EAJren ezkerrera behar den alderdi politikoa, eta abertzaleen batasuna
Duela bi urte pasatxo eman nuen EAren eszisioaren berri Sustatun. Hortik gutxira hizketaldia izan nuen Iñaki Galdos berarekin, alderdi berriak izan zezakeen etorkizunaz. Ez duzu uste EAJren ezkerrean alderdi abertzale bat behar dela? galdetu zidan. Eta baietz erantzun nion: Bai, Ezker Abertzalearentzat. Ezker Abertzale bakar eta sendo batentzat, alegia.
Ez dut nik ezer asmatuko Hego Euskal Herria lau hankako mahaia dela esaten badut, baina Hamaikabaten azken albisteekin gogora etorri zait 2009ko irailean Iñaki Galdosekin izandako hizketaldi bat.
Abertzaletasun instituzionalaren eremuan EAJren ezkerrean beste alderdi baten presentzia defendatzen zuen Galdosek, eta horren bideragarritasun urria saiatu nintzen azaltzen ni.
Hamaikabatek ez zeukan batere erraza. 2009an izan zen PSE eta PP Legebiltzarrean batu eta Lehendakaritza EAJri kendu zioten urtea; eta hori ikusita, pentsatzekoa zen EAJtik gertu egon daitezkeen boto-emaleek EAJri emango ziotela babesa, eta ez beste alderdi txiki bati, halako paktuei aurre egin ahal izateko. Bozka erabilgarria (edo lizentzia ematen badidazue, boto utilla).
Fenomenoa ez da hemengoa, tendentzia orokor bat baizik. Gure inguruan bipartidismorantz doazen heinean, pentsatzekoa da tendentzia beretsua izango dugula hemen, baina biderkatuta: euskal abertzaleen bipartidismoa + espainiar nazionalisten bipartidismoa. Lau hankako mahaia, alegia.
Hamaikabatek EAJrekin akordio egonkor bat izateko zailtasunak ikusten nituen:
- Pentsatzekoa zen Hamaikabatek zerrendetan postu onak nahiko zituela.
- Lojikoa zirudien EAJk interes handiegirik ez izatea, akordiorik gabe bere hegemonia Hamaikabaten gain ezarriko zuelakoan.
Politikan eragiteko moduak badaude, politikaren eremuan zurrun sartuta egon gabe. Enpresariak ez dira hauteskundeetara aurkezten, ezta komunikabideak. Baina badute politikan eraginik. Eta hori izan liteke Hamaikabaten bidea. Gauzatzeko zaila, nire ustez; baina egin zitekeen biderik hortik; instituzioetatik, ostera, ez nuen etorkizunik ikusten.
Eta hala izan da: Hamaikabat ez da aurrerantzean alderdi politikoa izango, plataforma bat izango da. Ikusiko dugu eraginik ba ote duen, eta zenbaterainokoa, baina ez dizkie (dirudienez) EAJri eta Ezker Abertzaleari botoak lehiatuko. Edozela ere, gauzak ikusita, badago Galdosi eta Hamaikabati zer aitortu, 2009ko irailean berarekin izandako elkarrizketan esan zidan esaldi batek zentzu osoa hartu baitu denborak aurrera egin ahala:
Gu banandu gara EAtik, abertzaleen batasuna posible egiteko.
Erantzunak
"Sozialismoa balore sozialak lortze alderako tresna gisa...". Orain arte nik uste nuen, sozialismoak, orohar, gizarte antolamendu berri bat postulatzeko jaio zela, besteak beste, ekoizpen-bitartekoen sozializaziotik eta klase-pribilegioen desegitetik abiatuta, nahiz eta, joan den mendean zehar, eredu eta eskola asko sortu diren. Ongi asmatu ote dudan, geroago begiratuko dut wikipedian: Oso baldarra naiz teoria politiko kontuetan.
Dakidanez, sozialistek mugimendu politiko gisa, beren burua gizarte-sektore multzo handien interesen ordezkaritzat euki dute, eta ez hainbeste, ideal, balore etereo batzuren defendatzailetzat.
Nire irudikoz, ezker-eskuin dikotomia ukatzen dutenek eskuineko ideologia dute. Hi herori ("... bat"), ederki definitu haizela uste diat: ongi kuedeatu, edo bestela, oposiziora. Ez klase arteko interes-gatazkarik, ez deus: historiaren amaiera aldarrikatu den garai hauetan, ez omen dago horrelako gauzarik.
Debagoieneko (eta beste hainbat lekutako) ezkertzale eta GARAren erosle prototipikoez: askok, akaso, buzo urdineko lehengo langile umil eta prestuari kariño handiagoa eukiko diote, Cadizeko apartamentuan beraneatzen duen langile burgestuari baino. Ezkerreko giroetan errepikatu ohi diren aieneak ez ditut hona ekarriko; izugarri aspertzen naute. XXI. mendeko Europa mendebaldean gaude, ez Errusiako Petrogradon, ez Caracaseko Veintitrés auzunean.
Kontua da, non eta nola hartzen diren jendarte osoari eragiten dioten erabakiak. Nola eta nondik kudeatu gure ekoizpen-sistema, gure finantzak, gure ingurumen naturala: interes publikoa zaintzen duten instituzio demokratikoetatik, ala interes pribatuen menpeko organoetatik? Auzi hori bereziki nabarmendu da oraingo krisialdi ekonomikoan. Nola egiten ahal dio aurre enpresa batek krisialdiari? Horretan, kooperatiba askoren erantzuna guztiz eredugarria izan da.
Ezkerretik, oraindik ere, analisiak eta proposamenak datoz auzi horiei buruz. Eta nire ustez, oso inportantea: Ezkertzalea izateko, gauzen batzuk nazionalizatzeko gogoa euki behar da, pix-pixkat bada ere.
Ezkertzalea izateko, gauza batzuk nazionalizatzeko gogoa euki behar da?Hor dago funtsean ezker eta eskumaren arteko lehia bakarra. Ezkertiarrek asko"nazionalizatu" nahi omen dute eta eskumatarrek gutxiago. Ez dudana ulertzen da ea zergatik ezker abertzaleko kideek nahi duten gauza batzuk" nazionalizatzea. funtsean eurak ere ez dute ulertzen ze EHan ez da ezer nazionalizatu, nazionalizatzea estatuaren kontrola eta jabetzarekin lotzen dute, baina estatua ez da euskaldunona, Espainiako kasta agintariena baizik.Eskumatarrak zuhurragoak dira negozioak estatuaren kontrolpera pasatzeko eta ezkertiarrak ausartagoak. Kapitalismoari messede handiena egiten diotenak ezkertiarrak dira noski, estatu indartsu bat badaezpadako baldintza da ekonomia kapitalistak ondo funtzioonatu dezan.Ezkertiarrek ez dute kapitalismoa suntsitu nahi alderantziz baino estatuaren zuzendaritzapean merkatua aktibatu. Horregatik ezkertiarrak dira "neoliberalismoaren" mamua zabaldu dutenak gizartean.Funtsean estatua indartu nahi dute herritarrak hobeto menperatzeko, ezkertiarrak dira funtzionario kopurua gehietzeko ahalegin handiena egiten dutena. Funtzionarioak langileen bizkarroiak dira hori demostratu beharrik ez dago.Bestaldetik aurrekoari esan bahar diot dagoeneko ez dagoela instituziodemokratikorik eta gure bizitzan eragiten duten erabaki gehienak ez direla hartzen existitzen ez diren erakunde demokratiko hoietan ez eta "merkatu abstraktuetan" erabaki gehienak estatu español zapaltzaileak hartzen ditu: madrilgo minesteritzatan, Lakuako gobernuan, Gipuzkoako Diputazioan, Arrasate eta Debagoieneko udaletan...merkatuek ez dute erabaki pagoko autopista bat eraikitzea, edo AHT egitea, edo Garaia poligonoa egitea, edo gure herriak poliziaz betetzea. Merkatuak etxeak eraikitzea erabaki zuen, udalaren laguntzaz noski eta ez du funtzionatu. Merkatuak dendak irekitzea erabaki zuen eta denda gehienak itxita daude. Arrasateko kooperatibetan krisiari irteera duina eman diotela aipatzen duenak azal dezala zer den irteera duina.Momentu honetan euren burua ezkertiartzat daukatenak dira herriaren etsai handienak.
Inozoa izan behar dik pertsonak, noiz eta egun hauetan, ezkerrari "neoliberalismoaren mamua" zabaltzea leporatzeko. Duela urtebete, oraindik indiano aberatsak bezala gure diruak xahutzen genbiltzanean, igual pasako zuan, baina orain?
Hala ere, aitortzen diat, manifestu komunistari egindako erreferentzia intertestuala ikaragarri gustatu zaidak, hagitz fina. Nabari duk eskola pixkat badukela.
Bi posibilitate: Yanki Herrian zabal dabiltzan anarkokapitalista horietakoa haiz, edo bestela, Holdandatik esportatzen diren marihuana transgeniko horietako bat erabili duk bizkotxoa goxatzeko.
bueno Amonamantagorri, iraindu barik pe idatzi heikek. Neoliberalismoa ezkertiar estatolatrak zabaltzen zabiltzaten mamua dok, zuek estatua eta bere egitura zapaltzaile guztiak gurtzen dituzue.Eta zuen azterketa guztietan estatua ahaztu egiten zaizue, erregea (hau ere ezkertiar amorratua) bera ere Garaia poligonora etorri zitzaizuela ahazten zaizuen bezala.Neoliberalismoa existitzen denik ezin duzue frogatu eta zuen mamua gezurtatzen ditugunok iraindu egiten gaituzue. Funtsean Francok ere berdin egiten zuen judeomasoiekin eta naziek kapitalismo judutarrarekin.Neoliberalak dira estatua indartzea erabaki duten errepublikano estatubatuarrak ala?. Neoliberalak dira ongizatearen estatua defendatzen duten peperoak?neoliberalak ziren etxe merkeak eraiki eta Seguritate Soziala martxan jarri zuten falangistak?Alderdi politiko guztiak ongizate gizartearen aldekoak dira eta horren kontra gaudenok egia eta askatasuna maite dugu gauza guztien gainetik.Neoliberalismoa ren mamua zabaltzen dutenan estatutik bizi diren neofuntzionarioak dira: sindikalistak, estatuko feminismoa defendatzen dutenak, estatuaren dirutik bizi diren ONGetako narrusendoak,intelektuak sarituak, unibertsitateko irakasleak, kooperatibetako pedantokrazia....Funtsean esplotakuntza sistema batetik eta inoren lanetik bizi direnak
Bueno Karlott, erabat ados zurekin, PNV, tamalez Espainiako alderdien artean lerrokatu beharko genuke, beraz ez dagoen eskuma abertzale batek bere ezkerrean ez du "ezkerreko alderdi abertzale bat" behar. Planteamentu absurdoa da herri zapaldu eta minorizatu batean Europako estatu aberatsetan dagoen alderdien eskema errepika daitekeela ere pentsatzea. PNV oso zoriontsua izan zen ETAk arbolari eragin eta berak intxaurrak batzen zituenean.Baina hori ez zen Eskuma/ezkerraren eskemetan sartzen.Hori estatuarekin kolaboratzea zen, baina orain estatuak ez dauka holako kolaboratzaileen beharrik, garaipen osoa eskuratu duela uste duelako.
"Gu banandu gara EAtik, abertzaleen batasuna posible egiteko"?? Galdosek gehiegizko arrotasuna erakusten duela uste dut baina bueno...
Ez dakit zergaitik duzuen/duten batzun batzuk ezker eta eskuinaren arteko dikotomi horren beharra 21. mendean sartuak gaudenean. Alderdien eredu sozial eta politikoei buruz hitz egin beharrean, guztia ezkerreko edo eskuineko izatera mugatzen dugu. 20. mende hasierako ezkerrak aspaldi utzi zituen bide bazterrean antolatzera eraman zituen aldarrikapen sozialak eta eskuina ordea, sekula ez da identifikatu eskuin gisa (bai ordea muturrekoa).
Zergatik EAJren ezkerrean alderdi bat? Zergatik ez eskuinean? EAJ eskuina da? Ezker abertzalea benetako ezkertiarra da? eta EA (pnv-ko sektore retrogradoena izatetik ezker abertzalera...)? eta....??
Taktika hori izango den arren, abertzale ezkertiarren batasun bat lortzea EAJren hegemoni ez-erreal baten aurrean alegia, estrategia EAJren gainetik pasatzea izango delakoan nago. Ez ezkerretik, ezta eskuinetik ere. Erditik.
Kudeaketak ordea, ereduen testeoa dakar eta, eta ondorioz, jarrerak egokitu edo bestela berriz ere oposiziora. Eta jarreren egokitzapena zentralidadean islatzen da.
Sozialismoa balore sozialak lortze alderako tresna gisa sortu baldin bazen ere, helburu bilakatu zen denborarekin, ondoren "ezker mugimendu" batean urtu edo diluitu zen eta azkenean zer daukagu? Deba Goiena bailarako estereotipo ezkertiarra: "nirea niretzako eta zurea guztiontzako" dioen sasi-kooperatibista, epe luzeko inbertsio politika espekulatiboa gauzatu duena (EHan ohiko etxebizitza + bikotearen lehe etxebizitza izan zena, seme alabentzako eta, nola ez, mediterraneoko espekulazioari esker, pisutxo bat Cadizeko ingurunen batean), ahal dela 60 urte betetzeke jubilatu dena, herrian parte hartzen ez duena baina..., hori bai, ezker abertzalekoa. Begiratu bestela Gipuzkoako herririk altueneko Bilduko hautagaiaren kasua...
Ez dago ezkerrik, ez eskuinik. Ereduak daude eta ereduen harabera, programak. Eta irakurtzen al ditugu programak? Traka matraka alderdiek azken hauteskundeetan aurkezturikoak..., Bueno..., hori beste baterako utziko dugu, bestela ez dut amaituko eta....