Gure kargu publikoen hizkuntza publikoaz
Ze hizkuntza hitz egin behar du jendaurrean gure kargu publiko batek? Eman dezagun, Gipuzkoan, Euskal Herriko lurralde euskaldunenean, jada 2001ean biztanleen %71,1 euskaldun zuena (%51,5 euskaldun oso, %19,7 ia-euskaldun, euskaraz ulertzen zuena gutxienez), eta soilik %28,9 erdaldun elebakar, nahiz hauetako askok ere, zeinek gehiago zeinek gutxiago, zerbait behintzat ulertzen duen. 2011n ~%80 inguru izango gara euskaldun. Edota Donostian, gure hiribururik euskaldunenean, 2006an %67 euskaldun (%40,4 euskaldun oso, %26,6 ia-euskaldun)? Edo Andoainen, edo
?
Gure politikariak jendaurrean beti euskaraz egitea hautatzen badu, hedabide guztiek euskarazko hitzak jaso beharko dizkiote beti, zuzenean erakutsi nahi badute, nahiz gero bere hitzak itzuli beste zeinahi hizkuntzatara. Baina politikariak erakutsiko du, bagarela, ahal dugunean, euskaraz bizi nahi dugun hiritarrak. Eta euskaldun bihotzekook harrotasuna sustraituko dugu gure bihotzetan. Ia-euskaldunak euskalduntzeko nahia areagotuko. Eta ez dakienari, ikasteko beharra sortuko dio, zuzenean ulertu nahi edo behar badio behintzat, besteak beste kazetariak. Eta ikasi nahi ez badu, ez du orain arte egin duen baino ahalegin gutxiago egingo gu ulertzeko. Noski, hedabideek manipulatu ahal izango lituzkete gero politikarien hitzak. Baina ez al dute jada orain ere beste hainbeste egiten, nahiz hitz guztiak apropos eman espainolez?
Gure politikariak aldiz, jendaurrean espainolez egitea erabakitzen badu (nahiz euskaraz ere egin), erakusten du bera ez dela ahal duenean EUSKARAZ BIZI NAHI DUEN horietakoa. Ez duela erabiltzen bere ASKATASUNA, EUSKARA HAUTATZEKO. Baizik eta, berak ere ondo dakiela hainbat balio jartzen bere euskal nortasunaren eta hizkuntzaren gainetik, eta nahiago duela balio horiek, badaezpada ere, espainolez komunikatu. Euskaldunok ondo segituko dugu ulertzen, Gipuzkoako Ahaldun Nagusiak, Donostiako Alkateak, zinegotziek, diputatuek, ondo asko segitzen dutela jakiten gauza inportanteak espainolez egin behar direla. Nahiz gero (edo lehenago) euskaraz ere egin. Eta orduan berdin izango dio sentimenduz egiten duen, edo dekorazioz.
Baina ez al zen horixe orain arte beste politikariek egiten zutena? Eta BILDUkook ez al ziren ba guretakoak? Gero, hauek ere, guri etorriko ote zaizkigu berriro beti euskaraz egiteko eskatzen, beraiek egiten ez dutenean. Martxa hori ordea ezaguna zait. Nola ez dio ia-euskaldunak alferreko irizten segituko erabat euskalduntzeari, euskaldun eredugarriek espainolez egiten badiogu! Ez dakienak, nola ez du euskaraz ikasi gabe jarraituko lasai. Zertako ikasi, BILDUko erradikalenek ere lehenago edo geroago dena espainolez ematen segitze badiote?
Ez ote da gizabidezkoa dena euskaraz egitea? Lotsagabea ote da gure hizkuntza gutxienez ulertzeko eskatzea? Eta zer ote da orduan Euskal Herrian bizitza osoa egitea bere hizkuntza inposatzen guri euskaldunoi beraiekin bizi ahal izateko? Hori al da gizalege?
Politikariok botoak galduko ote dituzue, aurretik hainbeste aldarrikatu duzuena betetzeagatik? Nolatan hainbeste espainol zuen ahotan? Errespetuagatik egiten duzuela? Nori errespetu? Gero zuek ere pribatuan katalana hitz egiten duzuela zuen bileretan, edo Madrilen euskara zuen bikotekidearekin? Eta zer? Hori ia zuen bizitza pribatua da. Maoria hitz egiten baduzue bezala, edo zuberera ederra. Hiritar pribatuarekin ere egin beharko duzuen bezala. Baina publikoan
Orain, ahal duzuenean, zuek zuen lan publikoa ez baduzue euskaraz egiten, gero nori eskatu behar diozue egiteko? Nori eskatu behar diogu? PPkoei? PSOEkoei? Euskararekin ezer gutxi jakin nahi duenari?
Edo orain, edo inoiz ez. Animo.
P.S. Artikulua GARA egunkariak argitaratu zuen joan den uztailaren 13an (BERRIAk oraindik behintzat ez).
Erantzunak
Zer arrazoi duzun Bittor!
Euskal hiztuna izanda, ari daukat: nahiago politikari euskaldun aktiboa euskaldun pasiboa baino.
Zertarako nahi dut euskaraz komunikatzeko gai den politikaria gero bere jardunean erabiltzen ez badu? (arlo publikoan ari naiz; bestean... adierazgarria izan arren, bakoitzak jakingo du...)
Nolatan eskatuko besteei norberak egiten ez duena? Zaila da kohenrentzia izatea?
Ongi segi!
Hori da, orain da momentua!! Sekula baino kargu gehiago izanda, horiek guztiak euskararen funtzionaltasunaren alde jartzeko unea dugu. Eta EAJk bide beretik jotzen ez badu berak jakingo du zertan ari den, Bilbaoren kargu hartzea horren lekuko, euskarazko hitz bakarrak azkenengo "eskerrik asko", antza.
Konforme zuokin: Bildukoena da kulpa, euskaraz egiten ez badute.
Bide batez, guztatuko litzaidake hau zuen 458. artikulua balitz, adiera honetan.
Besteak urte askoan hortxe egon dira, uste dut, zuen kritika zorrotzik nozitu gabe.
Orain, beraz, animo Bildu eta animo beste erdalzale aitortu eta praktikante guztiei: Bilduk egiten badu, egingarri den seinale.
Eta euskaraz ikasteko gauza ez bazarete... etxera. Ergelenik ergelena ere espainolez edo frantsesez zerbait ikasteko gauza izan da. Beste kontu bat da Francok nahi zuen etnozidio prozesua aurrera eramaten segitzea, klaro.
Aupa Edorta. Agian 458.a ez, baina ez zekiat adibidez zer iruditu dakikean, esaterako, hemen bertan orain ez asko argitaratutako beste hau (http://sustatu.com/1305299891), irakurri baldin badek.
Ondo izan
Bittor
Gurean inkesta egiten ari gara. Hau da galdera: ze hizkuntzatn egin behar dituzte prentsaurrekoak eskualdeko alkateek?
Gustua baduzue, sartu eta parte hartu
Aupa, Bittor. Bai, irakurri nian eta gauzak horrela jarri behar direla uste diat. Dublingo hegazkinetik jaitsi eta "badakik" Ingalaterran haizela; Bartzelonan lurreratu eta badakik ez haizela Espainian, konparazio baterako, bertako hizkuntzak entzunda.
Guk, behintzat ez zioat eragozpenik jarriko Euskal Herria egiaz euskaldundu nahi duenari; alderantziz, ahal badugu, orain arte bezala.
Duela 44 urte (behin eta bitan baino gehiagotan aipatua dugu matraka hau baina oraindik egia da) euskal gizartean sartzeko permisoa eskatu genian, euskaraz ikasita.
Etzekiat, beraz, nor den gu baino askoz gehiago, atea blaust! lurrera bota eta kasakristoko togadunek eratutako legeen indarra aldarrikatuz gure etxean, sanferminetako idien modura sartzeko.
Maiz esan diagu euskaraz ez dakien maitrea irakurtzen ez dakien abokatuaren parekoa dela, ez dela profesional osoa, osatua. Gabezia horiek zuritzeko Puerto Rico, Tenerife edo Albaceteko legeak erakustea ez omen duk gizabidezkoa. Eta hauxe da inportanteena.
Ondo izan, Bittor.
Amaitu da gure blogean inkesta egiteko epea.
Euskararen aldekoek irabazi dute.
Emaitzak ikusteko, egin klik hemen
Ana Urkizaren artikulu bat ere ildo honetatik doa gaur Deian.
Eta Hidalgo bezala, Urkizak ere Bilduri zuzentzen zaio, unea hauxe dela esanez.
Duela egun batzuk ikusitakoa errepasatuz, nik ere bi lagun hauen eskaearekin bat egiten dut.