Sustatu

Presoen Euskara Irakasle Taldea 2017tik ari da, boluntarioki, espetxeetan euskarazko eskolak ematen. Atzo, irakasle talde honek bilkura egin zuen Durangon, eta prentsa-agerraldia ondoren. Eusko Jaurlaritzak espetxe transferentziak jaso berri dituela-eta, beraien lanean dituzten oztopoak kentzeko eskatu dute.

Gaur dela 20 urte sortu zen Wikipediako euskarazko lehen artikulua. Lurra izan zen, 2001eko abenduaren 6an (Euskaldunon Egunkariaren eguna, gure egutegi sentimentalean). Wikipedia orokorrak urtebete ere ez zuen betea (2001eko urtarrilaren 15ean jaio zela dio historiak). Artikulu hura ez zegoen lotuta euskarazko beste edukiekin, ingelesezko proiektu batean ia isolatutako elementu bat izan zen, baina lehena izan zen eta bere sortzaileari aitortu behar zaio, gaur egungo Interneten dagoen euskarazko eduki eta kolaborazio proiektu aberatsenaren lehen urratsa izan zela.

Goizalde Landabasok eta Leire Narbaizak joan den astean 20 Urte Euskaraz Interneten jardunaldian egin zuten proposamena zehaztu dute, enakumezkoen Twitterreko ikusgarritasuna eta errelebantzia areagotzeko modu gisa. #EmakumeakTxioherrian txio kanpaina, abenduaren 6tik 12ra, datorren aste osoan. Egunero 3 emakumeren txioak bertxiotu, astebetez. 

Wombo da Kanadako konpainia bat adimen artifiziala memeak egiteko erabiltzea erabaki duena. Duela hilabete batzuk, lypsinch eta abesti kontuekin atera zuten app bat, eta oraintsu "artea" egitea erabaki dute, Wombo Dream aplikazioarekin.

Pantailak Euskaraz plataforma "Euskarazko ikus-entzunezkoen aldeko manifestua" aurkeztu du gaur, Durangoko Azokaren baitan, euskalgintzako eta ikus-entzunezkoen arloko hainbat eragileren atxikimendua jasota. 35 elkarte dira sinatzaileak, eta manifestuak 10 puntutan biltzen ditu bere erreibindikazioak.

Gaurdanik Euskal Herri osoan Covid ziurtagiria eskatzen delarik hainbat tokitara sartzeko, Hego Euskal Herriko agintariek ez dute txintik esaten nola egin behar den egiaztapena. Katalunian, bai, https://verificacovid.gencat.cat web bidezko egiaztapen-sistema jarri dute martxan, eta informazio orri bat. Nafarroan ez dio ezer Osasunbideak, eta Osakidetzaren informazio orria ere barregarria da, ahazten baitzaie aipatzea nola egin ziurtagirien egiaztatzea.

Euskararen Nazioarteko Egunerako zenbait adierazpen eta lelo zabaldu dira gaur. EAEko erakunde zenbaitek eta UEMAk adierazpen bateratu bat kaleratu dute "Euskara lanabes, aro berrirantz" izenburuarekin. Eremu ez formalak ere euskararentzat irabazi beharraren garrantzia azpimarratzen du testuak. Sinatzaileak dira Eusko Jaurlaritzk, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako foru-aldundiak, Gasteizko, Bilboko eta Donostiako udalak, EUDEL eta UEMA.

Elhuyarrek sortutako elia.eus itzultzaile neuronala dagoeneko Wikipedian erabil daiteke, zuzenean, Elhuyar Fundazioak, Euskal Wikilarien Kultura Elkarteak (EWKE) eta Wikimedia Fundazioak egindako elkarlanari esker. Eliaren bidez, euskara, ingelesa, gaztelania, frantsesa, katalana eta galegoaren artean itzul daiteke, artikuluak sortzea azkartuz, hizkuntzen arteko ezagutza areagotuz eta munduko ezagutza guztia euskaraz egon dadin erraztuz. 

Gipuzkoako Foru Aldundiaren kultura sustatzeko bonuak bihar jartzen dira aktibo, abenduaren 3an, ostiralarekin. Urtarrilaren 29a arte iraungo duen sustapen kanpaina izango da, ez badira lehenago agortzen bonuak. Euskarazko kultura-produktuekin aurrezpen handiagoa dago, beste hizkuntzekin baino; baina bonu gehiago daude "erdarazkoak", euskarazkoak baino.

Espainiako Estatuko hizkuntza gutxituen aldeko zenbait erakundek, tarteanKontseiluak, Espainiako Ikus-entzunezkoen legean neurriak eskatu dituzte hizkuntzen alde. Batetik, berdintasuna bikoizketan, azpitituluetan eta audiodeskribapenetan; eta finantzatzeko betebeharrak berdintzea plataforma digitaletarako zein telebista-kanaletarako. Sinatzaileen iritziz, "ikus-entzunezkoena da gaztelania ez diren hizkuntzek bazterketa nabarmenena duten sektoreetako bat."

Euskara hutsean idatzitako 1743. urteko gutun bat aurkitu dute Oiartzungo udal artxiboan. Lapurtar zirujau batek Oiartzungo bikarioar idatzitakoa da, Paristik, 1743ko urrian datatua. Atzo aurkeztu zuten gutuna Oiartzungo udaletxean.

Atzo hil zen, 66 urte zituela, Panpi Ladutxe euskal piliotari azkaindarra. Ezker paretako txapelketa nagusietako bat irabazi zuen lehen Ipar Euskal Herriko jokalaria izan zen Panpi Ladutxe. Pilotan ez ezik, kulturgintzan eta herrigintzan nabarmendutako gizona izan zen.

Euskara eta kulturaren transmisioa, ertzetatik. Horixe du abiapuntua Igo Bolumena jardunaldiak, zeina bihar abenduaren 2an egingo den Barakaldon. Goizeko topaketa izango da, 9:15etik 14:30era. AHIZE-AEK-k antolatua, HPS, Foru Aldundia eta Barakaldoko Udalaren laguntzarekin. 

“64 begirada xake-taularen zuri-beltzetan” argitaratu berri du Gari Berasaluze Ostolazak UEUrekin. The Queen’s Gambit telesaila ikusi eta xakearekiko sukarrak zeharo harrapatu ondoren idatzi du liburua. Bertan, dokumentazio-lan mardul baten ondorioz, xakea ardatz duten 64 istorio harilkatu ditu. Bere esanetan, “munduaren historia biltzen du xakeak”.

Ez da Sustatu 2001ean 20 urte bete dituen bakarra. Bilboko Deustualdeko Prest! aldizkaria, izatez, zaharragoa da. 2001eko martxoan jaio zen Berbaizu euskara elkartearen eskutik, eta ordutik hurbileko informazioa euskaraz helarazten du, hilabetekari eran. Hilabeteak gora-behera, ospakizun sorta oraintxe antolatu duten, egitarau bat osatu dute 20 urte betetzen dituztela ospatzeko. 

Covid pandemiak okerrera egin duen azken bira honekin, Durangoko Azokak halabeharrez moldatutako protokoloa, joan den astean jakinarazi zenez. Sarrerak erreserbatu egin behar dira Landako eta Plateruena guneetan, eta gaur ireki da jada txanda hartzeko erreserba sistema hori. Erreserba egiten duen pertsona bakoitzak lau toki hartu ditzake jada eskaera batekin.

"Eitb podcast, Twitch, Youtube edo eta beste edozein plataformetaz aparte gu ere uhinetan gaude eta hortan jarraitzeko asmoa daukagu." Kexua edo aldarria Julen Portillori entzun genion duela egun batzuk. Uhinen bidezko irrati baten aldarria, Zaruzko Arraio irratiarena, eta han egiten den Galdedebalde umorezko saioarena. Gaur tokatzen da, astelehenero bezala. Gainera, gaur egunean, irrati modu hau ez da uhinen bitartezkoa bakarrik: Galdedebalde zuzenean Interneten entzun daiteke, Arrosa sarearen bidez ere zabaltzen da, audioak gordetzen dira eta hortaz podkast bat ere bada, eta aplikazio bidez ere jarraitzen ahal da.

Elhuyarrek jakinarazi duenez, beren Elia itzultzaile neuronalak erabilpen hazkunde handia izan du 2021 honetan, aurreko urtearekin alderatuta. Erabiltzaileetan, %40 egin du erabilpenak. Bestalde, duela zenbait aste, Elia artikulu itzulpenetan laguntza gisa integratuta dago Euskarazko Wikipedian.

Laster izango den Durangoko Azokaren 56. edizioan Kabi@ espazio digitalaren programazioak ere izango du tokia, sorkuntza digitala gaia ardatz hartuta. Jarduerak Landako gunean izango dira eta hortaz, adi, txandak hartu beharko baitira kointziditzeko.

Gaur arratsaldean, 16.00etatik aurrera 20 Urte Euskaraz Interneten jardunaldia egingo dugu Bilboko Bilbao AS Fabrik eraikinean, Zorrotzaurren. Sustatuk 20 urte bete dituelako aitzakiarekin, geure esperientziaren berri, baina baita beste beterano batzuena ere bai tartean. Youtube bidez streaming zuzenean egingo dugu.