Aserejétik Chet Bakerrera
Oporrak hasi aurretik uda bukatzeak alde onik ere izango duela pentsatzen hasiak gara batzuk. Garaiko abestirik gorrotagarriena izateko boleto guztiak ditu Las Ketchup izeneko talde batek abestu eta dagoeneko Hegoaldeko taberna eta irrati komertzial askotan behin eta berriro entzungai dagoen Aserejé
Kanta honen oihartzuna udarokoen historiara pasako dela esaten ei dute irrati esatari batzuek.
Jakin dugunez, ditxososko abestiak Sugarhill rap taldeak 1979an ateratako Rappers delight izenburuko kantan du oinarria. Bada, ahoskatu (edo) daitekeen erritmo azkarrenean eta beraz inongo zentzurik lortzen ez duten hitzen errepikapen hutsak, gehi udako ezkontzatan amaginarrebarik zurrunenak ere gerriak astintzen jarriko dituen koreografiak; Asereje horrek alegia, hitzez-hitz batera abestu ahal izatea meritu bakarra duten andaluziako neskatoak igoko ditu Espainiako udaroko zeru komertzialera. Pentsa bestela zer atera daitekeen internetetik atera dugun ondoko esalditik:
"Aserejé,-ja-deje-dejebe-tude-jebere-seiunouba-majabi-an-de-bugui-an-de-buididipí..." Tamainako txorakeria nondik aterako zen pentsatze hutsak badu bere grazia apurrik ere, dudarik ez. Baina, aho-korapilo horretan du grazia bakarra. Aldiko moda-moda-modakoena gorrotatzen hasi baino lehen, ordea, badugu halako zalantzatxo bat: El Faryren semearen modura, ibiliko dira hauek ere euren diskoa pirateatzea delitua dela eta diskoen kopiak egitea musikarien etorkizuna kolokan jartzea dela aldarrikatzen? Ingelesezko entonazioaz eta patxanga-rap baten estiloaz, errepikatu ,mesedez, ondoko estribilloa: "I said a hip hop the hippie the hippie/ to the hip hip hop, a you dont stop/ the rock it to the bang bang boogie say up jumped the boogie/ to the rhythm of the boogie, the beat Bai, hauxe (omen) zen jatorrizkoa.
Baietz hemendik gutxira Espainia osoan errekurtso estilistiko honek aurrera egin eta pare bat disko orijinaleko errekopilatorioak saltzen hasi? Kantak kopiatzea delitua omen da, baina ez ote da okerragoa halako ezjakintasunaren apologia? Gainera, delituekin jarraitzeko, alabak exijitzen dizun disko-kopia horretxengatik balio duen dirutza pagatzea ere zilegia ote da?
Lapurretekin jarraituz, Chet Bakerren disko bat erostera joan nintzen lehengo egunean eta lan bakoitza (dendarik merkeenean) 15,63 eurotan zegoen. Duela 14 urte hil zen tronpetajole bikainaren lanekin nor ari da aberasten? Musikari zer kalte egiten dio bere diskoak grabatzea? Zein musikariren hondamena ekar lezake horrek?
Erantzunak
Ez, ez ez. Guk, euskaldun ziontzook, 15, 18 edo 200 euro ordaintzeko prest egon behar dugu diska baten trukean. Gure artista askok eta askok erreibindikatzen duten "militantzia kultural" horri men eginez.
Ez omen da gauza bera Metallicaren diska baten truke 15 euro ordaintzea edota Javier Muguruzaren diska lortzeko beste hainbeste luzatu beharra.
Ez dakit nolakoak diren haien poltsikoak baina nireak behintzat ez du izenik ezberdintzen ordaintzerakoan.
Hemen lehendik ere irakurrita dut pirateoaren kontra eta alde egiten duten hainbat pertsonaren iritzia eta uste dut konbentzitu nautela Jabier Muguruzaren diskoa ez pirateatzeko behintzat. Nire poltsikoak bereizten dituen artistak ez dakit, baina nire burmuinek bai. Gainera, Muguruzaren (Jabier, noski) diskoetan jartzen duen moduan disko hori pirateatuta kultura minorizatu baten kontra egingo genuke.
Edo zure poltsikoek ez dute horrela ikusten?
Axier, nik ez dut aipatu euskal musika ez grabatzearena, baina ados nago bai. Euskaldun zintzo horietako bat izateaz harro nago. Zer egingo diot! (berdin izan ninteke galiziar edo islandiar zintzoa) Diskoak horren errez kopiatu ahal izateak musikaren demokratizazioa dakarrela esaten zuen batek; hortaz, guk geuk erabakitzen dugu dirua zeini eman. Nik txintik behar ez duten musikarien lanak gustoko baldin baditut grabatu egiten ditut eta listo. Zu den-dena grabatzearen aldekoa baldin bazara, ba bejondeizula. Nik ahal dudala Mikel Urdangarin baten diskoa lehenbizi erosi eta lanerako nahi badut grabatu egingo egingo dut. Argi dago musikaren merkatua enpresarien esku dagoena baina aberastu diren euskal musikari oso gutxi egongo da (halako zenbat ezagutzen duzu?) .Bestela ere, ondio ez dut ikusi 200 euroko diskorik, are gutxiago euskaraz.
Euskal Herriko datuak lehen ere emanak ditugu Sustatun. Orduko artan Ignacio Casadok esan zuen nola geunden pirateo kontuan. Baina gure alboan ere ez daude hobeto. Espainia da Europako rankinegnean bigarren, pirateatzeari dagokionez. Greziaren atzetik eta Italiaren aurretik.
Estatu Espainolean pirateriak merkatu legalaren %30 hartzen du. Eta honek kezkatu behar gaitu? Ba nire ustez ez Operacion Triunfo pirateatzen den bitartean, baina euskaintza apalagoa izango dela esaten ditugunean hasi naiz ni nor izango den kaltetua konturatzen. Txikienak, gutxien saltzen dutenak izango dira kaltetuak. Eta bueltan-bueltan baina musikazaleok ere, izan ere, aukera murriztu egingo baita, ezinbestean. Konturatzen hasia nago gehien gustatzen zaizkidan musikariak gutxien saltzen dutenak direla...
Antza, Ertzantza piratoaren kontrako borrokari emana dago; kotxeak geldiarazi eta cd piratak eramanez gero hurrengo egunean grabaketaren jatorrizko diskoa aurkeztu beharra dago komisaldegian. Bestela ez dakit zenbateko isuna pagatu behar den. Badu norbaitek honelakoen berri?