Euskararen lehentasuna, hedabideak
Hedabideen kudeaketaz jardutea eskatu zidaten, baina estrategiaz aritu nintzen. Uste baitut toki hedabideek ez dutela izango laster zer kudeatu, ez badute aurrera egiten berehala eta sendo.
Alarmismorik gabe baina gordin luzatu nien nire kezka Gernikan bildutakoei. Kezka hori ondoko puntutan oinarritzen da:
- Informazio Gizartean edukiak urrea dira. Alferrik dira sareak eta zerbitzuak ez bada hartzailearen arreta lortuko duen edukirik. Eta hurbileko informazioa kilate askoko urrea da. Euskarazko toki hedabideak nagusi dira hurbileko informazioan, garaile izaten jakin zutelako, baina irabazitakoa galtzeko zorian daude.
- Hizkuntzaren ikuspegitik, Informazio Gizartea aukera paregabea da euskarari bultzada handia emateko. Aldiz, orain galtzen dena luzerako galduko da. Euskararen bilakaera kuantitatiboa urte askoko lana da, baina hurrengo urteetako giltza hedabideetan dago. Euskararen lehentasuna da hedabide modernoak sortzea, elkarrekin lotuak eta herritarren hurbilekoak.
- Hedabide handiak hurbileko esparruan sartzen ari dira. Prisak eta Correok telebistaz hartu dituzte EAEko hiriburuak, Deia herrialdetu egin da, Diario Vascok eskualdekako erredakzio-enpresak sortu ditu, Egunkariak Bizkaia gehigarria eta Tolosaldeko Egunero abiatu ditu, Garak herrietako orri gehiago du...
- Euskarazko toki hedabideak (ETH) ez dira asko mugitu. Debagoienean egin da eskualdeko hedabideak bateratzeko esperientzia, eta emaitza ona izan da. Tolosaldean Egunkaria eta Galtzaundi elkarrekin aritu dira, baina zalantzak ditut lankidetza eredu izan ote daitekeen.
- ETHek estrategia bateratua behar dute aurrera egiteko. Lehenik, orain artekoa indartu behar dute elkar hartuz, eskualdeka, Goienaren bidetik. Bigarren, euskal gizarteak behar duen eta inork egin ez duen hedabideen plan estrategikoa abiatu behar dute, eta hedabide nazionalekin adostu. Azkenik, erakundeekin lankidetza finkatu beharrean daude, epe luzeko proiektu baten inguruan.
- ETHen lehen loraldian autoedizioa izan zen bezala, oraingoan internet izan daiteke garapenerako tresna. Hurbileko urrea di-da sarean jartzen duena izango da hurbilean errege, eta munduan nor. Sareko orainkaria, testuz, soinuz eta irudiz ondo ornitua, hori litzateke etorkizunerako giltza.
Erantzunak
Aupa Mikel:
Oso interesgarriak hik egin gogoeta horiek.
Asko genuke hau guztiaz hitz egiteko, baina eztabaidarako abiapuntua markatuta zegok.
Euskaldunontzat irabazi behar dugu informazio hurbilaren esparrua. Geuretzat irabazten dugun neurrian handiei trabak eta presak jartzen ari gatzaizkielako. Alderantziz, une honetan ematen ez ditugun aurrerako jausiak atzerakako bihurtuko dituk. Alperrik duk ura pasa eta ondoren presa jartzen ibiltzea.
Topagunean biltzen garen hedabideak gogoeta baten beharrean gaude. Helburu komunen inguruan hausnarketa egin. Goienkaria eta Anbotok ekarri dituzten aldaketetatik ikasi; Honelako proiektuak beste eskualde batzutan izan dezaketen bideragarritasuna aztertu; arriskatu eta aurrera egin. Azaleko eztabaidatan aritu gabe fondoko edukiei kasu egin.
Gogoeta honek hainbat beharrezko premisa ditu.
- Ausart jokatu behar dugu.
- Lankidetzan oinarrituko dira gure egitasmoak.
- Kontsentsu eta adostasun zabalak lortu beharko ditugu.
- Gure helburu beretsuak izan ditzaketen beste hedabideekin (Topagunekoak izan ala ez) batera lan egin beharko dugu.
- Instituzioen konplizitatea ezinbestekoa dugu.
- Herri mailako errealitateak gainditu eta eskualdekoak landu beharko ditugu.
- Euskararen normalkuntza bidean errotuta, gure eginkizunak helburu ahantz ezin hori dauka.
Hauek eta beste hainbat kontu aipa daitezke hemen, baina garbi ikusirik informazioaren mundua batera eta bestera mugitzen ari den honetan geldirik egotea ahultzea eta desagertzearen sinonimo direla.
Balio beza ekarpen azkar eta labur honek euskara elkarte eta herri komunikabideek hain beharrezkoa duten eztabaida pizteko.
> Topagunean biltzen garen hedabideak gogoeta baten beharrean gaude. Helburu komunen inguruan hausnarketa egin. Goienkaria eta Anbotok ekarri dituzten aldaketetatik ikasi; Honelako proiektuak beste eskualde batzutan izan dezaketen bideragarritasuna aztertu; arriskatu eta aurrera egin. Azaleko eztabaidatan aritu gabe fondoko edukiei kasu egin.
>
Egunkaria eta Anboto aipatu dituzu.
Baina aurten beste Komunikazio Ekimen berri bat ere izan da gurean. Tolosaldeko Egunero.
Eztabaida honetara egokitzeko modukoa dela iruditzen zait.
Herri prentsa-prentsa nazionala. Jauzi berri bat da, baina hori al da bidea?
Prentsa nazionala (ordaindua) herri prentsarekin (doakoa eta etxez etxe) zelan uztartu?
Jauzia handia da, ekonomikoki sendoa behar du.
Ze iritzi duzue horren gainean Topagunean zabiltzatenok.
Herrietako prentsan dauden besteentzat hori al da bidea?
Gogoetarako leku behar luke sustatu gune honek. Zuen iritzia jaso gura genuke.
Beste barik.
Ideia bat besterik ez :Irratiek egin duten gisan, ETHek gisa berean jokatu behar dutela uste dut. Herrian agertzen den artikuluak berdin berdin balio dezake beste eskualde batean agertzen den aldizkari batendako. Elgarri e-mailak trukatu eta norberak bere aldizkaria bukatu bezain laster bertzeei interesgarriak izan daitezkeen artikuluak bidaltzea izaten ahal da egokiena. Gisa horretan lana, nazio ikuspegia, euskararen aberastasuna eta edukien interesa hobetzea biziki erraz egin liteke. Xantza on guzieri eta milesker sustatu zerbitzuari.
Euskarazko tokiko hedabideak direlata idatzi duzuenaz ados nago. Kontuan hartzen dut hala ere, diskurtsoa hain maila abstraktuan dagoen bitartean zaila dela elkar ulertzeko arazorik izatea. Printzipiotan denak ados. Maila filosofikotik soziologikora jaisten garenean, ideia jarduera bihurtzen hasten denean, sortu daitezke eztabaidak. Eta eztabaidatzea ez da txarra. Hala ere ez dut uste Federazioaren barnean alde handirik sortuko denik.
Adierazi duzuen planteamenduarekin ados nago. Kontuan hartzen dut hala ere, diskurtsoa hain maila abstraktuan dagoen bitartean zaila dela elkar ulertzeko arazorik izatea. Printzipiotan denak ados. Maila filosofikotik soziologikora jaisten garenean, ideia jarduera bihurtzen hasten denean, sortu daitezke eztabaidak. Eta eztabaidatzea ez da txarra. Hala ere ez dut uste Federazioaren barnean alde handirik sortuko denik. Aurrera.
Ez ditugu ahaztu behar Topaguneko beste aldizkari guztien artean, aipatzekoak diren errealitate berri batzuk: Hernaniko Kronika, eguneroko aitzindaria eta Oixe, Sakanako asterokoa.
Tokiko komunikabideei lehentasuna ematea egokia da. Baina euskaldunok euskaraz behar dugun eskaintza zabalagoa da eta ezin genezake komunikabideetara bakartu. Ezin dugu ahaztu irakaskuntza, kultura, kirola eta lana ere euskaraz ere nahi ditugula.
Hurbileko albisteak kudeatzeak etorkizuna dauka. Eremu hori euskaraz sendotu behar da. Idatzizko astekaria da oreka eta bermerik handiena duena: ekonomikoki egingarria da, astebarruko albistea ez da zahartzen, eremuak sortzen duen publizitatearentzat nahiko erritmo eskaintzen du, banaketa kostua jasan daiteke eta doan zabaltzen jarraitu daiteke.
Doan zabaltzea ezinbestekoa da. Albisteak zabalduz jendea euskaraz informatzea eta euskararen erabilerari eragitea nahi bada, hizkuntzaren normalizazio ikuspegitik, inpaktu handia duten komunikabideak eragina dutela demostratua dago. Zabalkundea izateko, doan izan behar du. Bestalde, gizarteak, informatuta egoteko eskubidea duela esaten da. Hortik esplikatzen da irrati eta telebista kate publikoak eta prentsa pribatuari eman izan zaion dirulaguntza. Gaur arteko eskarmentuak dio, herri komunikabidek horretan asmatu dutela eta euren eredu ekonomikoa arrazoizkoa dela.
Eskerrik asko eskaldun askoren partez, egiten ari zareten lan guztiagatik.
Badakit lan hori ez dela ikusten, eta badirudiela inork ez duela apreziatzen; baina ez da horrela.
Batzuk konturatzen gara egiten ari zareten esfortzuaz.
Eskerrik asko, eta jarraitu gogor!