Hilaren 25ean Euskal Herrian 13:20 (UTC 12:20) zirela jaurti zuten ESAren Guaiana frantseseko Arianespace ELA-3 jaurtiketa puntutik. Jaurtiketa eremu hau ekuatoretik gertu dago lurra 1670 km/h abiaduran mugitzen ari denez, lurrak bultzada lagungarri bat eman diezaion.

Duela hilabete bete ziren 50 urte gizakia ilargira iritsi zenetik (1969ko uztailaren 21ean). Bada, urteurren esanguratsu horren harira, NASAk Artemis misioa aurkeztu du: 2024. urtean beste tripulazio bat bidali nahi du ilargira, eta eskifaian emakumezko bat joango da, gutxienez. Orain arte 12 pertsonak zapaldu dute gure satelitea, guztiak gizonezkoak.

Orbita Laika da Espainiako telebistako zientzia dibulgazioko programa bat, ekainean amaitu zuen bere azkenengo denboraldia (oraingoz). Programaren babesleen artean Euskal Herriko Unibertsitatearen Kultura Zientifikoko Katedra dago, eta honek euskarara itzuli ditu bideo horiek.

Zientzia Kultura Masterra (Scientia.eus) unibertsitate arteko berezko titulu multzo bat da, aurtengo udazkenean martxan jarriko duena. Eduki zientifikoak edozein formatutan zabaltzeko behar den formakuntza eskaintzea da koxka: irakaskuntza, argitalpen, webgune, ekitaldiak, kultura program, ikus-entzunezko, sare sozialetan... Kultura zientifikoa "zientzia gogorrak" baino gehiago baita.

 Gernika-Lumoko ADES Espeleologia Elkarteak aztarnategi arkeologiko berria aurkitu du Gautegiz-Arteagako haitzulo batean (Urdaibai Biosfera Erreserba).

50 urte gizakia ilargira iritsi zirela. Estatu Batuen misioa zen gizakia ilargira eraman, eta BUELTAN ekartzea, baina gauza asko joan zitezkeen oker, eta badaezpada, Etxe Zuriak prest zeukan porrota iragartzeko mezua, Armstrong eta Aldrin bizirik egonik ere, haiek itzultzeko aukerarik egongo ez zen kasuan hedatzekoa.

Aldaketa klimatikoaren eraginez, Alpeetako glaziarren %90 baino gehiago desagertu daiteke datozen urteotan. Halaxe aurreikusten du duela aste batzuk argitaratu den ikerketa batek. 

Apollo 11 misioaren 50. urteurrena da aste honetan. Igandean biribilduko da efemeridea, orduan (uztailaren 21ean) beteko delako mende erdia gizakia ilargira iritsiko zela. Bidaia bost egun lehenago hasi zen Cape Cañaveral estazioan, Estatu Batuetan. Zenbait proposamen jarraian, historia zati hau bisualki berregiteko aste honetan.

Azken orduko paleo-albisteak, aste honetan bertan jakindakoak: Europan Homo Sapiensak uste baino lehenago egon zirela iradokitzen duen aztarnak aurkitu dituzte (bueno, duela ia 50 urte aurkitu zituzten, baina orain datuak berraztertu dituzte), duela 210.000 urtekoak. Bestetik, Krimean aurkitutako hezur puska batetik ondorioztatu dute duela 1.5 milioi urte, ostruka erraldoiak zeudela Europan, 3.5 metrokoak eta 450 kilokoak. Hori bai oilaskoa, Ines Arrimadas gainean jartzekoa.

Eguraldi iragarpenetan satelite mapak ezagunak egin zaizkigu, eta bada zenbait urte dituen teknologia bat. Azken urteetan, ordea, radar bidez lurretik datuak hartuz egiten diren euriaren mapak ari dira zabaltzen. Euskal Herrian Kapildui mendian dago radar horietako bat (Araba erdialdean), Euskal Herri osorako ematen du estaldura, eta Internet bidez ematen du bere berri zuzenean. Atzo Nafarroa erdialdean gertatu zena ere ikus daiteke.

Donostia International Physics Center (DIPC), Nanogunea eta Materialen Fisika Zentroa (CFM) elkartu dira Zientzian Harrotasuna eguna antolatzeko Donostian. Uztailaren 5ean izango da, publiko guztietara irekia, LGTBIQ arloa ildo bezala duten bi hitzaldi eskainiko dituzte, eztabaidarako mahai inguru batekin batera.

Elgoibarko Udalak urrian jarriko du martxan ekimena udalerriko industria-sektorea sustatzen laguntzeko. Ekintzailetza eta sormena sustatzeaz gain 11 eta 14 urte arteko gazteen artean, BIZILABE sortu du, teknologiaren eta teknikaren alorrean kualifikazio handiko profesionalak sortzeko apustua egiteko xedearekin, eta Elhuyar sortzen ari den Euskal Herriko gazteentzako ikerketa-zentroen sarean kokatu du.

Italiako Giroa bukatzear dago. Hiru astez ikusi izan ditugu txirrindulariak 3518,5 km-ko ibilbidea egiten, 21 etapatan banatuta. Baliteke norbaiti arreta eman izana mendateak jaisterakoan hartzen dituzten postura bitxiak, ezta? Izan ere, postura aerodinamikoak hartzen dituzte jaitsieran kronoari milaren bat lapurtzeko. Baina balio al du zerbaiterako? Eta horrela balitz, zein litzateke posturarik hoberena abiadura handiena lortzeko?

Juan San Martin bekaren deialdia ireki berri da. Eibarko Udalak eta UEUk elkarlanean antolatzen dute eta 14. edizioko ikerketa esparrua HISTORIA izango da. Kontutan hartu bekara aurkezteko proiektua, azterlana eta memoria euskaraz egin behar dela. Bekaren helburua euskarazko ikerketa sustatzea eta Juan San Martin ikertzaile eibartarra omentzea da. Bekaren iraupena gehienez 18 hilabetekoa izango da eta bekaren diru zenbatekoa berriz 9.000 eurokoa. Eskaera irailaren 2tik urriaren 11 arte egin daiteke eta aurkeztu beharreko dokumentazioa eta informazio gehigarria hemen aurkituko duzu.

Ekainaren 24tik 28ra gazteentzako zientzia-tailerrak izango dira Bizilaberen Deustuko egoitzan. Izen-ematea 2019ko ekainaren 14 bitartean. Hemen izena emateko formularioa.