Euskararen erabilera Interneten, Eusko Jaurlaritzaren txostenaren arabera
Blanca Urgell Eusko Jaurlaritzako Kultura sailburuak euskararen 10 urteko bilakaeraren datuak jasotzen dituen txosten bat aurkeztu zuen atzo Eusko Legebiltzarrean. EITBren albistearen arabera, datu baikorrak eman zituen teknologiaren alorrean. Adibidez, 10 urtetan bikoiztu egin da euskaraz nabigatzen dutenen kopurua bikoiztu egin dela 100.000tik 200.000ra. Txosteneko grafikoari begiratuta, ikusten da baietz, baina era berean, are gehiago hazi da gaztelaniaren erabilera Interneten, begiz jota, 400.000 erabiltzailetik milioi batera.
Argazkiak.org | Internet, euskaldunen bilakaera © cc-by-sa: sustatu
Blanca Urgellek aurkeztutako txostena apirilekoa da: Euskararen egoerari etabilakaerari buruzko adierazleak. Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak (HPS) egin zuen Euskara Biziberritzeko Plan Nagusiaren (EBPN) balantze baten gisan. Sarean jarri dugu ikusi eta deskargatzeko, hemen.
Informazio eta komunikazioaren teknologien erabilerari buruzko atal bat dauka, eta horietan dago goiko datua eta koadroa. Beste datu batzuk ere badaude txostenean. Euskarazko nabigazioaren bilakaera erakusten du honek. %20aren inguruan zegoen duela 10 urte, eta berdintsu dago orain. Ingelesaren erabilera jaitsi egin da, seguruenik sektore eleanitzago eta prestatuago batzuk lehenago hasi zirelako Interneten duela hamarkada bat. Gaztelaniaren marra ez da ikusten grafiko honetan, uneoro %100ekoa delako erabilpena.
Argazkiak.org | Internet, euskarazko nabigazio portzentaia © cc-by-sa: sustatu
Blanca Urgellek goiko grafikoaren emaitza ontzat eman zuen, %23an kokatuz une honetan euskarazko nabigazio edo erabilpen kopurua. Kaleko erabilpena %15eakoa izanik, Internetekoa goitik dago.
Beste koadro honek, berriz, erakusten du elebidunek (euskaldunek, alegia) Interneten zertan ematen duten denbora, euskarazko zein edukitan sartzen diren.
Argazkiak.org | Euskaldunek zer sarean © cc-by-sa: sustatu
Ikusten denez, erdiek ez dute euskarazko edukirik bisitatzen sekula. Datuak 2007-2008 urteetakoak dira, agian sare sozialen eztanda hasteke edo hasten zegoen unekoa. Blogak, ordea, bazebiltzan euskaraz urte batzuk lehenagotik baina oso euskaldun gutxiren arreta jasotzen zuten urte horietan.
Baina azken taula horretan adierazgarriena, beharbada, zera da, euskaldunen erdiek ez dutela euskararik ikusten sekula Interneten daudenean. Horrek bat egiten du HPSren apirileko txosten honek duen beste datu kezkagarri batekin: euskaldunen kopurua hazi den arren, etxean, adibidez, gero eta gutxiago erabiltzen da euskara. Jaitsiera oso nabarmena da, taula honek erakusten duen moduan:
Argazkiak.org | Euskara etxean, transmisioa © cc-by-sa: sustatu
Erantzunak
Ezin dut gehiago jasan. Ez da lehendabiziko aldia-eta.
Nork arraio hasi zuen "geroratu" aditza "transmitir" adierazteko moda kaxkar hori???
"1. Euskararen transmisioa.
Euskararen geroratzea edo ondorengoetaratzea eskolaren, heldueneuskalduntze-alfabetatzearen eta familiaren bidez lortzen da." (17. orrialdean)
GERORATU: geroko utzi (ez "gerokoei utzi")
sinonimoak: atzeratu, eten, baztertu.
Hori da euskararen aldeko neurriekin eta euskararekin berarekin egin nahi dutena, ezta?...
Zentzu "baikorrena" euskararen heriotza atzeratzea-edo izan liteke, heriotzarekin luzamendutan ibiltzea, Axularren "gerotik gerora". Baina ezin da erabili "transmisión lingüística/transmission linguistique/linguistic transmission" adierazteko.
PD: gainera hiru ustezko "sinonimo" jarraian erabiltzea beharrezkoa al zen (lehena, onargarriena, mailegua; bigarrena, ezin okerrago erabilia; hirugarrena, peto-petoa, baina luzetxoa aukeran)? Euskaldunak tontoak garelakoan?
Interneteko datuak beti dira neurtzeko eta baloratzeko zailak. Hauek are zailagoak.
Kale inkestetan, esate baterako, errazago ulertzen dira:
"Euskararen kale erabilera %40koa da". Orduan:
- euskeraz %40 eta gaztelaniaz %60
Baina kasu honetan ez da berdina:
- ez da neurketa puntuala (ez dirudi). Azken egunotan zer hizkuntzatan nabigatu duzun adierazten du. Normala 3 hizkuntza azaltzea.
- guztira %150 lortzen da
- eta ez da esaten webgune eleanitzetan erabiltzaileak zer aukeratzen duen.
Hau da, euskaraz dabilen %20 hori, non dabil? euskarazko webguneetan? ala webgune eleanitzetan euskaraz nabigatzen? Eta zenbat denbora egiten du batean eta bestean?
Ez dira datu onak. Esango nuke kale erabileraren pare edo azpitik gabiltzala. Eta larria da, sarean gehienetan norberak aukeratu baitezake hizkuntza (kalean ez bezala).
Nabigatzailea Euskaraz moduko kanpainen garrantzia izugarria da kontu honetan.
Zorionak artikulu-analisiagatik.