Lau lehiakide itzultzaile automatikoa egiteko
Euskararentzako itzultzaile automatikoa sortzeko lehiaketarako epea aste honetan itxi da, eta lau talde aurkeztu dira beren proposamen teknologikoekin. 400.000 euroko lizitaziorako deialdia kaleratu zuen Eusko Jaurlaritzak urtearen hasieran, eta 2009. urtearen amaierarako Eusko Jaurlaritzaren zerbitzarietan sistema martxan egotea aurreikusten dute lehiaketaren baldintzek.
Aurkeztu diren lau taldeak hauek dira:
- Elhuyar, Eleka eta IXA taldean aurkezten dira Matxin / OpenTrad sistemarekin. OpenTrad-en gaztelania-euskara bertsio bat ibili izan da martxan sarean, baina orain geldi dago. Espainiako Industria Ministerioak Profit izeneko programa baten laguntzarekin garatu zen hura. IXA taldeak itzulpen automatikoari buruzko mintegi bat antolatu du datorren asterako.Zuzenketa: Ibon Aizpurua Elekakoak datu zehatzagoak eman ditu erantzun batean talde honen osaketa eta izaeraz.
- AutomaticTrans enpresa katalana ATS sistemarekin aurkezten da, zeinaren prototipo bat jada finantziatu zuen Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailak 2002. eta 2004. urteetan.
- Lucy kontsortzioa. Honen aukera teknologikoari Lucy Translator deritzo (lehen Comprendium). Taldearen partaideak dira UZEI, Bartzelonako Translendium, Sondikako EmergiaTech (BasqueLem izeneko lematazitzaile baten sortzaileak) eta Bilboko Gizer.net, web garapenean berezitutako enpresa. Deustuko Unibertsitatearen partaide ugari omen duen aukera da hau. Itzulpen memoriak eta transferentzia-arauen bitartezko itzulpena konbinatzen dituen sistema da Lucy Translator.
- Erandioko Geinsa enpresak Inter-Trans sistema aurkezten du, Gregorio Uribe-Etxebarriak asmatutako Metalingua metodologian oinarritzen dena. Iazko Berria egunkariko albiste batean aipatzen zenez, Ibermatica eta Vicomtech Geinsaren partaide ziren itzultzailea garatzeko.
Erantzunak
Zorionak Ibon, oso proposamen aberatsa aurkeztu duzue, bai alde zientifikotik (IXA, DCU), bai alde profesionaletik ere (ODEI, Imaxin, Elhuyar).
Lehiaketa irabazten duenak irabazten duela, 15 hilabetetan ikerketarako denbora gutxi izango badu ere, aukera ezin hobea da euskaren itzulpen teknologian aurrerapauso esanguratsuak emateko.
Ildo horretatik, DELik pozik alderatuko lituzke MATXIN eta LUCY erregela motorrak. Horretaz gain, transfer erregelak estandarren bitartez esportatzen eta hibridazio teknikak aplikatzen (estatistika haztapen-faktoreak, etabar) saiatuko zen. Guretzako, zuentzako bezala, aparteko saria litzateke.
Zorte on guztioi!
Lau aukera aurkeztu direla konfirmatu da, baina laugarrena ez da Geinsa izan, Madrileko SHS Polar baizik.
Ez dakigu emandako informazioa nondik ateratakoa den baina ez da guztiz zuzena. Lau talde soilik dira aurkezten direnak? Eman diren taldeetako partaide guztiak horiek dira?
Elekari dagokionez informazioa ez da zuzena. Zelai Haundi izeneko UTE bat sortu dugu lehiaketarako. Bertan, Eleka lider bezala, Elhuyar eta ODEI enpresak parte hartzen dute. Horrez gain IXA Taldea, Dublin City University (mundu mailan itzulpen automatikoaren alorrean punta-puntan dabilen Andy Way adituaren taldea), Imaxin|Software (Opentrad partzuergoko Galiziako bazkideak) bezalako erakundeek osatzen dute aurkeztu den taldea.