Elhuyar

Elhuyar Aholkularitzak antolatuta, HerriArte mintegia egin genuen atzo Markina-Xemeinen, Lea Artibaiko Garapen Agentziaren eta Igorreko, Berrizko, Lekeitioko eta Ondarroako udalen laguntzarekin. Mintegiaren helburua izan da, parte-hartzea eta tokiko garapena ardatz hartuta, udala herritarrengana hurbiltzeko izan diren esperientziak gizarteratzea eta trukatzea, eta parte-hartzean oinarritutako kudeaketa arrakastatsua izateko gakoak identifikatzea. Oihana Garcia Elhuyar Aholkularitzako teknikariak egin du mintegiaren sarrera, eta ezinbestekotzat jo du parte hartzeko prozesuetan “herritarrak ahalduntzea eta pertsonen konpromisoa lortzea”.

Elhuyarrek eta Donostia International Physics Center-ek (DIPC) antolatuta, hasiera eman zaio zientziaren eta teknologiaren dibulgaziorako IV. ON ZIENTZIA bideo-lehiaketari. Lehiaketa hau Teknopolis telebista-saioaren barruan antolatua da, eta bideorik onenak telebista-saio horretan ikusteko aukera izango da.

Elhuyar Aholkularitzak, Lea Artibaiko Garapen Agentziaren eta Igorreko, Berrizko, Lekeitioko eta Ondarroako udalen laguntzarekin, HerriArte mintegia antolatu du, parte-hartzea eta tokiko garapena ardatz hartuta. Azaroaren 6an (asteazkena) egingo da, Markina Xemeingo Berrikuntza Gunean, goizeko 9:30ean hasita.

Ez, ez da zinemak hainbeste estereotipatu duen zientzialari-eroen bilduma bat. Zientzialari ausartak ezagutuko dituzu Egoitz Etxebeste Adurizen Lunatikoak. Zientziaren bidezidorretatik liburuan, bide berriak urratzeko ausardia izan zuten pertsonak. Egoitz Etxebestek berak hitzaurrean argitzen digun moduan, “bere garaian, ordea, lunatiko gisa ikusi zituzten askok. Bizitzari eta zientziari beste modu batez begiratzeko gaitasuna edo ausardia izan zutelako. Garaiko usteekin edo sinesmenekin bat ez zetozen aurkikuntzak edo proposamenak egin zituztelako. Beste inork lehendik urratu gabeko bidezidorrak, edo desberdina izateagatik egindakoak, edo emakume izateagatik itxita zituzten bideen ordez hartu behar izan zituztenak”. 

Elhuyar euskara-gaztelania/castellano-vasco hiru hiztegien edizio berriak eta Elhuyar Hiztegiak webgunea aurkeztu genituen atzo  Bilboko Bidebarrietako Liburutegi Nagusian. Leire Cancio Elhuyar Taldeko zuzendari nagusiak eta Antton Gurrutxaga hiztegien zuzendari teknikoak eman zituzten hiztegien inguruko xehetasun guztiak.

Elhuyar Zientzia eta Teknologia aldizkariaren 300. zenbakia argitaratu du Elhuyarrek irailean. Ospatzeko, 0. aletik 300.enerainoko 28 urteko bidea gogoratu dugu azalez azal, hamarnakako jauzitan.

Bermeon euskara animalia balitz, Txipiroia izan liteke: jateko plater berezia, atzerritarrentzako bitxia, ezohikoa, ilusioz jaten dena. Atuna ere izan liteke: jaietan, ospakizunetan presente dagoena. Itsukia ere bai; arrain berezia, azal gogorrekoa, barrutik bigunago. Bokarta ugariarrantzatzen zenean ere, Bermeoko portuan giro ona egoten zen, garai hartan euskaraz egiten zuten beti saregileek eta arrantzaleek.

Elhuyarrek automatikoki sortutako bost hiztegi biltzen dituen atari bat sortu du, Hiztegi Automatikoak izenekoa, eta erabiltzaileen esku jarri du sarean CC-by-sa lizentziapean. Hiztegi horiek alemanarekin, hindiarekin, arabierarekin, txinerarekin eta swahiliarekin lotzen dute euskara, hizkuntza teknologiez baliatuta. Kasu guztietan, ingelesa erabili da zubi-lanak egiteko eta, ondorioz, bost hiztegi elebidun horiek sortzeko.

Aurten 12 eta 14 urte bitarteko 100 gaztek izango dute Zientzia Udalekuez gozatzeko aukera. Uztailaren 1etik 15era izango dira udalekuak, astebeteko bi txandatan. Tokiak zozkatu egingo dira izena ematen duten guztien artean. Izena emateko edo informazio gehiago lortzeko, sartu webgunean, edo deitu 943 36 30 40 telefono-zenbakira (ordutegia: 9:00-14:00)

Lehiaketan parte hartzeko epea apirilaren 24an amaituko da, baina orain arte aurkeztu   diren bideoak dagoeneko lehiaketaren webgunean ikusgai daude: www.onzientzia.tv

Berrogei urteko ibilbidea eginda jada, zenbait aldaketarekin hasi du 2013a Elhuyarrek: eguneratu egin du xedea, egokitu egin ditu negozio-unitateak, eta irudi korporatiboa, berriz, aldatu. Bestalde, azken hamar urteotan Fundazioko zuzendari nagusi eta lehendakari (Itziar Nogeras eta Jose Mari Rodriguez Ibabe, hurrenez hurren) izan direnen ordez, hauek jardungo dira aurrerantzean gure erakundearen gidari: Jose Mari Pitarke (Nanoguneko zuzendaria) izango da Elhuyar Fundazioko lehendakaria; Leire Cancio, berriz, zuzendari nagusia. 

Garoñako zentral nuklearra geldirik dago urte-hasieratik, nahiz eta Espainiako Segurtasun Nuklearraren Kontseiluaren (CSN) eta Gobernuaren baimena zuten uztailera arte jarduteko, eta 2019 arte luzatzeko aukerarekin. Baina Nuclenorrek, zentralaren jabeak, jarduera etetea erabaki zuen, eta hurrengo pausoa zentralaren eraispena izango da. Hori horrela, Elhuyarreko Zientziren Komunikazioa sailak modu sakon eta zabalean landu du gai hau, adituen laguntzarekin, eta bere komunikazio-euskarrietan eman du: Elhuyar Zientzia eta Teknologia aldizkariaren martxoko zenbakian, Teknopolis telebista-saioan, eta Norteko Ferrokarrilla irratsaioan. Gai honen inguruko erreportaje guztiak www.zientzia.net webgunean bildu eta eskuragarri jarri ditu Elhuyarrek.

Berriki aurkeztu du Elhuyar Fundazioak Web-corpusen Ataria, eta erabiltzaileek jada atari honek eskaintzen dituen baliabideak kontsulta ditzake: Euskarazko corpus elebakarra, Euskara-gaztelania corpus paraleloa eta Euskarazko corpusetik automatikoki erautzitako hitz-konbinazioak. 

Elhuyar Fundazioak euskarazko Web-corpusen ataria sortu du eta erabiltzaileentzat kontsultagai jarri. Atari hau, datorren otsailaren 13an (asteazkena) aurkeztuko dugu Donostiako San Telmo museoan, "Badu bada" erakusketaren barruan, 17:00etatik aurrera. Sarrera doakoa da, eta nahi duenarentzat dago irekia.

Elhuyar aldizkarian argitaratutako “Itxaropen bioartifiziala” lanak VI Tecnalia kazetartza-saria jaso du Interneteko kategorian, joan den urtarrilaren 30ean Miramon Teknologia Parkean egindako sari-banaketa ekitaldian. Erreportaje-bikoa 2012ko apirileko zenbakian argitaratu zen, eta Guillermo Roa Zubia da lanaren egilea. 

Elhuyar aldizkariaren urtarrileko zenbakiaren gai nagusian, Nikon Small World lehiaketaren azken edizioan sarituak izan diren argazkiak bildu dira.

Basque Research webguneak (www.basqueresearch.com) 2012an argitaratutako albiste irakurrienen hamarreko zerrenda prestatu du. BCBL zentroaren bertsolarien gaitasunaren inguruko ikerketa izan da 2012ko albisterik irakurriena Basque Research webgunean.

Zatoz "Badu, Bada. Euskara mundu eleanitzean" erakusketara, eta, bide batez, ikasi nola erabili Elhuyar hiztegiak smartphone eta tabletetan eta ezagutu euskara ikasteko kxo! aplikazioa. Ukitu euskara!

CAF enpresak eta Elhuyar Fundazioak irailean abiarazi zuten aurtengo CAF-Elhuyar sarien prozesua, helburu hauekin: zientziaren eta teknologiaren arloko gaien eta ikerketen euskarazko dibulgazioa eta kazetaritza bultzatzea, saritzea eta aintzatestea. Ohiko atalez gain (dibulgazio-artikulu originalak eta zientzia-kazetaritzako lanak), aurtengoan kategoria berri bat izango dute Sariek: “Zientzia gizartean” sorkuntza-beka. 2013ko urtarrilaren 31ra arte aurkez daitezke lanak.

Elhuyar aldizkariaren abenduko zenbakiaren gai nagusia sexuari eskaini zaio, eboluzioaren, genetikaren eta giza izaeraren ikuspegitik azalduta. Sexuaren emaitza da jaioberria; hori bezain erraza, eta aldi berean, konplexua. Konplexutasun horren adierazle dira sexuak duen arrakasta, kasu eskandalagarriak, maitasunaren usaina, sexuaren nahi gabeko albo-ondorioak, zakilaren eboluzioa, hermafroditismoa, Oteloren arrazoiak, poligamia, orgasmoa, homosexualitatea, maiteminaren iraupena... Hori guztia, dagoeneko irakurgai dago Elhuyar aldizkariaren 2012ko azken zenbakian.