Euskal gatazka garaikideen iruditeria, arte degeneratua
Presoekiko elkartasun mugimenduak Arralderekin egindako txantxak grazia izan du. Presoen irudiak debekatzeak irudimena piztu du, ezinbestean. Baina Donostiako ostiraleroko Etxerat-ekoem presoekiko elkartasun elkarretaratzean hartutako beste irudi hauek, irribarrerik gabe, beste era bateko pentsakizunak dakarzkite.
Copyleft: Indymedia
Donostiako enkartelada
Betiko karteletan, begiak besterik ez zituzten utzi. Argazki sorta oso indartsua iruditu zait Indymedian azaldutakoa. Eguraldi txarrak dramatismoa eman die irudiei.
Suposatzen dut debekatutako arte adierazpideak historiako aldi guztietan izan direla.
Baina gaur egunean, edozein zorakeriarekin betetzen dira arte garaikideko aretoak... Artista instituzionalari dena onartzen zaio. Baina kaleko artean, hor dago orain Hitlerrek gorroto zuen arte degeneratua...
Kartel politikoak. Argazkiak. Mural eta kaleetako pintadak. Hori ere artea da. Eta adierazpen askatasuna. Eta debekatzen dute.
Usurbilgo horma sendoak
Beste irudi hau Sustatura bidali zuten udan. Mezua baieztatu gabe geratu zen, baina hartan esaten zutenez, uztailaren 30ean, goizeko 11.45etan, ertzainak hurbildu ziren Usurbilgo mural honetara, eta 24 urte zituen margo bat ezabatu zen.
Horma-irudia 1985ean margotu zuten, HBren "Alaitsu eta kementsu" kanpainaren harira, eta bertan jendea manifestazio batean balego bezala irudikatzen zen. Ertzainek aurpegi guztiak eta Herri Batasuna hitzak grisez margotu zituzten.
Euskalduna untziolaren lekuan
Ez dut uste hau guztia berria denik, sozialistak EAEko agintera iristearen ondorioa. Euskal Herriko historia garaikide grafikoa estali eta zentsuratzeko gogoa lehenagokoa ere bada. Niretzat, adibide triste bat Bilboko Itsasadarreko museoan dago. Kokapen bikaina, Euskalduna Jauregiaren ondoan: propaganda sarri egiten dute, alboko kaian honako edo harako untzia dagoela ikusteko...
Barruan, berriz, Bilboko itsasadarraren historia. Bilboko kontsulatua, artilea, burdina, Bilboren hazkundeak ezker-eskuinetako ibarretan, untziolak nola ziren, azken urteotako Abando-ibarraren berritzea (Guggenheim eta)... Alto! Ez da ezer falta? 1980ko hamarkada? Untziolak nola desegin ziren, Deustuko zubiaren inguruan, museoaren kokapen zehatzean bertan, egunero izaten ziren suzko eta altzairuzko barrikada eta borrokak, langile eta polizien artekoak...
Akaso friboloa irudituko zaio norbaiti, halako kontu politiko eta sozial larrietan, dimentsio kultural edo artistiko bat aipatzea, baina uste dut hortik ere egin daitekeela hausnarketa bat. Euskal gatazka garaikideen iruditeria, gure historia da, eta gure kultura da. Arte degeneratua besterik ez bada ere agintearentzat.
Erantzunak
Oso interesgarria iruditu zait zure hausnarketa Luistxo. Eta ez, ez zait friboloa iruditu, inondik ere...
Ez dut esan nahi arte instituzionala edo bestelakoa ez denik artea, baina aldarrikapen artea, eta are gehiago, debekatutakoak edo debekuen eta injustizien aurrean eraikitzen denak badu niretzat balio erantsia.
Zentsurari muzin eginez argitaratzen den liburu, panfleto edo fanzinea bezala, botereari eta gehiegikeriei aurre eginez argitaratzen dena, arte herrikoia, kalekoa, salaketa artea... berezia da niretzat.
"Artea" izateko bokaziorik gabe (gaur egun zoritxarrez maiz ulertzen den bezala) jaio den artea, esanahiez beterikoa, errealitateari lotutakoa... Berez du esanahia, ez du azalpenik behar ulertu ahal izateko (arte elitistak maiz behar duen bezala).
Ez dakit... Gauza asko datozkit burura eta agian ez naiz azaltzeko gai.
Baina bai, artea da hau, dramatikoa, gogorra, egoera injusto jakin batetik jaiotzen dena. Baina artea. Fibra sentikorra eragiteko gaitasuna duena.
Neuk ere artista izan nahiko nuke, beti nahi izan dut. Baina ez daukat kalean pintadak egiteko adina ausardiarik. Batez ere, artistek kartzelan bukatzeko duten arriskua kontuan hartuta. Nora doaz herri honetako gobernuak, artistak deklaratzera deitzen dituztenean, kartzelatzen dituztenean, arte hori onartzen ez dutenean...?
Zoritxarrez, agintariez gain, beste hainbatek ere arte degeneratutzat du herri honetan gertatutako gauza asko; zenbat eta halako jende gehiago, orduan eta artista gutxiago izango dugula etortzen zait burura...
/cache/Udako-Ola-2024_1_small_content.jpeg)
Usurbilgoa sinestezina izango zen Irlandan bertan....Enpin...