Fujitsu eta Erresuma Batuko Postaren eskandalu informatiko eta judiziala

Posta-zerbitzu publiko britainiarra The Post Office deritzon erakunde publikoak darama, baina kudeaketa enpresa pribatu batena modukoa da. 20. mendearena amaieran, postetxe txikiei sistema informatiko bat ezarri zien, Horizon izenekoa, milaka milioiko kontratu batean Fujitsu etxearen adar britainiarrak garatua.

Era berean, postetxeetako arduradunak ez ziren Postako langile zuzenak, baizik eta frankizia moduko batean ari ziren lanean: kontratuaren arabera, arduradun ziren edozein diru galera bazegoen postetxearen kontularitzan, eta kausa zein zela ere, galera horri pertsonalki erantzun behar zioten.

Sistema informatikoa 2000. urtearen inguruan hasi zen lanean, eta berehala hainbat postetxeetan kontuak biribiltzeko arazoak sortzen hasi ziren. Eta ez libera batzuk gora-behera hilabete amaierako kontuetan alde txiki bat zegoelako, baizik eta ustez postetxeetan milaka libera falta ohi zirelako.

Ehundaka postetxe-arduradun saiatu ziren argitzen ezin zitekeela euren erruz izan hainbesteko kontu negatiboak hilez hil pilatzea. Baina The Post Office-k erantzun bera ematen zien: zuri bakarrik gertatzen zaizu. Eta berehala, kontratuak zioena bete behar zela, galerak bete behar zituztela pertsonalki. Eta zorrak kitatu edo ez, prozedura judizialak zientoka hasi zituen Postak postetxe-arduradunen kontra.

Telesailak kasu gutxi batzuetan postetxe-arduradun batzuek egin zuten borroka kontatzen du. Nola Mr. Bates (Alan Bates) delako bat hasi zen Galestik protestaka, 150 kaltetu elkartu zituen lehenbizi negoziazio baterako, eta 555 ondoren, Posta epaiketara eramateko (kontra-epai bat, kaltetuek jasandako guztien ondoren).

Baina ehundaka horietarik gora izan ziren kaltetuak:

• The Post Office-k 3500 postetxe-arduradun akusatu zituen Fujitsuren Horizon sistemak (ustez) eragindako diru-kalteen erantzule gisa.
• Abiatutako epaiketetan, 700 erruduntzat jo zituzten epaiek.
• 236 lagun kartzelara joan ziren.
• Epai horietarik 93 atzera bota dituzte dagoeneko, eta Gobernuak 600.000 libera ordaindu die oker errudun jotakoei, baina ehundaka prozesu geratzen dira.
• Alan Bates-ek epaiketan ordezkatu zituen 555etarik 18 hil ziren justifizia edo kalteordainik ikusi gabe.
• 4 postetxe-arduradunen suizidioa ere gertatu da.

The Post Office-ko edo Fujitsuko inork ez du erantzukizun pertsonalik honenbestez. The Post Office-k dio 130 milioi libera ordaindu diela honenbestez kaltetuei, eta prozesuak eta ikerketak aurrera jarraitzen duela.

Ustez postetxe-arduradunek ebatsi zuten dirua nora joan zen? Telesailean ez da argitzen, baina iradokitzen da kontularitzako linbo batean geratu zirela miloika libera, eta azkenean, kontuak bateratzean, seguruenik Postaren irabazien parte izatera igaro zirela.

Mr Bates vs. The Post Office ITV kate britainarraren ekoizpen bat da (artikulu honetako irudia telesaileko aktoreekin egina dago). Telesaila ezin da ikusi une honetan Hego edo Ipar Euskal Herriko plataformetan, baina BitTorrent-etan aurki daiteke, lau atal, eta dokumental gehigarri batekin. Erresuma Batuan telebista irekian eman zuten urtarril hasieran, eta lehen tarteka hedabideetan agertzen zen gaia, lehen mailako interesgune informatiboa bilakatu da, Gobernuaren agerpenekin, The Post Office-ren adierazpen gehigarriekin, eta Fujitsuren rola bereziki aztertzeko deiekin.