Interneteko lehen mezu euskaldun historikoaren bila
Googlek sekulako aurrerapausuak ematen segitzen du. USENET-eko mezu artxibo ia konpletoak bildu berri dituzte oraintsu. Interneteko newsgroup edo berritaldeen historia dago jasoa dokumentu horietan. Noiz izan zen HIES gaitzaren lehen aipamena, noiz Apple ordenagailuena... WWW asmatu baino 10 urte lehenago dokumentuak ere badaude han. Euskararen Interneteko arkeologia ere arakatu dugu informazio itsaso horretan.
Euskarazko lehen mezua Interneten? Zaila da hori zehaztea. Usenet-eko lehen euskal berbak topatu daitezke. Bilaketa aurreratuaren interfazea erabiliz zuek ere egin dezakezue saiakera. Horra adibide batzuk:
- Euskara hitzaren lehen agerpena, 1989ko maiatzean, Mikel Forcadaren eskutik, hitanozko forma batzuen azalpenarekin eta guzti.
- Euskadi hitzaren lehen aipamena, hau ere 1989ko maiatzean,Susie Reynolds delako batek Gora Euskadi bota zuenean.
* Eskerrik asko formularen lehen agerpena, 1989ko abenduko ingelesezko eztabaida zeharo tekniko batean (Z80 ordenadoreen ingurukoa) agertzen den esaldi enigmatiko batekin...
- Internetera bidalitako lehen programa informatiko euskalduna? 1990eko apirileko NASAren laborategietatik irtendako mezu bitxi bat...
- kaixo hitzaren lehen agerpena, 1992ko otsailaren 28an.
Baina lehen komunikazio euskalduna (euskaraz egina) Interneten? Hori aurkitzeko alferrekoa zaigu Google-ren zerbitzu berria. Seguruenik, euskarazko lehen mezuak ez ziren Usenet-ekoa bezalako foro publiko batera botatako perlak izango, bi internauta euskaldunen komunikazio pribatua baizik... eta noiz izango ote zen hori? Horretarako, behintzat, pistatxo bat Googletik bertatik: irakurri mezu hau. Ameriketako Cornell unibertsitateko irakasle batek berarekin Unibertsitatean dagoen euskaldun baten berri ematen digu, eta pertsona hori e-posta daukan beste euskaldun baten bila zebilen. 1985eko martxoan izan zen.
Duela ia 17 urte. Sustrai Colina oraindik seaskan zegoenean... Lortuko ote zuen euskaraz Internet bidez komunikatzea euskaldun horrek? Oraindik ez dakigu. Akaso egunen batean jakingo dugu.
Bitartean, Sustrai Colinak, Bertsolari Txapelketako azken agurreko bertsoan, "emailez animoak" eman izan dizkioten lagunei ere eskaintza egin zien... Bagoaz aurrera.
Are gehiago!
Olentzerok ere jarri du Internet bere etxolan eta dagoeneko posible da e-mail bidez eskutitza bidaltzea.