Elhuyar

Elhuyarrek pauso bat aurrera eman du, beste behin ere, hizkuntza-teknologien eta adimen artifizialaren esparruan, digitalizazioaren eremuan gizartean sortzen ari diren erronkei erantzuten jarraitzeko helburuarekin. Oraingo honetan, testua ahots bihurtzeko sistema neuronalak sortu ditu, eta haiek gizartearen esku jarri. Elhuyarrek eskaintzen dituen ahots automatikoak (TTS) gizartearen eta bezeroen eskura daude jada.

Emakume eta Neska Zientzialarien Nazioarteko eguna ospatzeko, “Otsailaren 11 erakusleihoak” ekimena jarri du martxan beste behin ere Elhuyarrek. Otsailaren 3tik, emakume ikertzaileen irudiak ikusgai egongo dira Bilbo, Abanto-Zierbena, Barakaldo, Mungia, Elgoibar, Deba, Beasain eta Donostiako hainbat erakusleihotan. Guztira, 218 saltokik bat egin dute kanpainarekin. Donostiako Eureka! Zientzia Museoan eta Barakaldoko Clara Campoamor Zentro Zibikoan, berriz, zientzia eta teknologiaren arloko 12 emakumeren erakusketa egongo da ikusgai.

Elhuyar Hiztegiaren bisita-kopuruak gora egin du 2022. urtean: webguneko bisitak % 50 igo dira (6 milioi bisita baino gehiago izan ditu), eta erabiltzaileek 50 milioi kontsultatik gora egin dituzte. Datuok argi erakusten dute Hiztegia gero eta gehiago erabiltzen dela. Hiztegia etengabe eguneratzen da, eta hizkuntza berdinzalea erabiltzen dela bermatzen da. Elhuyar Hiztegia ordenagailuan instalatzeko aukera dago orain.

Martxan da CAF-Elhuyar sariketaren edizio berria, 2023koa. Zientzia eta teknologiaren arloko gaiak eta ikerketak euskaraz gizarteratzeko lanak aitortzea eta bultzatzea du helburu sariketak. Elhuyarrek antolatzen du, CAF enpresarekin batera eta NEIKERen babesarekin. "Begiratu urrunera" da 2023ko edizioaren leloa eta lanak aurkezteko epea 2023ko otsailaren 6ra arte egongo da zabalik.

'Urak aske' dokumentalak naturarekin dugun harremanari buruz hausnartzen du, eta etorkizunean biodibertsitatea zaintzen segitzeko zer bide egin behar genukeen irudikatzen lagunduko digu. Pixelek eta Elhuyarrek ekoiztutako dokumentalak bi urtegi handi husteko eta haien presak kentzeko egindako urratsak azalduko dizkigu: Artikutza (Euskal Herria) eta Vezins (Normandia). Dokumentalaren zuzendaria eta gidoigilea Bego Zubia Gallastegi da, eta argazki-zuzendaria Juantxo Sardon Altuna. Martxoaren 10ean estreinatuko da Donostian.

Abiatu da CAF-Elhuyar sariketaren edizio berria. Zientzia eta teknologiaren arloko gaiak eta ikerketak euskaraz gizarteratzeko lanak aitortzea eta bultzatzea helburu duen sariketa. Sariketa Elhuyarrek antolatzen du, CAF enpresarekin batera eta NEIKERen babesarekin.

Elhuyar Zientzia Azoka presentziala egingo da, ekainaren 5ean, Bilboko Areatzan. Han, 12-18 urteko gazteek ikasturtean zehar egindako proiektu zientifikoak erakutsiko dituzte. Edizio honetan aurkeztu diren 110 proiektuetatik, 20 aukeratu ditu epaimahaiak, eta, egoera dela  eta, 20 talde horiek soilik hartuko dute parte ekitaldian. Ostiralera bitartean, berriz, Elhuyar Zientzia Azokaren ekintza birtualak egingo dira: ikertzaileekiko topaketak, tailerrak, hitzaldiak….  

Martxoko ostiral eta larunbatetan zientzia- eta teknologia-tailerrak eskainiko dira Alegia, Alkiza, Asteasu, Berastegi eta Iruran. Tolosaldea Garatzenek eta Elhuyarrek martxan jarritako Bizilabe Tolosaldea ekimenaren baitako jarduera da honakoa eta gazteen zientzia- eta teknologia gaiekiko zirrara piztea eta zientzialari-erreferenteak gerturatzea du helburu.

Otsailaren 8tik 28ra Bilboko, Elgoibarko, Ermuko, Soraluzeko eta Tolosaldeko 78 saltokik euren erakusleihoa emakume ikertzaile baten omenez apainduko dute “#O11erakusleihoak” ekimenean. Bizilabeko gazteek emakume hauek aurkeztu eta esperimentuak egin dituzte bideo bidez.

Diseinu astearekin bat eginez, azaroaren 25ean, asteazkena, 18:00-19:30, “Diseinatu eta programatu zure Bizilabe pegatina azkarra”, hau da, NFC (Near Fear Communication) teknologia erabilita, desio dugun agindua beteko duen pegatina sortzeko tailerra egingo da Bizilaberen eskutik, Matikoko Auzo Factoryn.

• Zientzia eta teknologiako bideoak

• 12-18 urteko gazteentzat: DBH1-2 , DBH3-4, Batxilergoa

• SARIA: Frantziako Futuroscope parkera bidaia talde irabazleentzat

COVID-19 atal berria sortu du zientzia.eus webguneak koronabirus berriaren inguruko eduki guztiak biltzeko.

DIPCk eta Elhuyarrek antolatzen duten ON Zientzia bideo-lehiaketaren 10. edizioko saridunen berri emateko ekitaldiak berezia izan behar zuen aurten, lehiaketaren lehen hamarkada ere ospatzeko. Ezohiko osasun-larrialdi egoerak mundu birtualera mugatu du ospakizuna, baina ekitaldia erakargarria izango da nolanahi ere: Teknopolis telebista-saioak programa berezia prestatu du ON Zientzia lehiaketako saridunen berri eman eta egileak elkarrizketatzeko. Egun eta ordu hauetan ikusi ahal izango da:

• Ekainaren 13an, larunbatean, 13:30ean ETB1en.
• Ekainaren 14an, igandean, 13:30ean ETB2n.

Tokian tokiko gazteen artean zientzia eta teknologia bultzatzeko aisialdiko ekimena da BIZILABE, eta, eskolaz kanpo, ikasturte osorako programa eskaintzen du. 10-17 urteko gazteentzako eskaintza honek zientziarekiko eta teknologiarekiko interesa eta motibazioa, ekintzailetasuna eta sormena lantzen ditu. Horretarako, tailerretan parte hartu eta proiektuak egingo dituzte gazteek, STEAM (Science, Technology, Engineering, Art and Mathematics) arloetako profesionalekin eta hezitzaileen laguntzarekin, haien gaitasunak garatu eta jabekuntzan aurrera egiteko.

Azal berezia du ekaineko Elhuyar aldizkariak. Martin Etxauri Sainz de Murieta artistak iazko CAF-Elhuyar sorkuntza-bekari esker egindako lanak bete du azala. Gure gizartearen kontraesanak utzi nahi ditu agerian "Fossil Plastics-Alegiazko enborrak" lanaren bidez, eta aproposa da Ingurumenaren Nazioarteko Eguna gogoan hartzeko (ekainaren 5ean).

Elhuyarrek, Bizilaberen  #NikEtxeanEsperimentuak proposamenaren maiatzeko egutegiari gaur, maiatzak 29, emango dio amaiera, Lorea Argarate Zubia ikertzaile eta musikari bilbotarrari eginiko elkarrizketarekin.

Elhuyarrek neuronak eta irudimena astintzeko erronkaz betetako #NikEtxeanEsperimentuak egutegia argitaratu du maiatzean. Maiatzaren 4tik aurrera, astelehenetik ostegunera erronkak izango dira egunero, eta, ostiraletan, ikertzaile gazte batekin solasaldia; hori da Elhuyarrek #NikEtxeanEsperimentuak egutegiarekin proposatutako plana.