Bernardo Atxaga, Igor Calzada eta Paddy Woodworth-en Euskal Hiria
Asteazkenean, Gizarte sortzailearen ikastaroaren hirugarren eta azken egunean, benetan gustora entzun nituen Atxaga, Calzada eta Woodworth Euskal Hiriari buruz hitz egiten.
Atxagak eman zion hasera goizari. Euskaraz iragarrita zegoen hitzaldia erderaz eman behar zuela azaldu ostean, hurrengo hitzaldiaren izenburua "20 urte elebitasunean" izango zela agindu zigun.
Atxagaren ustez, gure herri honek hainbeste izen eukitzea bertan bizi den desasosiegoaren islada baino ez da: Euskal Herria, Euskadi, Comunidad Autonoma Vasca, Vascongadas, Pais Vasco... Baina bertan bizi diren bi ideologia nagusiak, nazionalistak eta estatalistak, ez dute hirian pentsatzen. Ideologia bakoitzak balorea zeri ematen dion, hortxe dago ideologien arteko desberdintasun nagusia. Urteetan zehar euskalduna=nekazaria (vasco=canpesino) ideari buruz ideologia bakoitzak egin dituen balorazioak daude oinarrian. Nekazaria, sanoa, ona, indartsua, ederra, noblea, langilea,... edo ezjakina, zazkarra, zatarra... izan daiteke ideologia bakoitzaren arabera.
Atxagaren hiria pluralitatea nagusi den hiri bat da. Pakean eta konbibentzian bizi ahal izango den hiria. Nahiago du zentroan eta ez periferian dagoen hiria. Erabakiak beti zentroan hartzen direlako.
Igor Calzadaren txanda etorri zen gero. Calzadak ikuspegi teorikoago bat egin zuen. Euskal Hiri kreatiboa definitzen saiatu zen. Nolabait industria, kontsumoa, kultura eta zerbitzuak bilduko dituen hiria izan behar da. Horretarako, aspaldian ia esklusiboki kezkatzen gaituen ordenazio territoriala eta arkitektura alde batera utzi eta gizartearen ongizatea bermatzen duten zerbitzuetan oinarritzea proposatzen zuen Calzadak.
Paddy Woodworth-ek, atzerritar batek, eta are gehiago irlandar batek, Euskal Herria nola ikusten duen azaldu zigun. Kanpokoek izan dezaketen "ezjakintasunetik" nola ikusten duen berak gure herria. Asko ibilitakoa da Paddy gurean eta anekdota asko kontatu zituen. Harritu egiten da Paddy, Irlandan ez bezala, kuadrilla edo famili berean ideologia edo pentsakera oso desberdinak lasai asko elkartzen direla ikusteaz. Ertzaina eta preso egondakoak mahai berean afaltzen dute soziedadian, baina hori bai, inoiz ez da politikaz hitz egiten eta inork gaia atera ezkero normalean danak isilik geratzen dira.
Erantzunak
> Asteazkenean, "Gizarte sortzailearen":http://www.lasociedadcreativa.org ikastaroaren
> hirugarren eta azken egunean, benetan gustora entzun nituen Atxaga, Calzada eta Woodworth
> Euskal Hiriari buruz hitz egiten.
> Ez zait guztiz txarra iruditzen Atxagaren Euskal Hiriaren kontu hori. Baina hortik, gure herriak duen izen mordoa gure arazoaren isla dela esatera tarte handia dago, nire ustez. Uste dut gure herria geuk asmatutakoa izan beharko duela (baita gure herriaren izena ere, beraz), eta aipatzen diren izen horietako batzuk kanpokoek guri inposatutakoak dira. Beraz, hitzaldia emateko gaia beste nonbait bila dezala Atxagak, mesedez. Azken finean, kobratu, berdin kobratuko baitu...
>
> PD: ez dut inor mindu nahi, baina batzuetan kontrolaezinak dira erreakzio hauek halakoak ikusita, sorry......
Izenak dira apaizek duten botere tresna nagusia: apaizen zeregina lur sakratua vs. lur profanoa definitzea izan da, nor lurperatu lur sakratuan eta nor ez ere bai (cf. A. Xaho), baina, hori baino arean, zer den eta zer ez den definitzen zuten: zerk zuen esistentzia erreala (sakratuari zegokiona) eta zerk ez zuen (profanotasunean galtzen zena). Gaurko apaizak kazetariak dira, eta euren funtzioa, Kintilianok asmatu eskolena bezala, inperioaren, boterearen ekintza bortitzak justifikatzea eta doxa edo iritzi komun bilakatzea da. Horregatik literatura irakasleen funtzioa Nazio espiritua eraikitzea izan da beti-beti, erromatar inperioa desegin zenetik (xviii mendean) eta gora; eta hor ulertzen da noiz utzi zitzaion erretorika ikasteari eta hasi ginen denok literatur baloreen ehizean, burgesia nazionalen iritzia ezartzearren.
Baina gaurko boterea ez da burgesia nazionala. Adibidez gu lehen ingelestunen doxan bizi zirenentzat Basque Country ginen (Gernikako edo Ezpeletako biperrak bezain countrykoak, suposatzen dut... By the way: X-Land izan gintezkeen eskoziarren moduan), baina orain "Basque Region" gara, Francorentzat izan ginen bezala.
Izendatu gaituzte era askotara, eta bakoitzean botere batek lortu du izen bat ezartzea garai baterako. Gero beste botere bat etorri da, eta beste bat, inperioaren doxa oihala josten dabiltza beti kazetariak (edo historiagileak), azaltzen zergatik garen edo ez garen.
Nik uste dut oso eskertzekoa dela Atxagaren ibilbidea (eta, mesedez, kobrantzarena argudio ez izateaz gain, ez da bat ere dotorea!); Ibilbide horretan baino ezin da kokatu _Ziutateaz_ekin hasi zen, _Lekuak_ eta "Euskal Hiria-rainoko guztia. Ez da ausazko hauta!
Eta txarto esanak barkatu.
koldo
Ez zait guztiz txarra iruditzen Atxagaren Euskal Hiriaren kontu hori. Baina hortik, gure herriak duen izen mordoa gure arazoaren isla dela esatera tarte handia dago, nire ustez. Uste dut gure herria geuk asmatutakoa izan beharko duela (baita gure herriaren izena ere, beraz), eta aipatzen diren izen horietako batzuk kanpokoek guri inposatutakoak dira. Beraz, hitzaldia emateko gaia beste nonbait bila dezala Atxagak, mesedez. Azken finean, kobratu, berdin kobratuko baitu...
PD: ez dut inor mindu nahi, baina batzuetan kontrolaezinak dira erreakzio hauek halakoak ikusita, sorry......