Maialen txapeldun, bigarren Jon Martin
Askori entzun diot kalean Maialen Lujanbio izan dela txapela irabazi duen lehenengo neska. Ez da egia, baina horregatik ezin meriturik kendu. Eskoriatzan aritu zen lehenengo aldiz, eta hurrengo saioan txapela jantzi. Luze egin omen zaio txapelketa, baina merezi izan du itxarotea. Sorpresa Jon Martinena izan da. Gutxik espero zuten bigarren geratzea, nire lagun bertsozaleek diotenez.
Estitxu Arozenak jantzi zuen txapela 1995ean Leitzan eta 1998an Elizondon izan zen Estitxu Arozena Nafarroako txapeldun.Irunen bertan Jon Abrilek Berrian egindako elkarrizketan honakoak esan ditu Maialenek:
- Eskoriatzako saioan arrotz eta oso estu sentitu nintzen, baina igandean, aldiz, nahiko eroso eta lasai.
- Asko nekatu naiz lagunei itxaroten, norberaren txanda noiz helduko.
- Txapelketa nagusiko finala nuen gogoan seguruenik, baina momentu bera errepikatzeak ez luke graziarik, Dena da diferentea.
- Ez diot eman behar txapelketari daukan baino indar handiagoa. Hau sari txiki bat da, motibazio bat eta ardura bat igual ere bai, baina ez ez da egongo ikaragarrizko aldaketarik.
- Berezia izan da Juango Uria irakasle izandakoak txapela jartzea. Xarma berezia izan da Juanjok jartzea. Enkantu, balio eta garrantzi berezia izan du. Juanjo izan da Hernanin bertso eskola bultzatu zuena eta bertso eskoletan ikasitakoen ordezkari ere banaiz.
Sorpresa izan da Jon Martin ere. Emozioz kantatu duela esan du Berriak egindako elkarrizketan.
- Hodeitik jaitsi gabe nago oraindik
- Kartzelako gaiak zioen moduan, agian bizitza aldatuko didan eguna izan zen igandekoa.
- Ezusteko handia izan zen. Ez dut izan jabetzeko astirik.
- Lehenengo parte horretan oso gustura aritu nintzen. Gero, buruz burukora pasatzean, ahntzi ere egin zitzaidan gaia.
- Saioan emozionatuta nengoen eta entzuleak hori jaso zuen.
- Belaunaldi aldaketa baten seinale baino gehiago, belaunaldi berri baten agerpena dela esango nuke; finalean sartu garenon eta ez direnen belaunaldia.
Bertsozale.com-en jaso dugu sailkapena eta hainbat prentsa artikulu ere badaude bertan.
- Maialen Lujanbio 760,5
- Jon Martin 726,0
- Aitor Mendiluze 514,0
- Jon Maia 505,5
- Iñaki Gurrutxaga 505,0
- Jexux Mari Irazu 502,0
- Ekaitz Goikoetxea 500,0
- Amaia Agirre 478,0
Jon Abrilek Berrian idatzi duenez saio ona, bizia eta beroa. Emakumeei eskaini zien agurra eta hunkigarria izan zen, guziz. Bertso hori eta gehiago aurkituko dituzu bertsozaleen webguneko audio atalean.
Erantzunak
HOrri ere punta atera behar diozu? Ez dut uste bestelako misteriorik duenik, asko dira gehienetan izena baino aipatzen ez zaizkienak: Igor, Unai, Sustrai, Sebastian, Amets, Fredi...
eta beste muturrean, batzuri abizena baino ez: Irazu, Sarriegi, Epelde, Murua, Estiballes...
ez dago zertan buelta gehiagorik eman
nik ere ez nuen espero Jon Martinek bigarren egitea, ez merezimenduak egin ez zituelako, baizik eta txapelketa gehienetan bezala txapelketa honetan zehar ere, Zarautzen (Gurrutxaga) eta Tolosan (Jon Martin) adibidez, kantatuari ez ezik nork kantatzen zuenari ere erreparatu delako. Inertziaz edo sinisgarriago delako, baleko bertso bati errazago emango diogu 6koa kantatu duena Egaña bada, Antton Ibarzabal bada baino, Anttoni 5'5koa edo 5ekoa emango diogu, epaile edo entzule bezala ere. Eta diferentzia hori saio bukaeran batuketak egitean handia da. Epaile edozein izanik ere, epaileentzat zaila da bertsolariaren izenaren karga arintzea bere bertsoa epaitzeko. Edo alderantziz. Dirudienez, Irungo finalean epaileek nortasunez jokatu zuten, bertsolariaren izena gabe, Irungo saioan han eta orduan bertsolari bakoitzaren produkzioa puntuatu zuten. Dena den, Jon Martin eta Aitorren arteko tartea, 5 puntukoa-edo, huskeria bat da hainbeste bertso kantatu eta gero. Nahiz eta ondorioa nabarmena den. Bertsoen kalitatea zenbakiz jasotzea edo inpresio orokorren arabera epaitzea, publikoak egiten duena, ez da gauza bera. Zer esanik ez, entzule askok epaitzeko irizpideen berri ez duenean. Bestalde, txapelketa hasieratik, hedabideek eta zaleok zenbait faborito jartzen dituzte altarean (neronek saioa entzun baino lehen Aitor, Maialen, Maia edo Irazu jotzen nituen txapeldun, eta gazteetako baten bat, sar litekeela lau lehenetan besteek egun txarra izanez gero), askotan ikusi ditugunak jaialdietan edo telebistan bertsotan eta gero ez da erraz asumitzen horiek ez izatea txapeldun edo txapeldunorde, publizitate karga handia dutelako. Aldiz, ezagutzen ez ditugun bertsolari gazte on asko dago bazterretan, nahiz eta horiek ez izan ia marketingik hedabideetan.
Txapelketa hori da, txapelketako saioetan egin behar da bertsoetan, aurreko txapelketetan egindako azañek edo plazetan egin saio antologikoek emandako izenak ez du balio, ez luke behar behintzat. Horregatik besteak beste, izena, estatusa, plaza kopurua aseguratua duten bertsolari batzuk beldurra diote txapelketari, estatusa edo elitean egote hori arriskuan jartzen baitute. Eta batzuk ez dute bere burua, elitetasun hori, plaza kopurua arriskatu nahi bertsolaritzaren, edo besterik gabe espektakuluaren, mesedetan. Libre dira horretarako, jakina. Nik uste eskergarria dela Maialenek, Jon Maiak, Irazuk eta Mendiluzek, besteak beste, parte hartu izana, pertsonalki irabazteko baino askoz gehiago zutelako galtzeko, nahiz eta, bigarrenetik atzera geratu, niretzat behintzat, gaur atzo bezain bertsolari bikainak izan.
Zorionak denei