Duela egun batzuk aipatu genuen nola herri administrazio batzuk ari diren Europan software librera migratzen, bereziki Microsoften Windows sistema eragilea eta Office paketeak ordezkatu nahian. Arrazoietako bat da Windows 10 sistema eragilearen bertsioa iraungitzera doala laster: datorren urriaren 14tik ez da eguneraketarik edo partxerik egongo sistema horrentzat. Eta Windowsen erabiltzaileak Windows 11ra pasatu beharko dira berriro, lizentzien ziklo garestia berrituz, eta beste dependentzia batzuk handituz... Alternatiba libreetara pasatzeko unea da, Microsoft mundutik ihes egitekoa. Orain.

Duela aste batzuk aipatu genuen nola Hezkuntza eremuan adimen artifiziala erabiltzeko gida argitaratu den euskaraz. Haren edukiei erreparatu diegu artikulu honetarako. Badaude zenbait azalpen eta adibide txat edo berriketako AA batekin nola jardun, baina beste era bateko AA batzuk, funtzio osagarriak dituztenak, ikastetxean erabilgarri izan daitezkeela nabarmentzen du gidak.

Eskandalua! Ane Lindanek performace bat egin du elizan! Tira, nik ikusi ditut blasfemia handiagoa: turistak muzin egiten Caravaggio bati kapera barroko batean... Daitort artista-turismoa egiten ari nintzela han, ez bainaiz artiste, baina bai turista. (Ttap aldizkarirako egindako audio-kolaborazio baten testua da hau, pixka bat moldatua). 

Vibe coding adimen artifiziala (AA) darabilen programazio modu bat da. Edo teknika, fenomeno edo joera bat, ingelesezko termino honekin Andrej Karpathyk bataiatua aurtengo otsailean. Karpathy aipatu genuen berriki Sustatun, eta orduko hausnarketan bezala kontu honetan ere ikuspegi optimista batez deskribatzen "bibrazioen araberako" kodetze edo programatzea. Beste batzuen iritziz, gauza teknologikoak garatzeko modu arriskutsua da ordea, eta lehengoan deskribatutako Tea aplikazioaren kakanahastea horrela programatu izanaren ondorioa izan daiteke (albiste honen arabera).

Latxa euskarazko Hizkuntza Eredu Handia eta Adimen artifizialeko (AA) ekimena Azure AI Foundry delako azpiegiturara gehitu dute. Microsoft erraldoiaren lainoa edo sareko konputazio ingurunea da Azure eta bertan Azure AI Foundry atala dago AA eredu desberdinak ostatatzeko. Latxaren bultzatzaile den Hitz Zentroak jakinarazi duenez, "Azure AI Foundry programan egotea mugarri bat da guretzat: ereduaren garrantziaren eta errelebantziaren adierazle zuzena da." Honek zera du ondoio gainera, hemendik aurrera edozein enpresa edo ikerlarik erabil dezakeela Latxa zuzenean Azure bidez.

Tea App edom Tea Dating Advice delakoa ustez emakumeak online sortutako zitetan babesteko sortutako app bat da (edo izan da). Bere funtsa zen emakumezkeok online ligatzeko plataformetan ageri diren gizonezkoak etiketatzea hitzordu edo topaketa txar, susmagarri edo ez gomendagarriak nabarmentzeko. Baina filtrazio bat gertatu da, eta agerian geratu dira milaka emakumezkoren erabiltzaileren datuak: selfiak, identifikazio agiriak, eta mezu pribatuak ere. Desastre bat. 

Estropada sasoian gaudela, bi baliabideren berri, traineru eta arraun munduko euskarazko terminologian bustitzeko. Batetik aurten Hibaika klubak atera duen "Arrauna eta euskara" liburuxka, eta bestea duela urte batzuetakoa, Hondarribia Arraun Elkarteak eta Hondarribiko Udalak 2006an argitaratu zuten "Arraunketa hiztegia".

Aste honetan Twitchen eta Segura Irratian egin dugun zuzenekoan, zientziari buruzko gizarte-pertzepzioa komentatu dugu, eta baita Auzitegi Gorenaren oldarraldi judizialeko azken erabakiak zer nolako gauzak debekatzen dizkien euskal administrazioei. Adibidez, Interneteko jardunean (webgune bat aurkeztu behar den eran), lehen hitza edo agerpena euskaraz jartzea legez kontrakoa dela ebatzi dute.

Azpeitiko Udalak bere webgunea berritu du. Azpeitia.eus eguneratuan erabiltzaileei nabigazioa errazteko eta informazioa modu argiagoan eskaini ahal izateko. Atari berriak egitura garbiagoa, edukiaren antolaketa intuitiboagoa eta diseinu erakargarriagoa ditu.

Joan den asteko euskararen kontrako Espainiako Gorenaren erabakiaren ondoren, Euskalgintzaren Kontseiluak agerraldia egin du gaur Bilbon, adierazpen publiko baten berri emateko. UEMAk 'Euskararekin bat' lelopean egindako kontzentrazioen ondoren, oldarraldi judizialaren kontrako beste agerpen bat, zeinean euskararen eta euskal erakundeen autogobernuaren aldeko erantzun bateratua eman duten 200dik gora alkatek eta udal hautetsik (alderdi eta sentsibilitate desberdinetakoak, Bilbon izanik bertako alkatea egon da lehen lerroan adibidez), EAEko Justizia Auzitegi Nagusiaren aurrean egindako agerraldian.

Zenbait erabiltzaileren kexuen ondoren, eta AntennaPod aplikazioaren garatzaileek konprobatu ahal izan dutenez, Radio Nacional de Españak ez ditu jada bere podkastak modu irekian RSS bidez guztientzat eskaintzen, eta blokeatu egiten ditu zerbitzu batzuk nahita. RNEren jabe RTVE erakunde publikoari galdetuta, onartu dute nahita egiten dutela, eta aitzakia sorta batekin erantzun dute.

Uda hasieran Espainiako FECYT fundazioak (Zientzia ministerioari atxikitako Zientzia eta Teknologiarako Fundazio Espainiarra) zientzia eta teknologiaren inguruko gizarte-pertzepzioaren inkesta argitara eman zuen, 2024ko datuekin, eta 2022ko lehenagoko inkestarekin erkatuz datuak. Bi euskal dibulgatzaileren bidez egindako datu horien irakurketa dakarkigu hona.

Espainiako osasun ministerioak, gaixotasun kronikoentzako 2025-2028 izendatu duten planean patologia berriak sartzea erabaki dute: polioaren ondorioak, min kroniko ez-onkologikoa eta Covid iraunkorra. Azken honen inguruan, pandemia izan eta 5 urtera, gaixotasun benetan gaizto eta larria delako azterketak ugaritzen ari dira. Horietako batzuei erreparatu diegu artikulu honetan.

Lehengoan aipatu genuen nola Elhuyarrek, Eusko Jaurlaritzaren enkarguz, gida bat sortu zuela hezkuntza-eremuan Adimen Artifiziala (AA) lantzeko. Orain, beste gida bat sortu dute, barne kontsumokoa, Elhuyarko langileei zuzendua, baina gure komunitatearentzat ere erabilgarria izan daitekeelakoan, publiko egin dute. Eskerrik asko Elhuyar.

Atzo Twitchen eta Segura Irratian egin genuen zuzenekoan, WeTransfer zerbitzuaren erabilpen-baldintza aldaketa gaizto samarra komentatu dugu; eta nola alternatibak dauden, adibidez Tori.eus zerbitzua euskaraz. PuntuEus-ek jarri du martxan hain zuzen Tori.eus, eta domeinu euskaldunaren kudeatzaileak euskararen presentzia digitalaz emandako azken datu nolabait optimistak ere tratatu ditugu saioan.