Sancta Familia
Kultura guztietan dagoen instituzio bakarrenetakoa izango da familia, hainbat gauzatan betiberdin eta unibertsala, baina aldi berean gizarteko aldaketen termometro zehatza. Sendi barruko tentsio eta gorabeherak jasotzen dituzte, zeinek bere eran, ostiral honetan Zinemaldiko sail ofizialean erakutsi diren film biek: Vete de mí espainiarrak eta Sleeping dogs lie iparramerikarrak.
Víctor García León madrildarraren bigarren film luzea da Vete de mí, bolero ezagun batetik izenburua hartu duena, eta, pelikula txukuna den arren, ezin gainetik kendu espainoltasunaren lastrea.
Argituko dut zertaz ari naizen, ez bainabil politika-kontuez. Protagonista, Juan Diego, erdipurdiko antzerkietan bizimodua nola-hala ateratzen duen aktore beteranoa; Rosa María Sardá du emazte ohia, emakume burges histeriko samarra; eta seme bizizale lotsagabe bat, Juan Diego Bottok gorpuztua.
Cochimbambakoak bagina, interesez ikusi genezake, akaso. Administratiboki ez ezik kulturalki ere espainolak garenok, berriz, enpagu antzeko zer edo zer sentitzen dugu: hain ditugu aktore horiek ikusiak antzeko roletan, antzeko keinuekin... Aktore ezagunak hartzea lagungarri omen da film baten arrakasta ziurtatzeko, baina, honakoan behintzat, filmaren erdia igaro behar du déjà vu sentipena kentzerako.
Osterantzean, interesgarria da kontatzen zaiguna: 30 urteko semea aitaren etxean agertzen da bat-batean, amak etxetik bota duela-eta. Aitak ez du semea ondoan nahi inondik ere, baina ez dago erraza hura kanporatzen. Istorioak aurrera egin ahala, berriz, aita bera sartuko da krisi latz batean. Ez dut dena kontatuko, baina eskertzekoa da amaiera gozoari uko egin izana.
Ezin da egia esan
Sleeping dogs lie ere irriaren eta dramaren artean dabil, aurrekoak baino hobeto asmatzen badu ere, irrian batez ere. Ez da alferrik Bobcat Goldthwait zuzendaria umorista legez zaildua.
Maitasun-harreman serio bat betirako dela sentitzean, elkarri egia intimoenak aitortu edo ez planteatzen digu filmak. Eskarmentua daukan edonork ezetz erantzungo luke seguru asko, baina horrela ez dago istoriorik, noski. Amy emakume gazteak baietz erabakiko du, zalantza askoren ostean, eta deskalabru gaitzak etorriko dira hortik.
Gai labainen gainetik jausi gabe mugitzen erakutsitako trebezia aitortu behar zaio Goldthwait-i, baita zinismo puntu bat ere, familiaren trapu zikin guztiak argira atera eta gero familia berri bat sortzea baita filmak erakusten digun aterabidea.
Atzo gauerdian hasi zen pasean zehar izan nuen sentsazio berarekin gelditu naiz artikulu hau irakurtzean: Ingurukoak eta ni pelikula diferentea ikusten ari ginenarena alegia. Bi dimentsio paralelotan beza.a
Hasiera-hasieratik jendeak barre egin zuen pelikularekin, sarritan - eta barkatuko didazue espresioa- putagraziarik batere gabeko egoeren aurrean (Juan Diegok neska lagunari "Ideiarik ez duela eta ez sartzeko" ohiukatzen dionean bezala, eskua altxatuta. Jendea barrez lehertu beharrean. Nik ez nekien non sartu ere.
"Ediporen aitaren istorio" bezala saltzen zuen zinemaldiak, katalogoan, eta gu ere saiatu ginen narrazioa halako metakritika bezala ulertzen (batez ere antzerki lan kasposoaren eta kultura herrikoiaren definizioaren inguruan aritzen direnean) nahita gaizki, nahita arrunt, nahita sineskabe errodatuta balego bezala. Eskapatzen zitzaigun ariketa zinematografiko bat izan zitekeenaren esperoan (azken batean han bildutako jendea prentsako paseekin sartutakoak ginen).
Baina ez du esperantzarik. "Vete de mi" graziosoa izan nahi duen dramoi antzeko zera infumable bat da. Aspergarria, fortzatua, sinestezina eta azkenean, amaiera garratza izanagatik ere, hutsa.
Gogorra da, baina filmaren alderik onena aktoreen partetik ikusi nuen.
Nire aldetik (eta xme-rena bezala, nirea ez da iritzi soila besterik) egiozue mesede bat zuen buruari eta egin paso bodrio honetaz. Badaude mila gauza 90 minututan egiteko, hau ikusi baino arinago.
txerren