Donostiako Udalarena bai diskriminazio positiboa: + enplegua bultzatzeko plana
Nola irakurriko zenuke irudiaren publizitatearen mezu nagusia, Gehi enplegua bultzatzeko plana?
Argazkiak.org | Gehi enplegua © cc-by-sa: goioarana
Horrela ematen du, ezta? Gay komunitateari zuzenduta mezua dirudi. Ez, txantxa da. Iragarkiak ez dauka langabe homosexualen aldeko diskriminazio positiborik iragartzeko asmo berezi berezirik: beste hizkuntza batean sortu eta xelebre samar itzulitako beste iragarki baten adibidea besterik ez da. Gogoratzen ES3 AREN kasua? Ba, antzeko zer edo zer.
Begi-bistakoa da goikoa ez dela euskaraz sortutako leloa, itzulpena baizik. Izan ere, zein da hurrenkera egokia "+" hori irakurtzeko, eta zer esan nahi du, "gehi", "gehiago"? Froga egin dezagun:
- Gehi Enplegua Bultzatzeko Plana. (Bitxia. Esan bezala, horrelako asmorik ez izateko, gay samarra geratu zaielako mezua).
- Enplegu(a) Gehiago Bultzatzeko Plana. (Zertara dator Enpleguaren azken "a" hori?).
Gehienetan bezala, halakoetan, oinarrizko testura joatea da aproposena:
Argazkiak.org | Más empleo - Gehi enplegua © cc-by-sa: goioarana
Horrela irakurriko lirateke gaztelerazko bertsio originala:
- + (Más) EMPLEO / Plan de Impulso del EMPLEO / Más para más /
Ondorioz, eta hurrenkera horri jarraituta, euskarazkoak horrela beharko luke:
- + (Gehi) ENPLEGUA / ENPLEGUA Bultzatzeko Plana / Gehiago, gehiagorentzat /.
Bitxikeria hau atera dugu Donostia Sustapenak azaroaren 24an eta 25ean egingo den Enpleguaren IX. Azoka iragartzen duen esku-orritik.
Euskarazko komunikazioan "+"-a erabiltzearen kontu hori beste batzuk hobeto gauzatu izan dute, adibidez, Gehitu Euskal Herriko Gay, Lesbiana, Transexual eta Bisexualen Elkarteak. Eta horiek bai, bereziki "+" komunitateri zuzentzeko asmoarekin. Horra Gehituren logoa:
Argazkiak.org | Gehitu © cc-by-sa: goioarana
Beste alde batetik, Mondragon Unibertsitateak ere jarri du "+"-a sortu duen marka berrian, hain zuzen ere, MU (+) etengabeko ikasketa gunean. Kasu horretan, euskaraz zein gazteleraz "MU Plus" ahoskatzen da, baina nago "MU Gehiago" esanda ere, "+" horrek ez liokeela trabarik egingo zabaldu nahi den mezuari.
Argazkiak.org | MU Plus © cc-by-sa: goioarana
Esatera nentorrena da, ematen duela nolabaiteko madarikazioa dugula euskaldunok publizitatearekin, izan ere, kostata jasotzen dugu %100 zuzen dauden kanpainak. Batzuk borondate ona jarri bai, baina, emaitzetan, gehiegitan, aurkitzen dira hanka-sartzeak.
Oker horietako adibide bi: lehena da akats ugari duen propaganda orri bat. Ford kontzesionarioek Debagoieneko etxeetako postontzietan banatutako orria da (neurri handiagoan, hemen; gaztelerazko oinarrizko iragarkia, hemen)
Argazkiak.org | Ford Debagoiena © cc-by-sa: goioarana
Bigarrenean, akats bakarra antzeman daiteke. Irudian ikus daiteke Jaime Cantizano Espainiako telebista aurkezlea koltxoi bat saltzen ahalegintzen Arrasateko denda bateko erakusleiho batetik.
Argazkiak.org | Beds. Teknologia. Cantizano © cc-by-sa: goioarana
Behar dudan "teknologia" duen koltxoia barik, Cantizanok puntako "teknolojia" ("j"-rekin) duen lastaira saldu nahi du.
Egunotan nabil ikusten tratu txarrak jasandako emakumeei laguntzeko publizitatea. Goiburua: "Tratu txarretatik...irten daitekeelako EXIT" eta larrialdietako irteeraren ikurra.
Argazkiak.org | Ohi ez da ex © cc-by-sa: txargain
Argazkietan "menperatu OHIA", "Umiliatu OHIA", "Erasotu OHIA". Euskaraz ez dauka zentzu handirik negritak. Gaztelaniaz, ordea, bai: "EX humillada"....
Atzera ere, kanpaina bat gaztelaniaz eta ingelesez funtzionatzen duena, baina euskaraz ez. Euskara beti EXIT gelditzen da halakoetan, OUT.
Eta bazterketa honetatik euskara atera liteke?