Israelgo abesti nazionalistena... Euskalduna?

e-mandoa erabiliz deskargatu ditugu pare bat bertsio, eta nik esango nuke Hiru Trukuk Bart Hamarretan kantuan erabiltzen duen doinuaren antzekoa dela. Baina kontutan izan gauza hauek oso arruntak direla

Niretzat atzoko albistea, hasieran, ETBk Internetetik ateratako albiste bat primizian ematea zen. Geroago konturatu nintzen El Mundok ere ateratakoa zela. Egia esan, nahikoa da Google News-en "Basque" hitzaren bilaketara harpidetuta egotea albistea jasotzeko, Hareetz-en argitaratu baizuten lehenengo.

Gaurkoan, berriro Haaretz-en, Paco Ibañez ageri da Shemerrek seguruenik abestia berari entzun ziola esanez, 1962an Israelen kantatu baizuen. Ibañezek doinua bere amari entzuna ziola esaten du bertan eta, Shemerrena entzun zuenean berehala ezagutu zuela "berea" zela. Hala ere, harekin topo egin balu ez ziola plagioa aurpegiratuko. Normala, doinu herrikoia dela kontutan hartuz gero.

Hala ere, gehien izorratzen nauena da euskal doinu bat Zionismoaren apologiarako eta Jerusalemen inbasioaren aldeko doinu bilakatu izana. Enpin. Bestalde, gure "Geuria da" abertzalea inork ez zidan esan judutarra zenik eta, behinola, israeldarren film bat ikusten ari nintzela, hasi ziren abesten. Argi dago kasu honetan "geuk" lapurtu geniela doinua juduei.

Beste adibide asko daude, euskal kantagintzan ere bai, eta oso antzekoak diren doinuak, ez du aparteko garrantzirik, Luixi Toledo Vs. Michael Jackson kasua kenduta.

Emakume honek iruzurra egin zuen, eta gezurretan ibili zen urte askoan. Gauza bat da mendeetan zehar doinuak herriz herri ibiltzea, ipuinak bezala, eta azkenean argi ez izatea non duten sorburua eta nork norengandik jaso duen. Beste bat, bertsioak egitea, hartzea herrialde batean famatu egin den doinua eta moldatzea beste hizkuntza baterako, guk "Euria da"rekin edo Raymon-en "L´Estaca"rekin egin genuen bezala 70ko hamarkadan. Eta azkenik, oso bestelakoa da kanta oso bat ,hitza eta doinua, asmatu duzulako itxurak egitea eta leporatzen dizutenean ez aitortzea egia: beste herrialde bateko herri kanta batean oinarritu zarela, alegia. Salaketa ez da berria, kantari honek soilik hil aurretxotik onartu zuen PELLO JOXEPE kantaren doinua mailegatu zuela.

Egia da, atzo ikusi nuen berriro ETBn gaiarekin jarraitzen zutela (albiste bakoitz egunean lau aldiz, hori da atarramendua ateratzea) eta ipini zuten bideo bat non hildako kantariak ironiaz zioen "eta orain euskal kanta famatu hura". Beraz, polemika bazegoen airean orduan eta berak dena ukatu zuen, azkeneraino. Bere kontzientzia garbitzeko edo egin zuen.



Gero Paco Ibañezen bertsioa jarri zuten eta niretzat ez dago dudarik, doinu horrekin kantatzen du Peio Joxeperen letra eta oso-oso antzekoak dira. Ez nau harritzen Ibañezek bere doinua berehala ezagutu izana.

Argi dago Sheverrek nolabaiteko kontzientzia arazo bazuela. Ezer aitortu gabe joan balitz denak lehenean jarraitu zuen eta abestiaren jabetza berea izango zen, Israelen behinik behin. Ohore horri uko egitea erabaki badu zerbaitegatik izango da. Ez zen nolanahiko ohorea gainera, Israelen oso abesti ezaguna zelako; eskoletako umeei ere irakasten omen zaie…

Dena dela, musikaren munduan betidanik eman izan dira horrelakoak: batetik zati bat hartu, bestetik beste bat… hainbat lan ere argitaratu dira hori ardatz hartuta. Ni rock zalea naiz eta estilo honetan ere askotan erritmoak errepikatu egiten dira. Azken batean entzun dutenetik inspiratzen baitira, metamusika jorratzen da, alegia. Horretaz ohartzen dira musikariak, kritikariak… denak, baina ez dira inori aurpegiratzeko gauzak eta ez dira aurpegiratzen. Zaila baita, gaur egun, berritzailea izatea.

Sheverren abestiaren testuinguru ezberdina da, badakit. Baina beno, rock zalea naizenez eta eremu honetan ere horrelakoak ematen direnez, neure iritzia eman nahi nuen.