'Sustatu' aditza: Ibon Sarasola

Ibon Sarasolak 'sustatu' hitzaren inguruko gogoeta egin du aste honetako saioan. Baita gogoeta zabalagoa ere, Iparraldeko eta Hegoaldeko hitzen inguruan, hitzek hartzen dituzten adiera berrietaz eta euskarak dituen beharretaz... Audioa EITBren webgunean ere entzun daiteke, baina embed kodea ez dabil eta hona zuzenean ekarri dugu.

Sarasolak dioena laburtuz, 'sustatu' Iparraldeko hitza da, orain gutxira arte Hegoaldean erabiltzen ez zena. Jatorrizko esanahia, 'goritu', 'gartu', 'sutu',... Behin Hegoaldera hedatuta, adierak zabaldu zaizkio, 'bultzatu' edo 'eragin' hitzen esanguratik hurrago (gaztelaniazko 'promover', 'incentivar'...). Sarasolarentzat ona da hitzek adiera berriak hartzea eta egoera berrietarako irtenbideak eskaintzea. Are gehiago jendeak erabili eta bere egiten badu, kasu honetan moduan. Gure albistegi honetaz, ordea, ez zuten hitzik esan ;-(

Hiztegietan begira, Elhuyarrek ondorengo 3 definizio eta adierak ematen dizkigu:

1) du ad.    bultzatu, laguntza eman impulsar, empujar; incitar, estimular

• Liburua egitera gehienik sustatu nauena: quien más me ha impulsado a escribir el libro.
• Diruz sustatzen zituzten: los incitaban con dinero.

2) du ad.    eraikuntzan promover

3) da/du ad.    suspertu, bizkortu animar(se), alentar(se), avivar(se)

• Argitzen gaitu eta fedean sustatzen: nos ilumina y nos alienta en la fe. 

Azken hori da, ordea, tradizioan gehien azaltzen dena, Iparraldeko hainbat idazleren izkribuetan. Gainera, grafia "etimologikoagoarekin" kasu batzuetan ('suztatu'). Orotariko Hiztegian begiratzea besterik ez dago. Adibidez:

• Nola burdinak, suan emanik, galtzen baitu herdoilla eta guzia gorritzen eta suztatzen baita (SP Imit II 4, 2).

Ibon Sarasolak aipatu ez arren, Iparraldeko tradizioan ere badira hainbat adibide 'sustatu': 'incitar, animar' esangurarekin.

Forma bereko baina jatorri desberdineko beste 'sustatu' bat ere badugu, jakina,  Hegoaldean: 'sustatu/sustau': 'beldurtu', 'ikaratu', alegia (ikus Labayru hiztegian, esate baterako). Baina horrek ez du inolako-inolako zerikusirik gure Sustatu.com honekin, noski!