Aurkezpenak eta aurkezpeñak
Begi bistakoa da asko aldatu dela Euskal Herrian publikoaren aurrean azalpenak emateko modua. Lehenago, aurkezpenak egiten ziren maiz, aspaldi honetan, aldiz, aurkezpeñak jarri dira modan.
Argazkiak.org | Aurkezpena vs aurkezpeña © cc-by-sa: goioarana
Aurkezpen baten arrakasta neurtu ohi zen aretoan bildutako entzule kopururen arabera: aretoa betetzen bazen, oso ondo, aldiz, erdi hutsik geratuz gero, malo. Azken urteotan, ostera, aurkezpenak (antzezpenak, hobeto esanda?) egiten dira hedabideei begira eta ez balizko entzuleak kontuan hartuta. Horrela, egun, egitasmo batek lortu duen arrakasta neurtu daiteke erreparatuta hizlarien atzeko aldean batzen den lagun kopuruari eta, jakina, horien "kalitateari". Berdin da aretoa huts-hutsik badago ere.
Denbora gutxitan pasatu gara aurkezpenak egitetik aurkezpeñak nonahi egitera (barka erdarazko lizentzia, eta argibidea Iparraldekoentzat: "peña" hitzak, gazteleraz, esan nahi du lagun taldea). Aldaketa horrek, gainera, ekarri du "subjektu politikoaren" zelanbaiteko desplazamendua: lehenago jendea egoten zen eroso jarrita hizlarien aurrean, orain, berriz, herritarrak daude atzeko aldean zutunik eta gehienetan serio.
Dagoeneko denak kutsatu dira: egun, gurean ez dago aurkitzerik talderik, elkarterik, alderdi politikorik edo sindikaturik, alegia, eta hitz nekoso batean esateko, eragilerik ihes egin dionik aurkezpeña antolatzearen tentazioari. Non egin erabakitzea ez da zaila izaten; erabilgarriak dira kaleak, parkeak, hotelak, kiroldegiak, udaletxeak, erakundeen egoitzak, kultura-etxeak, elkarteak...
Azken urteotan egin diren ehunka halakoetatik, Pinterest aplikazioa baliatuta, Kontzeptua:aurkezpena izeneko bilduman jaso ditut nik adibide solte batzuk. Gainera, euskarazko hitzen esanahiekin jolasteko erabiltzen den #hitzokei etiketa hartuta, bota nuen fenomenoaren definizioa.
Egia esan, ez daukat baieztatzerik aurkezpeñarena hemen asmatutakoa den ala munduan barrena ere egiten diren, baina, duda barik, hemen gustua hartu diegu. Larregiko gustua.
Kazetari moduan gertatu izan zait halako "aurkezpeñak" jarraitu behar izatea. Baionan, prentsaurrekoa, larunbat goiza eta bi aukera:
- iritsi eta ni naiz kazetari bakarra (eta batzuetan bat edo bi gehiago gaude): bozeramaile bat hitz egiten, ni apunteak hartzen eta gainerako guztiak niri begira.
- berandu iritsi, eta prentsaurrekoa hasia. Denak niri begira...
Alde batera edo bestera, ez da erosoa.
Nire irudipena da, Euskal Herriko hedabideetan hainbeste jo dugu prentsaurrekoak albiste gisa lantzera eta prentsaurrekoen argazkiak edo bideoak ilustrazio gisa sartzera, non beste bide bat aurkitu behar zen prentsaurrekoa "ikusgarriago" egiteko, argazkilaria eta telebista kamera erakartzeko.
Indar erakustaldia egiteko ere erabil daiteke: Egunkaria itxi zutenean antzeko prentsaurreko bat antolatu genuen Baionan, bizpahiru ordutan, Ipar Euskal Herriko hedabide eta euskalgintzako ordezkari nagusiak bilduz.
Dena den, gehiegi erabiltzen bada, astun bihurtzen da.