Tuit edo txio, bozkatu dezagun
Twitter euskaraz bai, baina koherentziaz. Eta abiapuntu gisa, ingelesezko tweet izen edo sustantiboa nola eman erabakitzen saia gaitezen. Tuit bat edo txio bat edo... Hona bozketa edo inkesta bat:
[itxita dago jada inkesta]
Twitter euskaratzean, bozketa sistema batean oinarritzen denez, inkoherentziaz beteriko interfaze bat geratu zaigula ikusi dugu. Hau da, bakoitzak bere irizpideei segiz gehien bozkatuak izan diren terminoak atera dira aurrera eta gauza xelebreak ikusi ahal izan ditugu. Adibidez, pantaila berdinean TWEETS, TXIOAK eta RETXIOKATU bezalako terminoak.
Hau ekiditeko eta terminologia koherente bat erabiltzeko asmoz, bozketa sistema bat jarri dut abian. Honela, eztabaidagarrien suertatzen diren terminoak jarri eta gehiengoa irabazten duena aukeratuko dugu itzulketak egiteko.
Hor goian agertzen diren termino eta aukerez aparte, besteren bat proposatu nahi baduzue utzi zuen aukera iruzkinetan mesedez. Eskerrik asko!!
Erantzunak
Ikusita bi iritzi nagusiak zeintzuk diren (Tuit eta Txio) eta hauek aukeratzeko arrazoi nagusiak: jatorrizko hitzetik ez urruntzea erabiltzaileei arraroegia ez iruditzeko, eta euskarazko hitz bat erabiltzea... nire iritziz erdibideko aukera egoki bat da Tiuta. Alde batetik "tuit" eta "tiut"en artean ez dago ia diferentziarik, beraz jendeak erabiltzea oso erraza da. Beste alde batetik "tiut" eta "txio" sinonimoak dira euskaraz, beraz euskarazko hitz bat izaten jarraitzen du.
Tiut, Orotariko Euskal Hiztegian http://www.euskaltzaindia.net/index.php?option=com_oeh&Itemid=340&lang=eu&sarrera=tiut&view=frontpage&xeh=0
Zatituta dago kontua.Tuiten Aldeko Fronte Batua (TAFB) vs Txiolarien Batasuna (TB). http://aurkezpenak-forever.tumblr.com/post/26962939512/zatiketa-tuiterlari-euskaldunen-artean-twitter
Nik ez diot inori entzun sekula "txio batean irakurri dut hori" edo "jardunaldia txiokatzen saiatuko naiz" edo halakorik. Asmakeriak dirudite. Eta 5 urte pasa daramatzat Twitterren. Iruditzen zait Leire Narbaizak duela arrazoia http://sustatu.com/1341563305#c1341946395 Txio dela 'Segapotoa' moduko berba bat, ulertzeko modukoa, joko metaforikoetarako balekoa, baina ez eguneroko euskara bizikoa. Telefonoa edo eskanerra bezala, tuita, hori da nik bozkatu dudana.
Nik txio-ren alde egingo nuke, baina jatorrizkoa mantendu behar bagenu, orduan tweet nahiago, ez tuit (tiutarena ideia polita izan liteke baina ez dut uste oso ezaguna denik hitz hori, eta tuit gaizki idatzi dela eman lezake).
Zergatik txio (vs. tweet edo tuit)? Bada, batik bat eratorpenak zuzenago egin daitezkeelako (zuzen hitzaren zentzu guztietan), bokalez amaitzen dela eta:
Txio, Txiolari, Txioka, Txiokari, Txiokatu (eta Txio egin)... TxorroTxio bikaina!!
Aldiz, esate baterako, Tweet > Tweetu? Ez, tweeteatu izan behar, gaztelaniazko -ea- madarikatu horrekin...
Eta tweeteatu onartuta ere, retweet > ?, retweeteatu? Are erdaldunago? Ala birtweeteatu? hori bai eredu hirueledunaren aldeko tema! nire ustez birtxio(ka)tu (birtxio egin?) naturalagoa da, berrabiarazi, mahaigain, ezarpen eta abar ikasi baditugu...
Bide batez, jarri dudan bezala, BIR- behar luke, aldaera hori omen da-eta kontsonante aurretik gehien erabiltzen dena, eta BER- bokal aurretik, Euskaltzaindiak ezer erabaki ez duen arren (http://euskaltzaindia.net/index.php?option=com_jagonet&Itemid=423&id=128&lang=eu&view=galdera). Hala ere bertxio aldaera interesgarria izan daiteke "bertsio" hitzaren antza duela eta.
Txiokatu dut.
Barkatu Luistxo, baina segapotoa euskara bizikoa da, hain zuzen ere, kalekumeontzako sekulako berrikuntza izan zen arren.
Baina tweeterren kontua bestelakoa begitantzen zait, itzulpen kontzientea egiten ari gara, eta ziur nago txio eta txiokatu modukoak erraz zabaldu litezkeela tweeter euskaraz darabiltenen artean, interfazean horrela idatzita ikustearen poderioz.
Euskara biziaren aitzakiaz (eta ez dut garbizaleegi jokatu nahi), "reyamada" hitza onartu beharko luke euskaltzaindiak, beharbada...
jarioa, traola, zergatik ez txioa. Niri ez zait gehiegi inporta, baina 2007an ere hor zegoen http://teketen.com/2012/arkeotxioka/
Txoriaren kontura, txio ezagutzen badut ere, arrotza egiten zait. Nik txoriaren tiuta entzuten dut, ez txioa, edo txoria tiutaka ari da... edo alarma bat ere bai.
Twitterrean, guztiz barneratua dut tuit hitza, eta uste dut barneratuta dagoela, eztabaida honetan beste batzuek aipatu duten bezala.
Urrutizkina hitza ere proposatu zen, garai batez. Eta telefonoa telefono erraten dute denek euskaraz. Kutsu bera aurkitzen diot "txio"-ri.
Tweet-en alde bozkatu dutenek tuit ala txio hautatuko lukete? Badago bozketan bigarren itzuli bat egiteko asmorik tuit eta txioren artean?
Bozketa bakarra egiteko asmoa nuen nik hasieratik. Bihar goizerarte utziko dut bozkatzeko aukera. Nik uste eztabaida hau lehen bait lehen bukatu eta badagoela lana oraindik ere beste %11 hori itzultzen. Elkarri "mokoka" baino bildu ditzagun berriz ere indarrak eta buka dezagun hartu genuen lana behingoz...
Nik txioka erabiliko nuke.
Katalanek eztabaidan izan ziren, zein hartu http://www.termcat.cat/ca/Comentaris_Terminologics/Consultes_Terminologiques/80/
http://www.elpuntavui.cat/ma/article/2-societat/5-societat/542436-piulada-o-tuit.html
Bertako hizkuntzako berba hobetsi zuten. Hemen antzera jokatu beharko genuke.
Nire inguruan txoriak txioka ibiltzen dira, ez tuiteatzen.
Gabon eta ondo ibili.
Badirudienez "txio" hautatuko dela azkenean (ala ez?), orduan zergatik ez erabili "txiotu" soil bat - eta honen haritik, "birtxiotu" - "txiokatu" beharrean? Agian, gertakari baten berri hainbat txioren bidez ematen denean, orduan bai esan genezake "ekitaldia txiokatu dute bertatik bertara" modukoak.
Bestalde, Eneko Bidegaini galdetu nahi nioke zergatik idatzi duen "Twitterrean" horrela, artikulua eta guzti.
Mila esker bozkatu duzuen guztioi!! Eztabaida benetan interesgarria piztu da eta uste baino jende gehiagok hartu du parte bozketan, 476 pertsona alajaina!
Datu estadistiko zalea denarentzat, hona hemen xehetasun gehiago:
Argazkiak.org | #txio VS #tuit estadistikak © cc-by-sa: urtzai
Inkesta egin eta datu estatistikoak erauztea ongi dago, baina kinka larrian gaude eta gai honek TXOSTENA behar du!
Bideratuta dugu lehen liburukia:
"Idatzi laburren esanahia informazio ekosistema berrietan hizkuntza minorizatuen testuinguruaren ikuspegitik eta Interneteko jardun nagusien eragina. Hurbilpen sistematikoagoa eta eraginkorragoa izateko irizpideak eta estrategiak. I liburukia"
Laster eskuragarri http://www.navarra.es/home_eu/
Aupa berriz!
Aurrekoan, Euskaltzaindiaren Jagonet galdelekuan plazaratutako galdera utzi nuen hemen. Gaur bertan jaso dut erantzuna eta hura ere hementxe utziko dut. Eskerrak eman nahi dizkiot Joxe Ramon Zubimendiri bere erantzun azkarragatik, eta, batez ere, bere iritzia eman izanagatik. Bere baimenarekin ekarria:
"Jakin berri dudanez, Hiztegi Batuko lantaldea ez da bilduko bolada luze batean. Beraz, alferrik egongo gara haien erantzunaren zain, eta nire iritzia azalduko dizut: iritziak iritzi, “tuit, tuiteatu, birtuiteatu” formak iruditzen zaizkit egokienak.
Lexiko orokorra baino gehixeago dela iruditzen zait, terminologia mailakoa ere bai, oraingoz behintzat. UZEIko lokalizazio-lanetan “tuit, tuiteatu eta birtuiteatu” darabilte, eta Lexikoaren Behatokia corpusean ere maiztasun handiagoa dute zuzenean mailegua hartzen dutenak erabat egokituak baino: 44 aldiz ageri da “tweet” (eta tweeteatu), baina askotan komatxo artean, egokitu gabe… Tuiteatu, tuiterlari eta tuitlari 9 aldiz jaso da, eta hemen ere etzana erabiltzen da gehienetan… Eta “txioka” adberbio gisa bakarrik jaso da adiera horretan, eta azalpen modura batez ere. Baina datuok etengabe aldatzen dira...
Esan bezala, Euskaltzaindiak arautu gabeko kontua da, eta zuri azaldu dizudan hori nire iritzia besterik ez da."
Joxe Ramon Zubimendi
Beraz, garbi geratzen da Joxe Ramonen iritzia baino ez dela; halere, ematen dituen arrazoiak tarteko, zalantzarik gabe kontuan izan beharrekoa iruditzen zait.
Emaitzak:
Argazkiak.org | #txio vs #tuit © cc-by-sa: urtzai