Gipuzkoako Foru Aldundiaren Kultura sailaren babesarekin, "Ekaingo Leizetik Adimen Artifizialera" dugu leloa Egunean Behinen denboraldi honetan, eta horri lotutako berritasun bat aurkeztu genuen hasieran, Latxa, adimen artifizialeko ekimen euskalduna, jokalari bat bezala ari baita parte hartzen. Orain, beste nobedade bat aurkezten dugu: adimen artifizialez sortutako galdera sorta gehitu dugu, Adagio AA sistemaren bidez egindako lana.

Bilboko Elizbarrutiak eta Euskal Kazetarien Elkarteak katalogo bat (12 puntukoa?!) aurkeztu zuten joan den astean agerraldi batean Bilbon. Komunikabideetan Adimen Artifizialaren erabilera etiko sustatzeko katalogoa deritzo. Testua ekarri dugu hona, jarraian duzue.

Habla con la Historia adimen artifizialeko API ez identifikatu batekin egindako Adimen Artifizialeko (AA) tresna bat da. Irakasle espainiar batek sortu du, bere kasa ematen duenez, eta zera proposatzen dizu, txat adimentsu baten eran elkarrizketa izan AAk gorpuztutako historiako pertsonaia batzuekin. Ustez euskaraz ere funtzionatzen du, pertsonaia batzuekin bai bederen, ez guztiekin, guk konprobatu dugunez.

Adimen artifizialaren eta sormenaren arteko euskal polemikatxoa izan dugun bezala, beste bat piztu da irismen globalagoa izan dezakeena: Scarlett Johansson aktorearen eta OpenAI enpresaren artean, ChatGPT-ren ahots zerbitzu berriaren inguruan. Her filmekoa bezalako sistema bat sortu nahi izan du OpenAIk, eta gehiegi hurbildu dira zinemakora, Johanssonen ahotsa baimenik gabe imitatzeraino.

Egunean Behin jokoaren denboraldi honetan, hasieratik Hitz Zentroak sortutako Latxa adimen artifiziala euskalduna jokatzen ari da. Haren emaitza egunero ikus daiteke sailkapen orokorrean eta astekoan, baina aukera ireki dugu orain, jokalarien taldeetan ere sar dadin Latxa. Talde bat kudeatzen duzu eta Latxa ere bertan ikusi nahi duzue? Argibideak jarraian.

‘Euskal Herriko ipuin mitologikoak’ (Eguzkilore Liburuak editorialarekin kaleratu du Aritza Bergara idazleak, eta bere prompt edo ahaleginekin adimen artifizialez sortutako irudiz ilsutratua dator. Liburuaren lehen eskaintza Gara egunkariaren eta Naiz webguneko sustapen batez egin da, eta han jarraitu behar zuen eskaintzak maiatzaren 26a arte. Baina gaur jada desagertu da sustapena bertatik. Motiboa izan liteke polemika eragin duela sare sozial batzuetan adimen artifizialeko ilustrazioak erabili izanak.

[OpenAI bere adimen artifizialeko eskaintzako modelo berriena aurkeztu zuen atzo. GPT4o deritzo. ChatGPT txat aplikazioan integratuta dagoenez, euskaraz probatzeko, eskatu diogu berak idatz dezala artikulua gaurko, alfer jaiki garenez, jarraian datorrena, berak idatzi du.]  Teknologiaren arloan, aurrerapen berriak etengabeak dira, eta hizkuntzaren prozesamenduan ere ez da salbuespenik. OpenAI-k garatu duen GPT-4 modeloa, iraultzailea da hizkuntza anitzetan komunikatzeko eta ulertzeko duen gaitasunari dagokionez. Artikulu honetan, GPT-4-ren ezaugarri nagusiak aztertuko ditugu, bereziki euskara eta beste hizkuntzen tratamenduan duen eragina azpimarratuz.

Egunean Behin-eko denboraldi berrian, herenegun hasitakoan, jokalari berri bat ari da goizero jokatzen... Latxa! Euskarazko adimen artifizialeko garapen berria aplikazioaren mekanikarekin lotu dute CodeSyntax-eko garatzaileek eta Hitz Zentroko Latxaren arduradunek. Goizero, ardiak esnatzen diren orduan, 10 galderari erantzunez parte hartzen du Latxak. Begiratu sailkapen orokorrean... zuen emaitzaren ondoan, hortxe da Latxa.

Gaur dena da "adimen artifiziala" ustez, baina programazio aurreratuaren emaitzak ematen dituen beste teknika bat, duela urte batzuetatik dabilena inguruan, machine learning delakoa da, makinek interakzioarekin ikasten dutenean edo trebatzen direnean. Streaming plataformetan, adibidez, teknika horien bidez egiten dituzte "gomendio" sistemak eta ateratzen dituzte "gustuen" estatistikak. Eta horretaz jakiteko ostegunean hitzaldi interesgarria izango da Donostian: " Machine Learning-aren erabilpena streaming plataformetan (Spotify, Netflix)".

Adimen artifizialeko aukera gehiago, ohiko albistea sasoi hauetan. Kasu hauetan, Microsoft eta Googleren tresna bana, gauza bat egiten duena: argazki bat eman, eta horrekin abatar hiztun bat sortzen dizute, testu bat irakurriko duen bideo bat. Maila esperimentaleko tresnak omen dira horiek, baina Synthesia enpresa kaletatu berriak jada komertzialki egiten ditu, ustez euskaraz ere bai.

Adimen Artifizialaz asko jarduten dugu, eta bereziki interesatzen zaigu euskaraz gauzak sortzeko tresna batzuek erakusten hasi diren gaitasuna. Eremu horretan multimedia (bideoa, audioa) sorkuntzan ere aurrerakuntzak gertatzen ari dira, eta hemen bildumatu ditugu 2024 hasiera honetako zenbait material.

Adimen artifizialeko esparruko albiste eta nobedadeek ez dute etenik. Txat, berriketa edo testu sorkuntza euskaraz bikain egiten dutenak ere badira (ChatGPT 4.0 bereziki, ordainpekoa), eta berriki entzun dugu Claude 3 Opus ere bikain aritzen dela. Reka Playground da holako beste bat, euskaraz ederto dabilena (32 hizkuntza dakizki), Kaliforniako Reka enpresak atera berri duena. Datu gehigarri bat Rekari buruz: informatikari euskaldunak ari dira en`resa honetako lantalde txikian jo ta sua.

Martxoan aurkeztu genizuen Suno, nola erabil daitekeen musika egiteko baita euskaraz ere. Era honetako kalitatezko adimen artifizialeko lehen zerbitzua zela iruditu zitzaigun, eta agian hala izango da, baina beste bi asmakuntzaren berri izan dugu, Udio eta Sonauto, eta horiekin ere euskarazko piezak egin daitezke. Azken tresnarekin bereziki Xabi Ezpeletak egin duena, ikusgarri eta entzungarria: "Kantu berrikoiak: adimen artifiziala erabiliz sortutako euskal musika traiziolana."

"Adimen Artifizialaren erronkak: teknologiaren garapena eta etika" mintegia egingo da gaur apirilak 16 arratsaldez, Donostian, Gipuzkoako Foru Aldundiko Etorkizuna Eraikiz espazioan (Gipuzkoako Foru jauregian) izango da, arratsaldeko 17.00etan. Streaming bidez ere jarraitu ahal izango da, izena emanda (hemendik).

Urtarrilean iragarri zuen Hitz Zentroak Latxa, euskarazko lehen LLM edo hizkuntza eredu handia, adimen artifizialeko ariketak ahalbidetzen dituen tresna. Orain, bere funtzionamenduari buruzko datuak bildu eta argitaratu dituzte. Euskarazko zenbait ariketa planteatuz sistemari, emaitza bikainak eman ditu. Mikel Artetxe adimen artifizialeko adituak laburbildu duenez, "Latxak %60,6 ateratzen du EGAko atarikoetan, ordainpeko ChatGPT onenak baino gehiago. Eta hori ez dugula horretarako entrenatu zuzenean!".