adm.euskaraz.taldea

Alegazio guztietatik bakarra onartu da, baina eragin zehatza izanen duena. Euskaraz jakitea beharrezkoa ez denean, merezimendu gisa baloratuko da: % 10 jendaurreko lanpostuetan, eta % 5 gainerako lan deialdietan.

“Espainia aberatsa izanik mintzaira-moldez, bereziki errespetatu eta zainduko da kultura-ondare hori”. Hala dio Espainiako Konstituzioaren 3.3 artikuluak, baina argi dago baliorik gabeko hitzak direla Espainiako Gobernuarentzat eta Espainiako Arartekoarentzat.

Nafarroako Gobernuaren Administrazioan sartzeko lan deialdietan, egoera ez da aldatu UPNren Gobernuekin alderatuta. 2015-2019ko agintaldia amaitzen ari da. Administrazioa sartzeko lan deialdietan, euskararen balorazioari dagokionez, aldaketaren aldeko Nafarroako Gobernuaren bilana egiteko tenorea da. Euskaraz jakitea ia ez du eskatu. Ez da harritzekoa, hezkuntzatik kanpoko lanpostuen % 1ak baino gutxiagok baitu euskarazko hizkuntz profila. Aurreko agintaldiko kopuruaren antzekoa, alegia.

Nafarroako Gobernuari, Iruñeko Udalari, Estatuko Administrazioari eta Justizia Administrazioari eskatzen dieguna hauxe da: Euskarazko hizkuntz profileko lanpostu gehiago sortzeaz gain, lan deialdi mota guztietan euskara baloratzea, modu eraginkorrean.

Iruñeko Udalak Euskararen Ordenantza berria izanen omen du. Behin-behineko onespena eman dio Osoko Bilkurak. Laudoriozko hitzak jaso ditu gobernu taldetik, baina hutsune nabarmenak baditu. Administrazioa Euskaldundu Taldeak alegazioak aurkeztu dizkio ordenantzari, horregatik. Espero dezagun Iruñeko Udalak alegazio hauekin harkorra izatea, langile elebidunik gabeko elebitasuna bultzatzen duen Ordenantza hau, bestela, sinesgarritasun gabekoa izanen baita.

Osasunbideko lan deialdietan, "eremu ez-euskaldun" deitutakoan, Nafarroako Gobernuak segituko du alemana, frantsesa eta ingelesa baloratzen eta euskara ez puntuatzen.

Arartekoak gomendio hau egin dio Eugiko Kontzejuari (Q18/879 espedientea): Deialdian 100 puntu lor badaitezke eta euskarak 10 ematen baditu, euskararik jakin gabe 90 puntu lortu ahal izatea gehienez, euskarak bere balioari euts diezaion.

Nafarroako Arartekoak bi gomendio egin dizkio Nafarroako Gobernuari (Q18/862 espedientea): 1-"Eremu ez-euskadunean kokatutako lanpostuetara jotzeari dagokionez (kexa honen objektua horixe baita) berariaz adieraz dezala euskaraz jakiteak zenbat puntu balio duen", eta 2-"atzerriko hizkuntzen ezaguera aintzat hartzen bada, euskara jakiteagatik ematen den puntu-kopurua ez dadila atzerriko hizkuntza horiei emandakoaren azpitik egon".

Eneko Larrartek erantzun du ez dutela Arartekoaren gomendioa beteko, eta hitzez hitz hau esan du: "Kontua ez da euskara beste hizkuntza batzuk baino gutxiago baloratu dela, baizik ez dela baloratu".

Lezkairuko gurasoek, etorkizunean, urteak eman beharko dituzte horren alde borrokan? Oraindik garaiz gaude: Lezkairun, haur eskola euskaraz hautatzeko aukera.

Nafarroako Gobernuaren aurkako kexa aurkeztu du Administrazioan Euskaraz Taldeak Nafarroako Arartekoaren bulegoan, agintaldi honetan egindako lan deialdiak direla eta.

Uste dugu euskara eta gardentasuna gai garrantzitsuak direla; horregatik, gai hau konpon dezatela eskatzen diegu Geroa Bairi, Bilduri, Ahal Duguri eta Izquierda-Ezkerrari. Osasunbidearen deialdietan argi esan dadila zein den euskararen gehieneko puntuazio eremu euskaldunean, eremu mistoan eta "ez-euskaldunean".

Tuterako Udalak, maiatzaren 25ean, Udaltzaingoko inspektoreorde izateko deialdia argitaratu zuen. Nafarroako Gobernuak Nafarroako hegoaldean egin ohi duen bezala, alemanaren, frantsesaren eta ingelesaren ezagutza baloratu zuen (zehazki, 5 puntu bakoitzak) eta ez, ordea, euskararena.  Beti baloratuko al da alemana euskara baino gehiago? Noizko aldaketa?

Nafarroa guztirako lizentzia bat libre gelditu eta hori ETB2ren seinalea hedatzeko erabili da; hau da, erdarazko katea lehenetsi da beste behin ere. ETB3rentzat erabili behar zen lizentzia hori, eta, hala, orain Nafarroa osoan ikusiko zen. Baina ez, eremu zabal bateko haurrek ezin dute ETB3 ikusi, ETB2 ikustea lehenetsi delako (Sakanan, Baztanen, Oibarren, Garesen,...). 

Osasunbideko deialdietan, lehiaketaldian 40 puntutik euskarak 4’29 puntu eman beharko lituzke eremu euskaldunean, eta 2’73 puntu eremu mistoan. Baina euskararik jakin gabe ere 39 puntu lortu daitezke, beste merezimendu batzuekin. Beraz, praktikan, ez da betetzen euskarari buruzko foru dekretu berriak dioena.

47 udalek Euskararen Ordenantza egokia egiteak nabarmen hobetuko luke euskararen egoera Nafarroan, eta akuilu izanen litzateke beste erakundeentzat.

Administrazio Publikoek kontuan hartu beharko dute, batez ere Nafarroako Gobernuak, euskara baloratu gabeko zerrendak erabiltzen baititu Nafarroa osoan.

UPNren Gobernuak 2000. urtetik aurrera gaztelania hutsean jarri zituen bideetako kartelak eremu "mistoan" zein "ez-euskaldunean". Besteak beste, Nafarroako mugetan "Comunidad Foral de Navarra" zioten horiek. Baita bisitariei ongietorria ematen zieten kartel turistikoan ere, 5 hizkuntzatan ezarri zirenak, ez baina euskaraz. Inertziak gainditzea asko kostatu da, baina zorionez 2018an jada euskaraz ere irakur daitezke kartel ofizial gehienak. Ongi egina, baina oroitu oraindik A-68koak aldatu gabe daudela. 

Arartekoak gomendatutakoaren aurka, Nafarroako Gobernuak aurrerantzean ere jarraituko du Nafarroako Erriberan (eta "ez-euskaldun" deitutako eremu guztian), euskara ez baloratzen lan deialdietan, alemana, ingelesa eta frantsesa baloratzen dituen bitartean.

Nafarroan, pertsona batek Administrazioan lanpostu bat lortzen badu eta postu horretarako euskara jakitea beharrezkoa bada, gero betiko debekaturik du euskara nahitaezkoa ez duen beste postu batera aldatzea. Injustizia honi bukaera emateko, Nafarroako Administrazio Publikoetako Langileen Estatutua aldatu behar da. Noiz arte itxoin beharko dugu, I-E eta Ahal Dugu?