Kriptopolisen irakurri dut albistea. CD hutsak erostean SGAE autoreen elkarteari parte bat ordaintzen omen zaio.
Izan ere, TRAXDATA enpresak 1997. urtetik saldu dituen CD bakoitzeko hainbesteko bat ordaindu beharko dio SGAE-ri, Bartzelonako epaitegi batek erabaki duenez.
Kriptopoliseko edo Barrapuntoko albisteak irakurtzen badituzu, bi argudio interesgarri azalduko zaizkizu:
Hori ez da horrela.
TraxData enpresak CD-R Audio bezala saltzen zirenetan bakarrik ordaintzea eskatzen zuen. Epaileak kasu guztietan ordaintzera obligatu ditu, hau da, CD-R Data bezala saltzen zirenetan ere.
Kriptopoliseko albistean garbi esaten da:
Por supuesto, antes de la interposición de la demanda, la SGAE solicitó los correspondientes derechos, pero Traxdata sólo admitió pagar los derechos por copia privada en el caso de los CD-R Audio
En la sentencia no se considera válido el argumento de la empresa al considerar que es sabido que el CD-R Data es un medio adecuado para la reproducción de sonido".
Utilizando a su vez un argumento peregrino (a mi modesto entender) para condenar, que no se puede aceptar el uso indebido por parte del consumidor de los CD-R Data, porque es bien sabido cuál es el hábito del consumidor español, de grabar los CD´s legalmente adquiridos por otras personas o bajadas de internet.
Ba irakurri beste hau , La Polla-ren azken CD-a superbabestua datorrela kopia ebitatzeko.
Kontxo Evaristo! Hara zer zioen Sustatun bertan jasotako elkarrizketan: Nire ustez, komunikabideen zeregina hau da, boteretsuen ideiak pobreen buruetan indarrez sartzea. Disketxean zeregina zein ote da? Anarkisten musika pobreen poltsikoetatik indarrez kobratzea?
Gari Araolazak zioen:
>Orduan, SGAE-ek eskatzen duen diru hori ordaintzen dudanez CD huts bakoitzean, nahi hainbat CD kopiatu ditzaket? Lasai egon naiteke beraz, Mikel Urdangarinek jasoko baitu SGAE-ren bidez, nik CD huts batetan ordaindu dudan kanon hori?
Hara! nik ez dakit zenbateraino jasoko duen Mikel Urdangarinek SGAEtik, edo zenbat Jabier Muguruzak, edo zenbat Balerdi-balerdi taldeak, edo zenbat, Erramun Martirikorenak ...
Euskal Herrian oso kopia gutxi saltzen dituen kalitatezko talde asko dago. Arrazoiak? betikoak! hizkuntza, politika, gutxi izatea, ohitura musikala... Beraz, afizionatuak gutxi izanda orain grabatzera dedikatzen bagara nork aterako ditu horrenbeste maite ditugun taldeak? Edo gura duzue grabaketaren morroi bihurtu eta Euskal Herriko ekoizpena gehien saltzen dutenetara mugatzea?
Euskal Herrian ez dago Virgin disko etxerik, joder!
Noski... baina horrek ez du nire arrazoien aurka argudiorik ematen. (Portzierto, Metallicaren CDak kopiatzea "etikoa" omen da eta Fermin Muguruzarenak ez... nork eta zein puntutan jartzen du kriterio aldaketa muga hori?)
Nire galdera da: Nik CD huts bat erostean SGAE-ri kanon bat ordaintzen badiot, azken finean artistari dirua iritsiko zaio. Bai ala ez?
Orduan bide honetatik artista horri iristen zaion dirua balekoa dela pentsa dezaket. (Ez dakit beste modura baino doblea edo erdia jasoko duen baina zerbait bai behintzat...)
Gehiago: lehen baino etikoagoa dela pentsa dezaket, industria diskografiko eta banatzaileei dirua eman beharrean artistari eta soporte fisikoa fabrikatu duenari zuzenean ordaintzen bait diet. Intermediariorik gabe.
MCD taldekoek kontzeptu hauek garbiago dituztela iruditzen zait, eta euskal musika industriaren ingurukoen erantzunen bat faltan somatzen dut, disketxe, musikari edo dena delakoa, jakinik Sustatu irakurtzen dutela mundu horretako batzuek...
Jasotzen duten dirua? artistek edo industriak?
Nire ustez kontua ez da dirua artistari heltzen zaion hala ez bakarrik. Artista sortzeko, zer esanik ez bizitzeko, ez da nahikoa (tamalez) talentua izan eta kantari edo showman ona izatea. Musikaren industriak funtzionatu behar du eta horren alde nago ni. Batetik musikariak bere lana duin eta profesional egitearen alde eta bestetik edo batera diskoaren industriak funtzionatzearen alde.
Funtzionatu behar du diodanean ez dut esaten hortik aberasteraino beste funtzionatu behar duenik.
Eta honekin nora heldu nahi dut? ba artistak kobratu arren distribuidorarendako ez badago dirurik, eta disko etxeek ezin badute bizi, euskal musikak ez duela etorkizunik.
Ondorioz, segi Jabier Muguruza grabatzen eta hurrengo urtean orain grabatzen duzuenok gehitzen bazarete eta erosleok gutxitu Jabier Muguruzaren beste disko eder bat dudan egongo da.
Horixe da grabatzeak dakarren beste kontu bat musika ia doan jasotzearekin batera.
Nire albistearekin datorren mezua, azken finean, zuk diozun sistema komertzial horren aldaketa datorrela da.
Batu itzazu Napsterren, Internet eta CD-en kopiaren fenomenoak. Horrek seinale argi bat ematen du nahi ta nahi ez, orain arteko erreferentzia askok ez dutela datozen urteetan balioko. Gauza batetan ados nago zurekin: gauza dagoen bezala eta CD-ak kopiatzen jarraitzen badugu, gaur egun ezagutzen dugun musikaren negozioa pikutara doa denbora oso gutxitan.
Baina hori aldatzea ez dago gure esku, afrikarrak kaleetan CD pirata saltzen ibiltzea gure esku ez dagoen bezala (eta hor dabiltza Jennifer Lopez-en CD piratak SuTaGarren CD-ekin nahastuta, desberdintasunik gabe). Nik esan nahi dudana da, gure musikaren balioaz konturatuta gaudenok CD-ak kopiatzen ez baditugu ere, beste norbaitek egingo duela bide hori, eta alperrik ibiliko gara horren kontra. Guretzat desberdintasun haundia dago Michael Jackson eta Jabier Muguruzaren artean. CD piratak saltzen dituenarentzat ez dago desberdintasunik.
Honen aurrean zer egin? ba, bide berriak topatzen hasi beharko du musikaren inguruan mugitzen den industriak.
Beste nonbaiten irakurrita dudan historia bat esan nahi dudana uler dadin:
50garren urteetan ameriketan demaseko negozioa zegoen izotza saltzearen inguruan. Karromato bidez auzo guztietan izotza banatzen zuten enpresa ugari zeuden. Negozio oso errentagarria zen.
Baina halako batean jendea etxerako izotzgailuak erosten hasi zen, beraz izotz eskaera jeisten hasi zen.
Izotz saltzaile horietako batzuek beraien negozioetan inbertitzen hasi ziren: karromato berria erosi, propaganda gehiago, banaketa pertsonalari uniformeak erosi eta abar.
Alferrik. Ez zuten ulertu beraien negozioa ez zela izotza saltzea, hotza saltzea baizik. Horren ordez hobe zuten hotzgailu salketa eta konponketa zerbitzuak jartzen hastea, eta noski, izotzaren negozioa pikutara joan zen.
Izotzaren historia ez da horren motako lehenengoa ez eta azkena izan. Nire ustez musikarena bide horretan sartuta dago, guk nahi ta nahi ez. Guk, euskaldunok gelditu behar dugu hori? buff...
Hobe dugu teknologia berriek ematen dituzten aukerak gure alde aprobetxatu eta bentaja hartzea. Seguru Alejandro Sanz-i aurre hartuko diogula, izan ere, beste industria hori bai dela dinosaurioa...
Gai honi buruzko editoriala ere Sonotone webgunean.
Sonotone ezaguna da interneteko albistegi satiriko bezala. Mentiras como puños da beraien lema.
> Musikaren industriak funtzionatu behar du eta horren alde nago ni.
Nire aburuz, hori lortzeko proposatzen duzuna, Oxel, Eliza katolikoak HIESarentzat proposatzen duena da: abstinentzia. Santutasuna eguneroko bizitzan, Opus Deikoek esango luketen moduan.
Ze, klaro, nola ez erori tentazioan. Ez erosi CD-rik senegaldarrei. Ez jaitsi mp3-rik Internetetik. Ez kopiatu lagun hurkoaren emaztearen CD-rik. Izan santua, eta pagatu.
Nire lagun Serafini tokatu zaio Egunkariaren harpidedunen promozioan Xabier Leteren azken CD sorta (7 diskoko paketea, 52 euro Megadendan ). Hari zero pezeta kostatu zaio, promozio batean parte hartu duelako (musika doan lortzeko prozedura hau santifikatua dago, nonbait)
Ni Serafinen peora berdinean bizi naiz, eta bere laguna naiz, baina nola Opus Deiko santu bat naizen, ba ez diot eskatuko CD sorta, ze Jabier Muguruza eta Xabier Leteren sormen musikala sustatu nahi dut, eta gainera zerura joan nahi dut, eta beraz 52 euro ordainduko ditut.
Oso polita. Orain, nik uste dut musikara dedikatzen direnek soluzio irrealak albo batera utzi eta beste zerbaitetan pentsatu beharko luketela.
Aldaketa datorrela esatetik eta aldatu dela esatera badago diferentziarik, eta ez egunetan. Urteak beharko dira aldaketa horretarako. Napsterren fenomenoa aipatzen duzu adibide moduan... Napster ordaindu egingo da denbora gutxi barru. Hala ere ez dut ukatuko aldaketa baten aurrean gaudenik. Beraz, nik erakutsi nahi nuena ikusi duzu zuk ere. Gauzak dauden moduan, Euskal Herriko diskogintza nola geratuko da? ba ez da egongo eta euskal diskogintza ez badago nork emango dio jaten Benito Lertxundiri? Edo Bixente Martinezi?
Afrikarrak kaleetan daudela diozu eta hori ez dut gezurtatuko. Durangoko azokan, Oskorriren diskoa Zabaltzenek 2.500 ptan saltzen zuen bitartean afrikarrek 1.000 baino ez zuten eskatzen Goienkalen, 100 metro harantzago. Hori aldatzea gure esku dagoen? ba bateronbaten esku badago gure esku egongo da, dudarik ez izan.
Noren esku zegoen ezinezkoa zirudienean Lemoizko zentrala geratzea? ba gure esku.
Ojo! ez dut esan nahi Afrikarrengana munizipalak bidali behar ditugunik, baina hemen guztian ikusi daiteke banaketaz ari garela hitz egiten. Afrikarrak 1000 ptan saltzen dute eta zenbat geratuko zaie ba beraiei? 100 edo 150 pezeta? Zenbat kentzen zaio disko etxeek duten zabaltzeko moduari ba zero bat gehiago 1000 (6euro) edo zerbait gehiago. Eta dendariak zenbat irabazten du? ba egon ziur afrikarrek baino zatia gehiago irabazten dutela.
Zu konturatuta zaude gure musikaren balioaz, ba konturatzeaz gain zerbait egin dezakezu, baita zure diskurtsoarekin ere. Zuk diozun moduan Michael Jackson eta Jabier Muguruzaren artean desberdintasun handia dago eta gu kapazak izan gaitezke hori horrela dela demostratzen. Baina berriz ere zure eta zure modukoen diskurtsoarekin egiten dugu topo. CD piratak saltzen dituenarentzat ez dago desberdintasunik agian, baina bai erosten ditugunontzat. Nik badakit zenbat kostatzen zaion Xabier Montoiari edo Morauri diskoak ateratzea, Madonnari baino gehiago nahiz eta gero merkeago saltzen diren.
Baliteke, bide berriak topatzen hasi beharra musikaren inguruan mugitzen den industriak. Seguru horretan dabilela bat baino gehiago, baina bilatze horretan dauden bitartean orain dagoen pirateo kutre hori kaltegarri da txikientzako.
Gustatu zait izotzaren eta karramatoen ipuina, baina diferentzia txiki bat dago guk dihardugun gaiarekin:
Izotza ez da musika.
Zure historian lortu zuren lehengaia baztertu eta beste zerbait hobea eta merkeagoa. Musika da gurean lehengaia, ez CDak, eta momentuz, industriak musikatik funtzionatzeko CDak saldu beharra dago.
Internetak balio izan du musika zabaltzeko. CD erreproduktoreek horretan "lagundu" dute, baina oraindik inork ez du asmatu musikaren industria eutsiko duen banatzailerik. CD salmenta beharrezkoa da horrenbeste gustatzen zaizkigun taldeak entzuteko. Nork ordainduko dio Kakiri estudioa? eta nork Txema Garcesi egindako konponketak? Nola egindo dute disko etxeek CDen diseinua? Fran Iturbe gitarra jotzaileak profesionala izan gura du eta gero eta musiko hobea izan dadin hortik bizitzea ezinbestekoa da. Nola egingo dugu guk CDak erosten ez baditugu?
Izotza eta karritoen ipuina oso polita da, baina ez du irtenbiderik proposatzen. Industria aldatuko da agian, baina faktore horiek guztiak kontuan hartutakoan. Bestela? jai daukagu kalitatearen alde egiten dugunok. Jai batez ere asko saltzen ez duten musikariak gustoko ditugunok.
Izotza ez da beharrezkoa hozteko, baina musika bai belarriak gozatzeko.
Oso erraza beste zerbaiten pentsatu behar dutela, baina zein da irtenbidea? ez duzue esaten! Bai Gari Araolaza eta bai Luistxi industriaren alde zaudete, baina bitartean izorratzen diharduzue. Izorratu, bain irtenbideak daudenean.
Nik, interneta garapena dela ikusten dut eta horrekin jokatu beharko dugu CD grabatzaileekin jokatu beharko dugun moduan. Zuek ikusten duzue orain moduan jokatuta zer datorren?
Eta ez zaizue inporta?
> Izotza ez da musika.
Ez. Nik analogia ez dut horrela ulertzen, eta zuk ere ez duzu ulertu itxura denez. Nire analogian:
hotza = Musika
izotza = CDak
hotzgailuak = ???
Hor noski ez daukadala erantzunik. Bestela ez nintzateke hemen egongo. Hori da musikaren industriari tokatzen zaion lana, alternatiba hori aurkeztea, entzuleek nahi dutena ematen jarraitzeko eta musikariek bizitzen jarrai dezaten. Entzuleei ez zaie CDa interesatzen, musika baizik. CDa soporte hutsa da, entzuleok nahi dugun produktua gordeta daraman paketea.
CDa produktu komertzial bezala hilzorian dagoela iruditzen zait, eta berriro diot guk herri txiki bezala ez dugula salbatuko. Ez du merezi ere. Merezi duena musika bera salbatzea da, ez formatua.
Adibidez, geroz eta musiko gehiago ari dira beraien grabazioak etxean egiten, bakoitza bere estudiotxo dijitala montatzen, geroz eta merkeago eta kalitate hobeaz. Hori ere musikaren kontrakoa al da, estudio profesionalei bezero gutxiago iristen zaielako?
Eta aldaketa hori noiz izango den? oraingoz beste soluziorik ezagutzen ez dudanez, ezingo dut datarik eman, baina musikaren industria da bide berri horiek aurkitzeko interes gehiena erakutsi behar lukeena, eta horren ordez beraien betiko sistemetara lotuta jarraitzen dute, uholdeak itoko ez balitu bezala.
Gehiago: Musikaren industria horretan gauzak alda daitezen interes gehien azaldu beharko luketenak gure inguruan dauden bezalako disketxe txikiak dira, beraien publikazio bakoitzaren errentabilitatea lehendik kolokan bazegoen, egoera geroz eta okerragoa izango dutelako. Gainera estruktura txikiak dira eta askoz errazago daukate negozio sistema aldatzea CBS edo Warner haundiak baino. Aukera ona izan daiteke haundieri aurrea hartzeko.
Azken eskaera bat: ez nazazu euskal musikaren aurka ibiltzeaz akusatu mesedez. Ez zaitut ezagutzen eta ez dut uste horretarako arrazoirik duzunik.
Bi gauza:
Begira, ni oso txintxoa naiz eta ez ditut euskal musikarien CDak fusilatzen, ez eta kaleko senegaldarrei erosten. Baina horrek ez du euskal musika salbatuko.
Ez ba. Guk ez dugu salbatuko munduko musikaren industria ezta nahi ere. Salbatu beharrekoa izen-abizenak dituzten artisten diskoak editatzen jarraitzea da! Nola? Adibidez Cdak ez grabatuta.
Zer eskatu diezaiokegu disko etxe bati trukean? Ba produktua merketzea, edo produktua hobetzea dela formatoz dela edukiz edo minutu kopuruz
ez dakit, ni ez nago diskogintzan sartuta. Bakarrik dakit badirela lagun batzuk hortik bizi nahi dutenak, musikatik, eta ezin! Txarrak direlako ez da, ez dut uste. Baina zertarako editatuko du disko etxe batek nire lagunen diskorik?
Egon liteke disko etxeren bat besteak baino erromantikoagoa, baina diskoak dirurik ez badu ematen
jai dago!
Alde batek diskoa atera eta zuk grabatu. Negozio ederra.
Ez dugu musikaren industria aldatuko, baina etxetik hasten bagara
Guk ez dugu munduko bizi kalitatea aldatuko, baina botilak birziklatzen baditugu, edo behar dena baino ur gehiago ez erabili, edo autoa beharrean garraiobide publikoaren aldeko apustua egin
Gure esku dago. Jango bagaituzke utzi diegulako izango da. Denon esku dago. Eta kontrakoa pentsaraztea nahi duten askotxo badago ere, norberak egin dezakeena asko da.
Nik disko etxe txiki bat banu eta mundua( grabatzaile, pirateatzaile, internetero
) nire kontra balego eta nik argitaratutako Cdak ez balute babarrunak jateko beste emango itxi egingo nuke. Hori gerta liteke, ez da horren zaila! Txikiek joera hori izan dezakete.
Baina ni musika entzulea naizenez eta ahal den guztietan kalitateko musikaren kontsumitzailea
ez dut nahi itxi dezaten. Nik ezagutzen dudan talde horren diskoa ikusi nahi dut kalean, erosi, letrak irakurri, eskuan dudala gozatu
Ez da nire nahia izan zu musikaren auka ibiltzeaz akusatzea. Dena den kontziente izan behar gara CD pirateoan dabilenak kalte egiten diola txikiari. Handiari? Berdin zait horrenbeste milioi beharrean gutxiago irabazita. Ez zaitut ezagutzen eta ez dakit zer grabatzen duzun edo afrikarrei zer erosi grabatuta. Nire ustez ezberdintasun handia dago, eta ez prezioan bakarrik.
Nahi dudana da gustoko talde horren kalitatezko grabazio bat. Ez etxekoa, ez maketa... horretan bai egin dugula aurrera, kalitatean. Orain atzera berriz? beharbada grabazio batzuk duinak dira, baina estudio bat dagoen tokian... Hortxe gura nuke ikusi gure herriko taldea, estudio batean. Grabatu, promozionatu, nik erosi eta etxean gozatu. Besterik ez!
Argigarri izan daitezkeen beste lotura batzuk. Tartean Niko MCD ren iritzia, Kiko Venenorena eta beste bat
Gaiak harrotu ditu hautsak munduan zehar, eta zuk zein iritzi duzu?
Zilegi al da CDak kopiatzea? Bakoitzak bere etxean eta bere kabuz egindako kopiak legalak dira, eta hau debekatzeko ezintasunagatik Jabetza Intelektualaren Legeak kopia bakoitzeko konpensatzeko erremunerazio bat ezarri zuen, bere izenak dion bezela obra musikalen eta/edo obra audiobisualen titularrak etxe partikularretan egindako kopia horiek egiteagatik jaso gabe geratzen diren diru sarrerak konpensatzeko jarri zen.
Kopia pribatuak gestionatzen dituzten erakundeak, SGAE barne, (baita artista eta produktoreen eskubideak babesten dituztenak) bueltatu beharko lukete erabiltzaileek bere segurtasun kopiak grabatzen dituztenean konpensatzeko erremuneraziogatik ordaindutakoa? Ez, legisladoreak erabaki zuen konpensatzeko erremunerazio hau, musika edo audiobisual grabatu zitekeen edozein soporte egokiarengatik ordaintzea, eta bere momentuan kontuan izan zuen porzentaia jartzean zenbat obra babestugabeak gabratzen ziren
Antza denez, musika garbatzeko cd moduan saltzen direnek baino ez dute ordaintzen egile eskubidearen partea.