Whatsappek Meta AI izendatu duten adimen artifizial (AA) bat integratu du bere aplikazioan txat egiteko berarekin. Galdetu zerbait "kontaktu" horri, eta erantzuten dizu. Euskarazko galderak ere ulertzen ditu, eta euskaraz erantzun ere bai, baina milisegundu batzuen ondoren, ezabatu egiten du euskaraz esandakoa eta ingelesezko gezur batekin ordezkatzen du: ez dakiela euskaraz esango dizu.

APPLAI 2025 izeneko kongresua antolatu dute maiatzerako. Adimen Artifizial Aplikatuaren arloan EAEn egiten den erreferentziazko kongresu gisa definitu dute antolatzaileek, eta bigarren edizioa du aurten.  Sektoreko adituak, enpresak eta zaleak bilduko ditu, IAko azken aurrerapenak, arrakasta-kasuak eta joerak partekatzeko. Aukera paregabea izango da Adimen Artifiziala hainbat industria nola eraldatzen ari den ikasteko, konektatzeko eta deskubritzeko.

Elhuyar Fundazioaren taldeko Orai NLP adimen artifizialeko zentroak AskHezi garatu du, haurren ahotsekin dabilen euskarazko diktaketa-sistema. AskHezik hizketa transkribatzeko balio du (euskara, alegia), eta, ahozko komandoen bidez, aldaketak egin edo akatsak zuzendu daitezke.

Badira urte batzuk hemen Sustatun Boston Dynamics enpresa estatubatuarraren Atlas robot humanoideak erakutsi genituela. Azken urteetan Atlas horiek zertxobait hobetu dira, baina Txinatik datoz gaur egungo robot humanoide nagusiak, gaitasunetan eta prezioan lehiakorragoak, eta prestazioetan, Unitree markakoak bederen, izugarri onak.

Euskorpora elkartearen eta Euskorpus proiektuaren abiatzeak hautsak harrotu ditu. Pello Otxandiano EH Bilduko Eusko Legebiltzarreko oposizio buruak Euskorpusena akatsa dela uste du, "ezjakintasuna edo estrategia klientelarra". EH Bilduko galdera sorta egin du Legebiltzarrean.

Euskorpora elkartearen aurkezpen ekitaldi jendetsua izan da gaur Donostian, eta Euskorpus izeneko egitasmoaren berri eman dute bertan. Euskorpus euskarazko hizkuntza baliabide digitalen banku bat izango da, eta 5 milioi pasa inbertituko ditu Eusko Jaurlaritzak bertan.

Deepseek adimen artifizial berri eta modakoa euskaraz ondo dabilela ikusi genuen beste batean, baina beste euskaltzale batek, Kike Amonarriz soziolinguistak, jakintza test interesgarrian proposatu dio: "Kaixo DeepSeek. Nola ikusten dituzu euskararen egoera eta etorkizuna?". Erantzunak Twitterreko hari bateko irudietan itsatsi ditu Amonarrizek, eta testu bihurtuta ekarri ditugu hona.

Sozioluinguistika Klusterrak, zenbait erakunderen laguntzarekin eta Asier Amezaga, Eduardo Apodaka eta Asier Basurtok landutako lanean, Itzulinguru izeneko proiektuaren emaitzak argitaratu ditu. Itzultzaile neuronalek (azken belaunaldiko itzultzaile automatikoak, zeinak euskaraz maila bikain batera iritsi diren) hizkuntza-jarduera arautuetan duten eragina aztertu dute. 

AEBetako auzi judizialen batengatik jakin denez, Metak (Facebook-eko jabeak) Libgen sareko liburutegia masiboki pirateatu du BitTorrent protokoloak erabiliz. 81.7 terabyte gutxienez lortu zituzten horrela, beren adimen artifizialeko sistemak elikatzeko. Saiakera eta zientzia nazioarteko erdara nagusietan doan eta ez oso legalki lortzeko, Libgen erabiltzea nahiko erraza da (euskaraz apenas dagoen ezer).

Xabi Ezpeleta informatikarik bertsoak egiteko eskatu dio Deepseek adimen artifizialeko modako zerbitzuari, eta sistemak ustez omen duen "pentsamendu katea" azaltzeko balio izan dio, nolabait. Mastodonen jarri duen haritik, hona dakarkigu.

Hitz zentroak, adimen artifiziala (AA) eta beste hizkuntza-teknologia batzuk euskaraz eta euskararentzat lantzen ari den ikertegiak, Ebaluatoia jarri du martxan. 20 txatbot eredu ebaluatzeko proposamen bat da, euskaldun guztioi irekia otsailaren 17a arte, eta sariekin, partehartzea sustatzeko. Ebaluatuko diren 20 ereduen artean izen ezagunekoak daude, eta orain arte publiko egin ez diren Latxa sistemaren txatbot bertsio batzuk ere bai, baina ebaluazioa anonimoa da, txat egitean zeuk esan beharko duzu zein iruditzen zaizun hobea saio bakoitzean.

Bost urte bete dituearik, Elia, Elhuyarren itzultzaile automatikoa, idatzizko itzultzaile soil izatetik, entzun eta hitz egitera pasatu da. Gainera, Eliaren erabiltzaileek itzulpenak baloratzeko aukera izango dute, eta bere garapenaz informatzek, bloga ere badu orain Eliak.

Deepseek adimen artifizial (AA) txinatarra oso ondo dabilela euskaraz erakutsi genizuen atzo. Eta bere abantaila batzuk gainetik azaldu, baliabide aldetik askoz gutxiago kontsumitzen ahal dela, eta libreki deskargatu eta instala daitekeela. Alde honetatik, zehaztapen batzuk gaurko artikuluan. 1.5B eta 8B bertsioak martxan ikusi ditugu ordenagailu arrunt batean, eta ez dira gauza euskaraz erantzuteko. Hala ere, gure aburuz, Deepseek-en etorrerak sortutako lurrikara ez da irudipenezkoa bakarrik, benetakoa baizik, eta euskararen alorrean ere izango da eraginik.

Albiste bihurtu da Deepseek adimen artifizialeko sistema txinatarra azken egunetan. Zabaldu denez, eredua askoz merkeagoa da garapenean eta kontsumoan, baina Claude edo ChatGPT iritsi diren mailara jauzi bat egin du. Gainera, lizentzia libre eta doakoaz banatu dute erabiltzeko. Eta guk konprobatu dugunez, primeran dabil euskaraz.

Donald Trumpen agintaldia hasi da politika atzerakoiak ezartzen woke edo DEI izan daitekeen guztiaren kontra, eta baita neurri teknologikoak iragarriz. Lehen unetik, karguaren zina egin zuenetik, teknologiako erraldoien buruak lehen lerroan egotea deigarria izan zen: bereziki Mark Zuckerberg (Meta), Jeff Bezos (Amazon), Sundar Pichai (Google), Elon Musk (X/Twitter, SpaceX, Tesla), eta pixkat atzerago Tim Cook (Apple). Eta izen horiek eta beren enpresak edo beste erraldoi batzuk lehen lerroan egongo dira politiketan ere, aginteko lehen eguneko erabakiek erakutsi dutenez.