Twitterrek ezagutarazi digun genero berria
Twitter mikroblogintza tresna oso ezaguna egiten ari da, baita hedabide ohikoetan ere. Oraingoan Twitterrek zenbait gatazkatan eragiteko tresna bezala agertu zaigu. Tresna honek ahalbidetzen duen komunikazio azkarrean dago gakoa. Bakoitzak bere lagun sarean zehar jasotzen duen informazioa errepikatzen du, jasotzen duena moldatu eta bere hartzaileei egokitzen die edota garrantzitsuena dena, hizkuntza ezagutu gabe jendeak bidalitako loturetan zehar nabigatu dezakezu. Honek egin du erakargarria zenbaitentzako, bakarrik loturek erakartzen duten trafikoagatik.
Argi dago hori baina gehiago dela, ez tresna bera, baizik eta komunikazio eredu berri bat ekarri duelako. Mundu fisikoan SMSa da bere gurasoa eta Interneten berehalako mezularitza asinkronoa + sare sozial irekiak. Berehalako mezularitzarekin konparatuz gero, (Ez guztiekin, adibidez Jabber, baina bai egiten den erabilpenagatik) asinkronoa da. Hau da gure hartzailea ez du zertan konektatu behar mezua jasotzeko ondoren jaso dezake. Gainera honi sare sozial irekia gehitzen zaio, bakoitzak erabakitzen du nahi duen parametroen bidez zein pertsona jarraituko dituen, zein izango dira berarentzako garrantzitsuak. Gainera pertsona hauek idazten dutena publikoa da, (erabiltzaileak mugatzen ez badu) honela pertsona batek beste bati erreferentzia egitean, beste pertsona hori ere interesgarria den edo ez ikus dezakegu. Bi gauza horiek elkarturik berehalako mezularitza asinkrono soziala eraiki dute.
Genero berri honetan parametro batzuk garrantzi handiagoa hartzen dute eta beste batzuk berdefinitu behar dira. Azkartasuna, erreputazioa, fidagarritasuna, banaketa, edukia… dira gehien aldatzen direnak. Azkartasuna da nagusi, gauzen bapatekotasunak garrantzi handia hartzen du, beste faktore batzuen gainetik. Erreputazioa ez da marka edo hedabide batena baizik eta informazio hori komunikatzen dagoen pertsonarena. Fidagarritasuna ere pertsonaren araberakoa da edota hainbat pertsonek bidalitako informazioaren konfirmazioaz lortzen da. Banaketa era ia guztiz banatuan ematen da @erabiltzailea erabiltzaile batek aipatu duen informazioa errepikatzeko, RT pertsona batek bidalitakoa errepikatzen ari zarela komunikatzeko eta #etiketa mekanismoek banaketa era horretan gauzatzeko eta aurkitzeko aukera ematen dute. Horretaz gain hiperloturak dira nagusi eta horien bidez Interneteko edozein baliabide estekatu daiteke. Edukia 140 karakteretara mugatzen da, beraz edukiaren sintesia, garrantzia eta kanpoko erreferentzietara lotura dira garrantzitsuena. Sintesia, 140 karaktere muga horrek ezartzen du. Edukiak garrantzia izan behar du, interesa piztu ahal izateko. Kanpo erreferentziak hiperloturen bidez edo aipatutako sintaxien bidez lortzen da eta mezuko informazioa zabaltzeko balio dute, nahi duenarentzat.
Genero berri honek gai/interes/grin/borroka/… berdinen artean sareak osatzeko gaitasun handia dauka. Bere garraiagarritasunak eta azkartasunari esker oso erraza da zure interesekin (laburtzeko) bat egiten duten pertsonak aurkitzea. Horrela zure sare pertsonala eraikitzen duzu eta zuretzako erreferenteak diren pertsonak jarraitzen dituzu. Momentu bakoitzean zure sarean dauden pertsona horiek zein diren alda daiteke oso era azkarrean. Lehen oso zailak ziren kontaktuak orain salto bakar batzuetara aurkituko ditzakezu.
Gauza hauetaz guztietaz konturatu dira asko eta asko. Sareen boterea ondo aztertzeko denbora izan dute eta hacktivismorako bezalaxe zenbait botereek desestabilizaziorako ere erabiltzen ari dira. Baina oraingoan esan beharra dago helburua lortzeko baliabideak jarrantzitsuak diren arren, baliabide horiek eskuratzea ere erraza izan daitekeela. Baliabide nagusia motibatutako pertsonak baitira. Aktibismo mota berri honetan Swarming bat bilatzen da. Jendea zentzu batean piztea saiatzen datza hau, zerbait egin, eraldatu edota besterik gabe mezu bat komunikatzeko (marketing kanpaina batean adibidez). Swarming-a piztean Twitter bezalako tresnek indar handia hartzen dute, beste hedabideetako informazioa anplifikatuz, lotura berriak emanez, iturri berriak ezagutaraziz eta bakoitzak bere sarean hedatuz. Dena klik bakar batzuetan. Hala ere, borroka bide honek berezitasun bat dauka, nahiz eta baliabide asko izan jendeak jarraitzen ez badizu (motibatuta dagoelako) zure swarming horrek ez du arrakasta izango. Beraz borroka molde hau ez da boteretsuena bakarrik, baizik eta denona eta guk ere honetara jolasten ikasi beharko dugu gure aldarrikapenak, proiektuak, ekimenak, negozioak… aurrera ateratzeko. Horregatik da garrantzitsua Twitter bezalako tresnak ezagutzea, swarmingak erraz sortzeko tresnak baitira.
Genero berri honek gauza askotan izango du eragina, baita hedabideen jardunean ere. Hedabide askok bere informazioa kanal hauetatik bidaltzen hasi da, baina hau ez da nahikoa izango. Hori ondo dago, baina jendeak genero berri honetan komunikatzen dakiten pertsonen informazioa bilatuko du. Egunkari baten Twitter kontua jarraitu dezakete bai, baina interesgarriagoa izango zaie seguraski bertako kazetari batek egunean zehar idazten dituen mezu sorta. Normalean kanpoan gelditzen diren anekdotak, informazio ezkutuak, eztabaidak, iritziak etab. Hori dena noski ez titular moduan, tresna automatizatu batek egingo lukeen bezala baizik eta benetan lehenengo pertsonak. Hauek izango dira gaurkizuneko (gaur+etorkizuna) firmak.
Ez dator dena desagertaraztea. Webguneak, blogak, web zerbitzuak hor jarraituko dute, bakoitzak bere espezializazioa jasango du. Egia esan genero berri honek gauza bat dauka pendiente, bere egitura benetan banatua egitea eta hori blogen sare banatutik ikasi beharko duen zerbait izan daiteke. Twitter sare banatuak sortzeko gai bada ere, bere egitura erabat zentralizatua da. Aldiz twitter txiki ezberdinen federazioz sortutako hedabidea litzateke soluzio hoberena eta software libreak hori jada posible egiten du. Tresnek duten egitura garrantzitsua da, bestela askatasun ilusio faltsu batean eror gaitezke, baina errealitateak edozein egituraren atzean botere logika bat ezkutatzen dela erakusten digu.
Mezu hau idazten nuen bitartean, nire saretik mezu polit bat iritsi zait. Gauza eder hauek ere idazteko balio du Twitterrek ezagutarazi digun genereo berri honek:
@agonirena Gure txikitok lehen pausuak eman ditu gaur. Niretzat Neil Armstrongek ilargian hemandakoak baino handiagoak.
Gu ere lehenengo pausoak ematen ari gara eta ematen jarraituko beharko dugu gaurkizunean ere.
Jatorrizkoa: Creative Commons Aitortu Partekatu © cc-by-sa: Gorka Julio, Teketen.
Erantzunak
Norabide bakarrekoa den diozun horri buruz ez nago guztiz ados. Ulertu dezaket distortsioa eragitea. Hori guztiz ulergarria da. Zuri dedikatutako mezu bat egin dut blogean.
Horretaz gain, Twitterfilia honetan murgilduta gaudela. Argi dago jendea esperimentatzen ari dela eta edozertarako tresna bezala erabiltzen duela Twitter. Hau ere aldatuko da, egokituko da bere benetako izaerara. Niretzako orain bloga adibidez ausnarketa sakonagoak egiteko balio duen tresna da, Reader nire egunkaria bihurtu da, patxadaz interesatzen zaizkidan iturriak irakurtzeko era, bildu oraindik loturak gordetzeko erabiltzen dut. Baina hori bai nire identitate digital guztia (Open ID eta guzti) nire blogean metatzen saiatzen naiz. Bakoitzak hartuko du bere tokia ez larritu. Baina argi dago hasieran Twitter txorrada bat bezala ikusten zuten horiek erratuta zeudela. Twitterrek ere bere oreka aurkituko du (edo era horretan desagertu ere). Generoak aldiz iraun dezake.
Aupa Gorka
Analisi sakona eta interesgarria egin duzuna. Asko dira Twitter-en boom-aren inguruan datu estatistiko mordoak ematen dituztenak, konparaketak egiten dituztenak, etorkizunean izango duen eragina zehazten ahalegintzen direnak baina oso artikulu gutxi daude, tresnaren oinarrizko ezaugarriak azaltzen edota horrelako arrakasta izateko, erabiltzaileon motibazioa nondik etor daitekeen esplikatzen ahalegintzen direnak. Osos garbi azaldu duzu ez dela ohiko mezularitza sistema "tradizonala", asinkronoa eta soziala dela eazaldu duzu. Bere bost ezaugarri nagusiak ere garbi geratu dira baita erabilera modu posibleak ere (oso interesgarria Swarming kontzeptua).
Dena den, nire iritziz gauza garrantzitsu bat ahaztu zaizu. Berehalako komunikazioa bai, asinkronoa eta soziala ere bai, baina asimetrikoa ere bai. Komunikazioaren teoria klasikoaren ikuspegitik, Twitter-en kasuan, nor den igorlea, zeintzuk diren mezua eta kanala eta nor/nortzuk diren hartzailea/ak nahiko garbi geratzen da (agian azken honen kasurako, analisi sakonagoa egin beharko litzateke). Dena den, komunikazio prozesuan kontutan hartzen da, baita ere, hartzailearen igorlearekiko feedback-a; hartzailearen erantzunak. Eta nire ustez Twitterek soilik komunikazioaren norabide bakarrerako pentsatuta/prestatuta dagoen tresna da.
Oker ez banago, garai bateko hiru kanaleko bozgorailuen kono txikienari Twitter deitzen zitzaion. Horixe da, azken finean, tresna hori bozgorailu bat da, megafono erraldoi bat. Megafonoa erabiltzen dugunean ez dugu elkarrizketa bilatzen, gure iritzia ahalik eta jende gehienera heltzea baizik. Twitter horretarako primerako tresna da; zurearen berri eman, enpresa baten marketing tresna bezala edo, zuk diozun bezala, hacktivismorako tresna bezala (ederki asko ulertu dute hori, adibidez, Guatemalan edo Iranen).
Baina irudipena daukat hori ez dela erabiltzaile gehienek ulertzen dutena Twitter erabiltzen dutenean. Gehienek ohiko mezularitza tresna bezala erabiltzen dute, elkarrizketa bultzatzen dute eta horela, kaos batean bihurtzen da Twitteren norbaiti jarraitzea. Niri asko interesatzen zaizkit erabiltzaile batzuek partekatzen dituzten iritzi, esteka, irudi, bideo edo audioak; ziur nago, askok ez dutela horren berri ematen eztabaida sortzeko, gertatzen dena da, zaila dela jakitea hori horrela den edo ez (horregatik esaten nuen lehen, hartzailea nor den ez dakit oso garbi dagoen). Horrela, bat-batean txiokada interesgarri baten ondoren mezu trukaketa luzeak gertatzen dira eta hortxe agertzen dira garbi Twitteren gabezia nagusiak:
Bestalde, gaur egun, absurdoa iruditzen zait horrelako tresna bat 140 karaktereetara mugatuta. Sms bitartez tuiteatzen duten erabiltzaileak oso gutxi direla esango nuke. Mugikorretatik jasotzen diren mezu gehienak aplikazio berezietatik datoz, SMSen mugetatik libre daudenak. Geratzen diren beste tuiterzale guztiek euren ordenagiluetatik tuiteatzen dute. Asko idatzi da 140 karakteretan idazteak eskatzen duen sintesi gaitasunari buruz, informazio baliagarria hitz gutxitan esateak duen garrantziari buruz buruz; eskerrak SMSak ez direla 50 karaktetara mugatzen bestela! ;) Egia da albiste batzuentzat agian nahikoa izan daitekela, baina askorentzat "putada" bat besterik ez da. Are gehiago oraindik hashtagak mezuaren gorputzean joan behar direnean. Twiterrek mezuarekiko independentea den etiketatze sistema bat behar du edo bestela, edukiari esanahia emango dion mikroformatuen antzeko etiketatze sistema ezkutu bat.
Bukatzeko, asko hitz gin da mikroblogintzaren eraginaz blogen munduan, hauek desagertzera eragingo ote duen. Nik ez dakit hori horrela izango den, baina Twitterek bere booma bizi duenetik, jarraitzen ditudan blog askoren ekoizpena erabat txikitu da. Ez bakarrik hori; Deliciousera igotzen diren gogokoak ere dezente jaitsi direla ikusi dut (eguneko http://delicious.com/popular zerrenda lehen baino dezente motzagoa da) Ez al zaizue iruditzen orain dena Twiterrera doala? Ez daukat oso garbi hori zerbait positiboa ote den. Zuek?