Euskaraz nahi? Orona igogailuekin jai
Begi aurrean banu bezala gogoratzen dut nire lehen monopatina. Beltza zen, arina, orduko Sancheski Platano haiek baino askoz hobeto diseinatuta eta eginda: zabalagoa, azkarragoa... eta gehien harritzen ninduena modeloaren izena zen: Zutik-nahi. Eibarren egiten zuten matxino itxurako bizardun mono-urdin beldurgarri batzuk, Legarre kaleko soto sakon eta ilun batean.Eta bertan saltzen zieten egileek beraiek, dirua eskutan lantegi sasi-klandestinoaren eskilara luzeak beldur-ilusioz jaisten genituen haurroi.
1970ko hamarkada zen. Garaian enpresari batzuk ere euskararen alde egiteko gogoa zuten, nonbait, eta produktuen zein lantegien izenean hizkuntza aldarrikatzen zuten. Etxetresnak Otsein ziren (Espainiako telebistan "Ot sein" ahozkatzen bazuten ere), Danena, Danok-bat, Biona, Gu-bi... Igogailuak, Orona.
Keinu hutsa? Baliteke. Hizkuntzaren erabilera folklorikoa?, agian... Baina alde ederra gaurko joerarekin. Hor duzue Orona igogailu etxeak geure peoran jarri diguna, beti bezala, espainol batueraz. Duela pare bat urte kexatu nintzaien eta "lan jarduna euskaratzeko" lanean ari zirela erantzun zidatzen. Berrikuntza poliki doa Oronan.
Eta bitartean, Citizen Kanek Rosebud lerarekin bezala, neure monopatinarekin amesten jarraituko dut gauetan: "Zutik-nahi", "Zutik nahi"... Ohe ondoko beleak erantzuten dit: "Jai, jai..."
Erantzunak
Mondragon sintomaren beste agerpen bat, dudarik gabe. Fagor markako aparatuen prospektu batzuk 12 hizkuntzatan daude idatziak, denak ere armada duten Estatuetako mintzairak. Biba zuek!
Horientzat Eskozia, Euskal Herria edo Katalunia baino inportanteagoa omen dira Malta edo Vatikanoa.
Zergatik ez aukeratu "Omnium" izena, "Orona" lotsagarri eta huts horren ordez? Bigarrenak gehiago saltzen duelako Euskal Herri inozo honetan. Guk, militantziaz, horien produktu eta zerbitzuak erosiko ditugu. Haiek guri, barre.
Orain arte.
Bai, niri ere euskaraz erantzun zidaten duela hiruzpalau urte, "lan jarduera euskaratzen" ari zirela. Orona kooperatiba bat da. Agian, euskaraz egiten dute lan barnean, baina kanpo komunikazio guztiak (web-orria, txartelak, etab.) gazteleraz-ingelesez dituzte, Espainian soma ez dezaten Euskal Herriko enpresa dela. Baina horrek ez lieke eskubiderik emango euskaldunak diskriminatzeko.
Positibo izan nahi dut. Hona nire proposamena Oronari, Euskal Herrian barrena itsaten ari den txarteltxo hori euskaratzeko: "MATXURAK konpontzeko zerbitzua, 943367783. Orona". Aspaldi euskaratu nuen neronek geure peoran jarri zuten bestea: "KONTUZ, igogailuaren makinaren gela. Soilik konpontzaileek dute hona sartzerik".