu kikila, adibidez, modu txukun batean. Zure gurasoak nagusiak badira, zure partez deitzen die telefonoz InTouch aplikazioak. AAk hitz egingo du zure ahotsarekin, eta horrela lasai izango omen dituzu gurasoak.

Datorren maiatzaren 3an 17:00etatik aurrera izango da Barakaldoko BEC aretoan Maite Zaitut jai erraldoia, Pirritx, Porrotx eta Marimotots pailazoei egingo zaien omenaldia, 'Maite zaitut' kantaren 20 urteekin bat eginez. Sarrerak geratzen dira oraindik eta beste ekarpen batzuk egiteko bidea ere ireki dute antolatzaileek.

Duela egun batzuk iragarri zuen Puntueu-ek La Ligaren blokeoak euskal domeinuei eragiten dien kaltea monitorizatuko zuela. Asteburu honetan izan dira partiduak, hain zuzen, eta monitorizazioaren datuak hor daude, penagarriak dira.

Agian entzun duzue edo ikusi duzue Adolescence telesailaren inguruan. Netflixen dago euskarazko azpitituluekin. Lau ataletan: nerabe bat atxilotua, ikaskide bat hila, aztoramendua sisteman, familian, ikastetxean. Sakoneko gaietako bat traman: Instagram-en erabilpen toxikoa, batetik nerabe eta ikaskideen arteko bullying egoerak sorrarazteko, eta bereziki manosfera esaten den horrekin Instagrameko giroak duen lotura. Gidoia da hori, fikzio bat; baina datuak ere badaude. Hona dakarkigun ikerketan ez da ageri Instagram, baiizik eta TikTok eta Youtube Shorts, baina analisia (Irlandan egin dute) beldurgarria da: horiek darabiltzaten mutil nerabeak berehala sartzen dira zurrunbilo toxiko batean. Lehen aldiz konektatu eta 20 minutu aski dira Andrew Tate bezalako bortxatzaileen zabor misoginoa gailentzeko algoritmoan.

Joan den astean aurkeztu zuen Europako Batasunak EU Open Source Solutions Catalogue delakoa, Europako Batasuneko Software Irekiko Soluzioen Katalogoa, nolabait itzulia. Zerbitzu publikoetan erabil daitezkeen software libreko produktuen biltegi bat da, berrerabilpena bultzatzeko, eta Europako erakundeek teknologia-autonomia izan dezaten, ze premia pixka bat badago Estatu Batuetan oinarria duten erraldoi teknologikoekin dugun morrontza kontuan izanda.

Elkartasun-erakunde batek, Mindara elkarteak, galdetegi baten zabalkundean laguntzeko eskatu digu. Aniztasun funtzionala duten pertsonen familiez osatuta dago Mindara eta  Azoka Solidario bat antolatzen dute urter: horretara begira egin nahi dituzte erantzunak eta iritziak bildu. Adi, Gipuzkoako Oarsoaldeko eskualdeko eta inguruko lagunentzat da.

Aste honetan aktibatu dira Hego Euskal Herriko lau ogasunetan errenta aitorpenak (2024ko ekitaldikoak) aurkezteko epeak. Eta aldi berean, kanpaina aktibatu du UEMAk, aitorpena euskaraz egitera animatzeko.

Atzo egin genuen Twitchen eta Segura Irratian ohiko zuzenekoa eta Grok eta Llama 4 adimen artifizialeko tresnak erabiltzen jardun genuen. Batetik, azpimarratzeko Elon Muskek posizio sendo bat daukala AA tresnen alorrean, eta bestetik "Ahizpa/Arreba" testa zuzenean probatzen. Geuk asmatutako kontua, sistema hauen euskara-ulermena (azaletik bederen) neurtzeko.

Herenegun albistea egin genuen testeatuz Llama 4 adimen artifiziala (AA) edo hizkuntza eredu handia. Ahizpa/arreba proba pasarazi genion, eta gainditu zuela esan daiteke. Kontua zera da, beste hizkuntzetan apenas aurki daitekeen kontu batekin egitea galdera AAri, ea ulertzen gaituen edo. Izan ere, bereizketa lexiko honek, ahizpa/arreba terminoenak, oso parekidetasun gutxi ditu munduan. Kasualitatez, berriki ikusi ditugu erreferentzia batzuk, eta hona ekarri ditugu.

Atzo hil zen, 88 urterekin, Teresa del Valle antropologo feminista donostiarra. Antropologia feminista proposatzen eta egiten aitzandaria izan Teresa del Valle, ikuspegi kritikoz. "Euskal matriarkatuaren" mitoa bere termino historiko eta errealistetan kokatzen lan egin zuen, adibidez. EHUko Antropologia Femnista Ikerketa Taldeak hala aitortu zuen Pioneras / Aitzindariak (online ikusgai) izeneko dokumentala ekoiztean, berari eta beste figura batzuei eskainia. Artikulu honetako irudia, dokumental horretakoa da.