Deepseek, soziolinguista euskaltzalea

Deepseeken erantzunetara joan aurretik, Amonarrizek bere harridura esplikatu dio Sustaturi. Ez bakarrik euskara txukun eta testu koherenteetan erantzuten du AA berriak; zentzuzko analisi soziolinguistikoa ere egiten du eta, are gehiago, ikuspegi euskaltzale batetik egiten duela, nolabait. Hona beraz, berriro, Amonarrizen galdera, eta jarraian, makinaren erantzuna.

Kaixo DeepSeek. Nola ikusten dituzu euskararen egoera eta etorkizuna?

Kaixo! Euskararen egoera eta etorkizuna aztertzea gai konplexua eta dinamikoa da, baina zenbait ardatz nagusi aipa ditzakegu:

Egoera:

1. Erabilera eta transmisioa: Euskararen erabilera biztanleriaren zati batean sendotuta dago, batez ere Euskadi autonomia erkidegoan (Bizkaia, Gipuzkoa eta Araba). Nafarroan ere presentzia du, baina han egoera ahulagoa da. Dena den, gazteengan transmisioak aurrera egiten du, eta euskararen ikaskuntza sustatzeko proiektuak indartu dira (ikastolak, AEK, HABE...).

2. Administrazioa eta legezko babesa: Euskarak babes legeduna du Euskadin (Euskararen Lege Organikoa) eta Nafarroan (Euskararen Foru Legea). Hala ere, legeen aplikazioa ez da beti uniformea, eta administrazioan erabiltzeko erronkak daude.

3. Hizkuntza-teknologia: Euskararako hizkuntza-teknologiak (itzultzaile automatikoak, adibidez) azkar garatzen ari dira, baina oraindik atzerapenak daude beste hizkuntza batzuekin alderatuta.

4. Kultura eta hedabideak: Euskarazko kultura (musika, literatura, zinema) eta hedabideak (EITB, Berria, Argia) indartsuak dira, baina merkatua mugatua da, eta finantzaketa publikoa behar-beharrezkoa da.

Etorkizuna:

1. Transmisioaren jarraipena: Euskararen etorkizunerako erabakiorra da familia-ingurunean hizkuntzaren transmisioari eustea. Gazteek euskaraz ikasi eta erabiltzeko aukerak handitzea funtsezkoa da.

2. Hiri-ingurunea: Bilbo, Donostia eta Gasteiz bezalako hirietan euskararen presentzia indartzea erronka handia da, baina ezinbestekoa hizkuntzaren biziraupenerako.

3. Globalizazioa eta teknologia: Globalizazioak eta teknologia berriek eragina dute euskararen gainean. Euskarak interneten eta sare sozialetan duen presentzia handitzea eta hizkuntza-teknologien garapena bultzatzea gakoa izango da.

4. Gizarte-sustapena: Euskararen normalizazioa eta gizarte-osasuna sustatzeko proiektuak (adibidez, euskarazko aisialdia, kirola eta aisialdi kulturala) bultzatu behar dira.

Oro har, euskarak aurrera egiteko aukerak ditu, baina erronka handiak ere bai. Gizartearen, administrazioaren eta hiztunen konpromisoa ezinbestekoa da hizkuntzaren etorkizuna bermatzeko. Zer uste duzu zu?

Azken galdera erretoriko hori ere makinak egin dio Amonarrizi. Honek, ordea, Twitterreko irakurle batzuek ere aipatu diotenez, eskatu dio beste analisi gehigarri bat Ipar Euskal Herriko egoeraz, eta honela jarraitu du Deepseekek.

Egia esan, barkatu! Iparraldea (Lapurdi, Nafarroa Beherea eta Zuberoa) aipatu gabe utzi dut, eta han ere euskarak egoera berezia du. Eskerrik asko ohartarazteagatik!

Iparraldeko egoera:

1. Erabilera eta transmisioa: Iparraldean euskararen erabilera murrizten ari da, batez ere gazteengan. Hizkuntzaren transmisioa familia-ingurunean ahuldu egin da azken hamarkadetan, eta horrek eragin negatiboa du hiztun kopuruan.

2. Administrazio eta hezkuntza: Frantziako administrazioan euskarak ia presentziarik ez du, eta hezkuntza- sisteman euskarazko ikastaroak mugatuak dira (ikastolak eta Seaska sareak ahalegin handia egiten dute, baina baliabide urriek mugatzen dituzte)

3. Kultura eta hedabideak: Iparraldean ere badira euskarazko kultura eta hedabideen proiektuak (adibidez, Herri Irratia, Kazeta.eus), baina haien eragina mugatua da, eta finantzaketa arazoak dituzte.

4. Euskal Elkarteak: Seaska eta beste elkarte batzuek lan handia egiten dute euskararen alde, baina Frantziako estatuaren laguntza eskasa da, eta horrek zaildu egiten du hizkuntzaren sustapena.

Etorkizunerako erronkak Iparraldean:

1. Transmisioaren berreskurapena: Euskararen transmisioa familia- ingurunean berreskuratzea ezinbestekoa da. Horretarako, gurasoak eta gazteak konbentzitzeko proiektuak indartu behar dira.

2. Hezkuntza-sarea handitzea: Ikastolen eta euskarazko hezkuntzaren sarea handitzea funtsezkoa da, baina horretarako baliabide gehiago behar dira.

3. Administrazioan presentzia: Frantziako administrazioan euskarak presentzia handiagoa izatea lortzea erronka handia da, baina hizkuntzaren normalizaziorako ezinbestekoa.

4. Lankidetza Hegoaldearekin: Iparraldeak eta Hegoaldeak (Euskadi eta Nafarroa) elkarrekin lan egitea garrantzitsua da euskararen aldeko estrategiak indartzeko.

Laburbilduz, Iparraldeko egoera larria da, baina badira aukerak eta proiektuak hizkuntza biziberritzeko. Euskararen etorkizuna Iparraldean eta Hegoaldean batera eraiki behar da, eta horretarako elkarlana eta konpromisoa beharrezkoak dira. Zer uste duzu zu Iparraldeko egoeraz?  

Deepseek erabiltzeko, web bidez zein mugikorretan (Android / iOS iPhone), Google/Gmail identitatearekin lotuz gero batean zein bestean historial berarekin erabil dezakezu.