Teknologia albisteak
65

Mendigreen edo mondegreen euskaldun polit bat

Erabiltzailearen aurpegia
Luistxo Fernandez
2009-12-17 : 09:12

Mondegreen bat da fenomeno psikologuinstiko unibertsal bat, kantuen hitzak gaizki entzuteko dugun joera bitxi hori. Adibidez, Eusko Gudariak honela kantatu izan duenik badago bazterrotan: Irrintzi va que chuta, mendi tontorre-a-a-an! Euskaraz, Eibartarrak posta-zerrendaren jardunean, komentatu izan ditugu horrelakoak, eta euskarazko terminoa asmatu ere bai, mendigreen. Nik ezagutzen dudan euskarazko Mendigreen bikainena, ordea, joan den astean entzun nuen.

Izan ere, aspaldi kontatua nuen Eibartarrak zerrenda horretan, nik neuk bizitzan egindako neure lehenenego mendigreen surrealistarena.

Aitorren hizkuntz zaharra
nahi dugu zabaldu
munduaren aurrean
bisontia saldu

Jakina, Pantxoa eta Peioren kantua, ikastolan nik 5 edo 6 urte nituela ikasten jarri gintuzten garaikoa da hori. Gero jakin dut agian jatorrizkoa Urretxindorrak taldeak kantatu zuela. Edonola ere, jatorrizko hitzak hauek dira:

Aitorren hizkuntz zaharra
nahi dugu zabaldu
munduaren aurrean
gizonki azaldu

Baina nik, nola jakin behar nuen zer zen gizonki azaldu. Ez gizonki, eta ezta azaldu ere. Bisontiak, ostera, bakeroen pelikuletan eta Comansiko figuratxoetan, indioekin eta...

Bada, ia 40 urte geroago, joan den astean, afaldu ostean etxean, hasi da sei urteko alaba, bere kasa kantuan ikastolan ikasi duen azkena eta...

Aitorren hizkuntz zaharra
nahi dugu zabaldu
munduaren aurrean
izokina saldu

Gizonki azaltzea oso zaila da. Saltzen saiatzea, naturalagoa euskaldunarentzat.

Eta zuek, zeuok egindakorik edo hortik entzundako mendigreen jatorrik gogoratzen duzue?

Erantzunak

Jozulin
2009-12-17 : 10:13

Nire lagun batena (neuk ere ez dut esango izena) elizako kantu batean. Jatorrizkoa:



Hona bildots eztia

egiazko ogia...



Eta nire lagunarena: Monagildo txestia... Zer ulertuko ote zuen berak horrekin?



Beste lagun batek Sorotan Beleren Irix Nait kantan "Ooooo irix naait"-en ordez "Dooooris Daaaay" esaten zuen.



Nire-neure bat orain: Ruperren "Berreziketaren zailtasunari buruz" kantan "zalantza aldeanoak" dioen lekuan "zalantza aldera noa" abesten nuen nik, lotsarik batere gabe.

Patxitrapero
2009-12-17 : 10:27

Hau nere alabetako batek bota zuen, sano-sano:



Ez dira betiko garai onenak, uoo, uoo, uoo,

Azken finean gizaki hutsak gera, uoo, uoo, uoo,

Rufinoren morroiak bihurtu gara, uoo, uoo, uoo...

Samstag
2009-12-17 : 10:30

Nik dakidana ez da abesti bat, baina gure gelakide batek ere gaztelerako klaseko azterketa batean bota zuen ederra:

"1492, expulsión de judíos, moriscos y gitanos del reino de Castilla" idatzi beharrean, "1492, expulsión de judíos, mariscos y gitanos" idatzi zuen...

Txikilikuatre
2009-12-17 : 10:40

Txikilikuatrek: tres, el Michael Jackson.

Gure etxeko umeek: tres, el makallazo

Manex
2009-12-17 : 10:46

Lagun on batek (izena gogoratzen dut baina ez dut esango, ez naiz Cervantes) bota zidan honakoa.



Negu Gorriak-en kanta bada ba:



Bi doberman beltz bilatzen ta suntsitzen



Nire lagunak Mendigreen-atua:



Victor Manuel atentatuz hil zen



Latza.

Izan dadila beretzako omenaldi xume.

Mattin
2009-12-17 : 10:54

Hau emazteak kontatua, Nafarroako Erriberan:



"Si eres cachón de ría: AS-KA-TASUNA!

aitor
2009-12-17 : 10:58

Ondarroako lagun batek kontatua, txikitan honela abesten zutela: "Arrantzale izanez gero gaur / gauden denok anai..."

Goio Arana
2009-12-17 : 11:06

Nire Mendigreena gazteleraz da. Umetan, horrela errezatzen nuen:



“…y no nos dejes caer en la tentación y líbranos del mar. Amen”.



Jakina, sekulako beldurra hartu nion itsasoari! Sinetsi nuen itsasoa zela munduko gauzarik arriskutsuena, are eta gehiago kontuan hartuta gure aita urtetan ibili zela arrantzale.

Anderiza
2009-12-17 : 11:35

Gora Euskadi hasta Kalkuta!

Juan Vélez
2009-12-17 : 12:02

Jakinen duzunez Iruñean ere Kantujira moduko bat egiten da hilabetero lehen larunbatetan, IRUÑEAN KANTUZ izenburukoa.

Bertan nola ez, Iruñerriko egoera linguistikoa den honetan, kantari batek galdetu zidan kantutegiko zein orrialdetan zegoen kanta bat. Halaxe galdetu zidan:



"oye, mozo, dónde está el "non dago"? "Non hago" esan nahi zuen eta badaezbada ere abestiaren izenburua Xalbadorren Heriotzean izaten ohi da.



Geroztik kanta hunkigarri hau abestu behar dugunean beti esten dugu:

"Orain, n.garren orrialdean Xalbadorren heriotzean, edo adiskide bat bazen, edo el non dago"

Ugaitz
2009-12-17 : 12:26

Hertzainaken: Egunerooo dean okerrago.. ..Every daaaay things are what you want! (benetan, things are getting worth).. edo hori uste dot nik! jeje

Aitor
2009-12-17 : 12:32

"Anisarik gabe kaferik ez" entzundakoa dut "Amnistiarik gabe pakerik ez" beharrean.

xiber
2009-12-17 : 12:51

Kantabriako batek honela esan zidan behin: Jotabe ira vacílate.

Aitor
2009-12-17 : 13:03

Nik elizako bi dakizkit:



Bata euskaraz, mezatako une batean:

Jatorrizkoa: "... hau dogu hau barri ona!"

Kantatutakoa: "...Jaungoikua lege zaaarra" (EAJko nonbait)



Bestea latinez, Agur Erregina errezatzen:

Jatorrizkoa: "Clementes et flentes" (negar-auhenka)

Kantatutakoa: "Klemente Seflente"

Arrieta
2009-12-17 : 13:40

Gasteizko lagun batek esana. Umetan honela kantatzen omen zuten: "Castañas se repartían, Castañas se repartían".

Jatorrizkoa: "Gaztainak erre artian, gaztainak erre artian".

Etxean aipatu eta handik aurrera 6 urteko haurrak Gasteizko bertsioa gustukoago! Imaginatu nola kantatzen dugun orain!





Sustatu
2009-12-17 : 14:01

Ibon Gaztanbidek Twitter bidez erreferentzia interesgarri parea eman dizkigu.


Batetik, berea. Hala dio: Hertzainaken Eh Txon beti entzun izan dut (gaizki) Eh, Txo, que te he dicho que no. Jatorrizkoa, gehiegi itxoiten duk.


Bestetik, Mauro Entrialgo marrazkilariak ilustratu eta komentaturikoak, Letras malentendidas tira sortakoak, gaztelerazko mondegreen bikainak asko. Komentarioak ere irakurtzekoak dira tira bakoitzaren azpian.


Dabid
2009-12-17 : 14:05

Gabonetako atarian gaudela, eskolan latinez kantatzen genuen "adeste fideles" famatua datorkit burura:



Aquí está fideles, la Leti triunfante,

viniste, viniste a Beleeeemm...



Jatorrizko letra:

Adeste fideles, laeti triumphantes

Venite, venite in Bethlehem

Natum videte, regem angelorum

Venite adoremus, venite adoremus

Venite adoremus Dominum.



Doinua zuen esku...

Bartolo gogoan
2009-12-17 : 15:20

Eh cho, que te he dicho que no...



Horrek 80. hamarkada ekarri dit gogora. Bertsio horixe bera entzuna diot nik euskararekin lehen kontaktua rock euskaldun haren bidez jaso zuen baten bati...



Eta garai hartan, Bilboko zazpi kaleetan entzundako beste bat: Cristo en Barrencalle! Cristo en Barrencalle! Jatorrizkoa, Jotakierena: Kriston burrundaie.

Xabi
2009-12-17 : 15:59

Koadrilako bati entzundakoa (Delirium):


  • Ave Cesar, estu ta larri nabil

Jatorrizkoa:


  • Ametsetan, estu ta larri nabil

Gorka Bereziartua
2009-12-17 : 16:23

Ze kuriosoa, mundu guztiak badauka kuadrillakoren bat mondegreenak kantatzen; norberak, aldiz, ez du inoiz horrelakorik egiten...



Behin hori esanda: kuadrillako bat (eta hau benetan kuadrillako bat zen, ez dezala inork pentsa ni nintzenik), La Pollaren "Salve" kantatzen.



"Saaaalve, revienta!"



Jatorrizkoa, jakina denez:



"Saaaalve, Regina"

Ander
2009-12-17 : 16:53

Ugaitz,


Mendigreen bat beste baten ordez jarri duzu (edo hala uste dut behintzat).


benetan: everyday, things are getting worse


Ondo izan!


Neu
2009-12-17 : 16:55

La otra noche, bailando estaba con Lola...

Eta estribilloan honela nion erabat konbenziturik:

"Lávense la boca, lávense la cara, y ella..."

Jatorrizkoa: la besé en la boca, la besé en la cara, y ella..."

Baina ni garbia izan...

Markos Gimeno
2009-12-17 : 19:50

Aurreko ostiral gau baten holakoak gogoratzen genituen tabernan.

Julio Kagetak kantatzen zuen "preso, nago preso", baina lagun batek "preso, dame un beso" kantatzen zuen ozen.

Gaztelerazkoak gehiago ziren:

Loquillok "quiero ser una rockanroll star" eta lagun batek "quiero ser una rocka forestal".

Eskorbutok "es un crimen", eta besteak "es sublime",

Barricadak "anónimo luchador... su vida va en ello", baina batek "Jerónimo luchador, subido a un barreño".



Brometan horrelakoak sortu izana ere gogoratzen dut. Sutagar-en "hago txintxo, hago txintxo, hago txintxo! Laga dana, laga dana!" zera bihurtzen genuen "Dame un pintxo, dame un pintxo, dame un pintxo! De txaka de txaka de txaka de txaka!

;-)

arrikitaun
2009-12-17 : 20:40

Ortuellan entzunda, bene-benetan:

Otsailak 4, euskaltegikook makilatuta, gure ondoan kale-garbitzailea ozenki:

De una gatera salieron gatos,

aurten be igazko berberakkkkkk.



Ikasle bat:

- No es asi, mira el papel.

Erantzuna:

- Si yo ya me entiendo.









arrikitaun
2009-12-17 : 20:43

Oskorri Muskizeko plazan:

- Beste bat, beste bat...

Kantabriako batek galdetu:

- ¿Esteban quien es, el de barbas?

arrikitaun
2009-12-17 : 20:53

eta Oskorrirekin jarraitzeko, hau oso ona iruditu zitzaidan:



Esta Lero que esta bueno, esta Lero que estara! laralalaralarala laralalarlaa

euskara eta kanpora eta gora eta militarra.



Hau ez da nire herrikoa, gezurra badirudi ere Iratiko oihan beltzean entzun nuen. Balizko dorrean entzun izan balute!



arrikitaun
2009-12-17 : 21:00

Eta azkenik horren aldeko apologia.



Ezagutzen duzue Pocoyo pertsonaia, bada izena hemendik dator; egilearen alabak gauero horrela errezatzen zuen:



Jesusito de mi vida, tú eres niño pocoyo

Iker76
2009-12-17 : 21:11

Mendigreenak irakurtzen institutu garaiak oroitzen hasi eta ikaskide batek esanda behin eta berriz EH Sukarraren kantu bat abestean:



"Egun tristea, tortuga berdea"



Berez, "Egun tristea, tortura berdea" da.

Iker76
2009-12-17 : 21:16

Ah! eta txosnetan bokata eskatzeko txantxetako mendigreen bat:



"lo-mo kon pi, lo-mo kon pimien-tos, lomo kon pimientos, kon pimientos no"



M.C.D.-ren "No más pankis, no más pankis muer-tos, no más pankis muertos, pankis muertos no"

Mikel
2009-12-17 : 21:37

Nire alabak Pocahontas filmareko abestia honela abesten zuen:

"Jesus en el pesebre, un día la spaa..."

Auskalo nola den abestia...

iban
2009-12-17 : 22:05

Gaztetxotan eliz kanta hau kanta arazten ziguten...euskara ez genekielarik!



kanta dezagun danok

gaur da egun alaia

kristo que es de la eta

kanta aleluia



nere ustez honela izan behar zuen: kanta dezagun danok gaur da egun alaia kristo jesus da eta...



edo horrelako zerbait, ezta?

Xabier Eskisabel
2009-12-17 : 23:17

Internazionalaren doinuarekin "Maritxu nora zoaz" letra makina bat aldiz abestuta nago. Ezkerreko ukabila zerura altxatuta ta kriston zeppelinarekin, noski.



Maritxuuuu noraaa zoaz eder galant horiiii

iturrira Bartoooolo nahi badezu etorriiii

...

iturrizar
2009-12-17 : 23:24

Orain dela ia 50 urte, parvulitosen nengoenean:

Francoren garaiko "pomporrutas imperiales..." abesten genuen, "voy por rutas imperiales.." abestu beharrean.



xiber
2009-12-18 : 09:16

Beste bat, txantxa moduan. PILT taldeko hil da jainkoa, guk bihurtzen genuen: jilda de anchoa .... tabernetan eskatzeko, noski.

Ariatxur
2009-12-18 : 09:30

Beste hiru:

- PI.L.T talderean "Hil da jainkoa" beharrean "gilda de antxoa"

- Kortaturen "Sarri, Sarri" kantan "Kriston martxa dabil" beharrean "Cristo martxa de aki"

- Eskorbutoren "mucha policia, poca diversión, represión, represión..." beharrean "mucha coca-cola, poco don simón, represión, represión..."

mikel
2009-12-18 : 11:24

familiko istorioak:

dirudienez elizako atarian "domus aurea" aipatzen omen zen garai batean. nere senidea zenak "vamos aurrea" esaten omen zuen. latin kontuetan jantziegia ez zegoen nonbait, baina bai elizan sartzeko irrikitan.

Flying
2009-12-18 : 13:08

Galdetu eta galdetu eta denak berdin (lagun musikariak tarteko):



"ue ue uaaaaaaaaaa aaaaaaaaa, ardo gorri naparra..."



Eganen inglesa ez zen oso ulerterraza itxuraz.



"red red wiiiiiiiiiine, ardo gorri naparra..."

lotsauta
2009-12-18 : 18:45

Nire ohiko ezizena ezkutatuko dut honetaz hitzegiteko, kar kar...



Mendigreen alternatiboak (hemen botatako mengigrenen bertsioak):



Eskorbuto: "es un crimen"

Nire herriko neska batek: "es un grillo"



Nire herrian ere, Arabako Errioxan, Erriberan bezala, kantatzen zen

"si eres katxonderria As-ka-ta-su-na"

(zer eskatzen du herriak as-ka-ta-su-na)

Nire arrebak parrez lehertzen du kontatzen duenean.

Kantak, ordea, jarraitzen zuen horrela:

"El partido socialista gora, Euskadi gora...."

"Gora Euskadi sozialista, gora....."

espero dut kantaren egileak inoiz ez entzutea....



Eta Hertzainak taldearekin milaka mendigrinak egindakoa naiz neu, baina aitzakia ona daukadala uste dut: buruz nekien Hertzainak taldeko lehenengo diska oso-osorik, baina letrarik ez nuenez (grabatutako kasete batean neukan) hala-nola ikasi nuen, euskaraz hitz bat ere ez nekielako. si vis pacem parabelum euskara ez zela ez nekien ta.... imaginatu. "E Txo" kantaren "que te dicho que no" oraindikan entzuten dut....

Rufino
2009-12-18 : 22:05

La polla recordsen Delincuencia abestia:

...banqueros unos ladrones, sin palancas ni movidas...



zotza
2009-12-18 : 23:45

Gure bi rteko alabak hola kantatzen du:

furra furra mandangua



Lagun batek idatzia zeukan kantatu behar zuen kantuaren izenburua:

juan Talamera, guajira Juan Talamera.



Beste bat:

ohianean pagoak blai

aideratu ziruelai

zotza
2009-12-18 : 23:52

Gure kuadrilan Sting-en kanta honela kantatzen genuen:

Zure ama leitzan

Eta berez:

Sooner or later



Andoni Tolosaren kantu baten estribilloa:

Bokaillua gaztana

Berez:

Zipaio laztana



izugarria
2009-12-19 : 00:34

Kuraiaren "egunsentian" abestia:



"urrun maitasuna

ta hurbil samina

egunsentian

urrun maitasuna

ta hurbil daukat samina

egunsentian "



Egunsentian beharrean "Jesus Hermida" ulertzen omen zuen... Lagun batek ean zidan beste lagun batek esan ziola... jejeje



Orduz geroztik... jesus hermidaaaaaaaaa





batenbat
2009-12-20 : 17:22

Nere osabak, gaztetan, manifetan, adarra jotzeko:



-Dequienesestaguitarra!?



-GORA!



Karkarkarkar



Baina mendigreenik hoberena ta famatuena aipatzea ahaztu zaizue, Amaia Monterorena!:



"Negarrik ez, txorizo eta malkoek

zure kolorea kentzen dute...

Lau teilatu gainian..."



KARKARKAR!!!

Ander
2009-12-20 : 18:38

Mendigreen polit bat hurrengo bideoan:


http://www.youtube.com/watch?v=Denu6CWXo2o


Zaharra da, baian ikusten dudan bakoitzean parrez lehertzen hasten naiz.


ana morales
2009-12-21 : 14:05

Nik Joe Cokerren bideo hau ikusi eta gero oxigenoa behar izaten dut...


http://kathryn-thispilgrimsprogress.blogspot.com/2008/06/joe-cocker-with-subtitles.html


Beste mendigreen pare bat.


*Hau Antzarraren Jokoaren kantakoa.


antzar jolastuaz, az, az
zabaldu hegoak
gorde, gorde, gorde zaunkak ("gordez hankak" barik)


*Eta beste hau, aspaldiko manifestazio bateko leloa:


De Burgos a Irun, Navarra es euskaldun


(Del Burgo, Aizpun, Navarra es euskaldun!)


*Ah, eta horma batean irakurritako hau:


La policia tortuga y campesina.


Zumardi
2009-12-21 : 16:04

"Uuuuuuh, kolore guztiak, A - rra - sa - te herriaren kontra"

(arrazakeriaren kontra)



16 urterekin bilbotar negugorriakzale amorratu batek...

KepaDi
2009-12-22 : 19:28

Hara, xelebreena ez duzue ondino aipatu!

Geure abesti plubiometriko galanta:

EURIA DATA, EURIA DA HEI

EURIA DARA, EURIA DA, HEI

.........................

EUSKAL HERRIAN



JAKINA, GEURIA DA TA....EUSKAL HERRIA



Sarri-sarritan San Mamesen entzunda

Xabi
2009-12-23 : 00:03

eta Carlinhos Brown-ena:



ZAPATA PARIA... ZAPATA PARIA!!!



(Samba da Bahia, uste dut...)

xuriken
2009-12-23 : 02:09

La Polla Records taldearen "No somos nada" abestiak honela dio:



"Quieres identificarnos, tienes un problema".



Bada, nire koadrilako neska batek, aspaldian, halaxe abesten zuen:



"Quieres ir en bici Carlos, tienes un problema"...



Nik neuk ere, Joxe Ripiau-ren "Pedro Mayo" abestiaren estrofa aldatu nuen:



"Alza la mano si te gusta el chocolate" dioen tokian, "Azala marron si te gusta el chocolate" abesten nuen inkontzienteki...



Badira beste hainbat orain gogoan ez ditudanak.



#32 Portzierto, "Maritxu nora zoaz", internazionalaren doinuarekin ez ezik, saia zaitezte "Eusko gudariak"-en musikarekin abesten.



Aldatu "Irrintzi bat entzun da" "Maritxu nora zoaz" esaldiarengatik, eta jarraitu hortik aurrera.



Originala baino epikoagoa geratzen da. ;)

ipuntu
2009-12-23 : 02:30

Barricadaren 'No hay tregua' kantatzen entzundako bi perla:



"Geronimo luchador!" (anonimo)



"Estás asustado, tu vida en el cielo" (va en ello)

Luistxo
2009-12-23 : 10:02

Goio Aranak goian (#8) adierazitako elizako mendigreen horren haritik, uste dut sub-espezie oparo bat direla horiek. Ni ere, Goio bezala, umetan erdarazko meza dexente entzundakoa naiz, eta nik ere oker entenditzen nituen gauza asko. Honekin gogoratzen naiz:


Vipatos dejo, vipatos doy.


Izatez, "Mi paz os dejo, mi paz os doy". Vipato horiek auskalo zer ziren, eta berdin izan zitezkeen bipato, baina, ez dakit, esango nuke V-rekin irudikatzen nituela, katolikoago-edo ortografia horrekin.


Gorago azaldu diren esteken artean, Mauro Entrialgoren zinta horiek daude, Canciones Malentendidas eta hor elizakoak aipatzen dira bereziki. Hain zuzen ere, hor enteratu naiz elizako kantu jakin bat horrela zela:


  • Ya están pisando nuestros pies / tus umbrales Jerusalén

Niretzat, hau horrela zela:


  • Ya están pisando nuestros pies / musulmanes Jerusalén

Anderiza
2009-12-23 : 14:32

¡Mi paraguas andinista!



(Nikaragua sandinista!)

Herri bap! Gaztetxe bap!
2009-12-23 : 17:05

Batzuk:



- "He visto las calles barriendo otra veeez" ("He visto las Calles ardiendo otra veeez")

- "No hables del futuro es una ilusión cuando el rock and roll..." ("Naves del futuro es una ilusión...")

- RIP-en kantaren zati batean "... no agobies tu champán, metete en cascos, vive ya, pásate al negro total..." (auskalo nola zen jatorrizko letra)

- Beste bat, guk abesten genuena (goian dagoenaren antzekoa): "La policía Tortuga y desafina"

- ... eta kontzertuen "Visak" eskatzeko: "Esteban Esteban", "Alperrak Alperrak", "Beste hamar, beste hamar".

- ...



Mikel
2009-12-24 : 01:10

Nire semeak:

"Ander, Ander, Ander, la marikonera, Ander, Ander, Ander de la Notxebuena..."

Kleofax
2009-12-28 : 13:21

Kostako herri batean izan zen polita. Bazen (bada) herri erdigunean kiosko bat, eta jabeak Espe zuen (du) izena. Fama kioskoko lanarekin aberastu egin zela, eta etxeak eta pisuak erosi zituela diruarekin. Kostako herria izanda, pisuak garesti, etxeak hutsik eta gazteak herritik joaten ari zirela-eta (direla-eta), eztabaida egon zen etxebizitzaren arazoari zein irtenbide eman, batez ere etxe hutsen kontuan indarra jarriaz.



Garai horretxetan gertatu zen mendigreen hau. Kioskoa zegoen lekutik manifestazioa abiatu zen, baina ez etxebizitza kontuen ingurukoa, presoen konturen batekin zerikusia zuena, ez naiz gogoratzen zehazki zer.



Manifestazioan oihuka:



"Espetxeak apurtu, espetxeak apurtu, espetxeak apurtu..."



Han atera zen kioskotik Espe negar batean:



"Nik zer egin dizuet? Zergatik nahi dituzue nire etxeak apurtu?"



('Espetxeak apurtu' Esperen belarrian 'Espen etxeak apurtu' bihurtu zen)

Luistxo Fernandez
2009-12-30 : 10:34

Eskerrik asko hona ekarri dituzuen mendigreen guztiengatik. Nik hasitako mezuarekin, sekulako katea sortu da, eta asko eta asko benetan onak dira. Eman dituzuen adibide asko ez dira, izatez, mendigreenak, baizik eta nahita aldatutako eslogan eta kantuen letra alternatibo edo apokrifoak. Beste post bat idazteko lain ematen dute horiek (horietan asko, eslogan abertzaleekin lotuak, bitxia bada ere; nahiz eta horien artean ere badauden mendigreen benetako batzuk). Baina ez, mendigreenak ez dira borondatezko txantxak, naturalak baizik (Steven Pinker hizkuntzalari chomskystaren The Language Instict liburuan fenomeno honen eta beste batzuen analisi interesgarri bat dago). Sarreran idatzi dudan bezala, fenomeno psikologuinstiko unibertsal bat da; tira, fenomeno psikolinguistiko esan nahi nuen, baina ez du merezi zuzentzeak.


Izatez, mendigreenak erdaraz malapropismo deitzen dituzten horien aldagai bat dira. Adibide bat gorago (#3) Samstagek eman digu. Aste honetan entzun ditut gehiago Date el Bote-n (ETB2), halakoen bilduma batekin egin zietela galdera sorta lehiakideei. Liburu honetatik ateratakoak ziren, farmazian agua exagerada edo sexooral eskatu omen zuten pertsonen kasua (izatez, behar zuen Seroxat botika eta agua oxigenada).


Hemen esandakoen artean, umeek eginak bereziki ederrak dira. Alabarenarekin hasi nuen neure anekdota, baina semeak 6 urterekin eginak ere gogoan ditut, David Bisbalen kantuak modan zeudenekoak: Tuberia, tuberia (Bulería, bulería) edo Andre Maria, siempre serás mía (Ave María...). Orain beste musika batzuk entzuten ditu 11 urterekin, baina segitzen du halakoak ekoizten. EH Sukarraren Zu gabe kantuan entzun dut: Zutabe! Zutabe! (ez ahal dute atxilo hartuko!)


Gaztelerazko kantuak entzuten ere makina bat egiten ditugu. Markosek aipatu du (#23), Voy a ser una roca forestal. Neuk ere egiten nuen mendigreen bat horrekin: Voy a ser un gran rockanrolista. Hurbilago zegoen neurea orijinaletik: Voy a ser una rockanroll star.


Bitxia da askotan logikarik gabeko efektuak sortzen ditugula Mendigreenekin. Gorago kontatu dut (#51) elizako bat (Vipatos dejo, vipatos doy). Beste batzuetan, zentzua dute esanek, baina kantuarekin hariarekin ez datoz bat inola ere. Family edo La Dama se Esconde talde donostiarrekin entzuten nituen nik mendigreen inposible batzuk, adibidez. Seremos de cine o ballenas azules viviendo en el fondo del mar. Letrak eskuratu nituenean, ikusi nuen orijinalak zentzu guztizkoa zuela, Seremos delfines o ballenas azules... Zailagoa nuen kontua La Dama se Esconde-rekin, horien jatorrizkoak ere ulertezin samarrak baitziren. Adibidez:


  • Ríos, bosques, lagos de cristal (El gris)

Baina nik entzuten nuen:


  • Ríos Montt es la voz de cristal. (1980ko hamarkadan ere agintari pintoreskoak zeuden Ertamerikan, gaur egunean Hondurasko Micheleti edo Zelaya bezala; orduko Guatemalako golpista Efraín Ríos Montt delako bat zen, albisteetan asko agertzen zen tipo bat).

Eskerrik asko denoi, mendigreenen miresle betiko, Rufinoren morroiak izango gara!


Edorta
2009-12-30 : 20:49

Jaione izeneko nire lagun batek asko aipatzen duen mendigreen bat ekarri gura nuen hona, bide batez eskertuz orain arte bota izan direnak. Oso onak iruditu zaizkit.

Kortaturen “Sarri, Sarri” kantan esan beharrean “kriston martxa dabil”, Leongo punki batzuei entzun zien “Kristo marcha de aquí”. Koerentzia behintzat ez zitzaien falta.

Ricardo Gómez
2009-12-31 : 00:35

Luistxok (#51) aipatutako subespeziearekin jarraituz, hona beste adibide bat, niri txikitan zeharo txundituta neukana (hortik nire filologo bokazioa ote?). Meza hauxe ulertzen nuen:



"Llevan la superfección por la caridad"



Eta ni urtetan pentsatzen ze demontre zen "superfección" hori, oso gauza ona izan behar zela dudarik ez nuen arren.



Jakina, hau da liturgia katolikoko testu zuzena:



"llévala a su perfección por la caridad"



Nolanahi ere, testu osoa ikusita, gaur ere zailena iruditzen zait entzun eta zuzen ulertzea.

Goio Arana
2009-12-31 : 18:28

Egunak eman ditut irratian Kultura Sailaren azken iragarkia entzuten eta, egia esan, ez nion antzik ematen, izan ere, nik "Kultura, ze eskas" ulertzen nuen behin eta berriro. Beranduago, iragarkia idatzita ikusi eta gero ulertu dut Kultura bonoa iragartzen duen leloa: Cultura Zez, (Kultura) Kaz.


norbait
2010-07-17 : 00:55

Ba, "Sarri sarri" kantarekin, nik duda bat daukat. Ez ditut inoiz letrak irakurri, ta nik zera kantatu izan dut beti:



"Bat eta bi, kriston martxa dabiiil!..." pentsatuz "bat eta bi" Sarri eta Mikel zirela.



Ta hara non esan zidaten lehengoan kanta, berez, hau dela:



"Bafleetatik kriston martxa dabiiil!..." Sarrik ta Mikelek bafle baten barruan ihes egin zutela ta, koña moduan.

Lox
2010-07-17 : 17:46

Eragiok mutil... en ordez "era un niño inútil" kantatzen duenik bada.



Beste batzuek berriz, honela ulertu omen zuten Laboaren kanta:

... María y San José (hegoak ebaki banizkio, NERIA IZANGO ZEN). Azken hauek noski, ez ziren euskaldunak.

Imamon
2011-02-08 : 18:34

Lagun baten lagunak kontzertu baten bukaeran "beste bat, beste bat" eskatu beharrean "que se van, que se van" oihukatzen zuen.

oier g
2011-11-05 : 12:52

Eskolan herriko kantak ikasten ibilli eta gero, zera kantuan etorri jakuan kantuan 3 urteko semia: "Vampiro txamarrotia / Singerren bigotia...".(Antero txamarrotia)



Eta aste honetan, nere andria konturatu da bizi guztian egon dala kantatzen: "Dona dona katona, sutan dago aitona...". ¡Aittitta gaixua! (Sutondoan aitona).

2013-01-18 : 13:09

.@eeizagirre -k mezu zahar honetako aipatzen diren mendigreen haien beste bertsio bat eman digu artikulu batean, Argian:

Aitorren hizkuntz zaharra
nahi dugu zabaldu
munduaren erdian
gizon pila saldu

Ona hori ere! Hona artikulua: http://www.argia.com/blogak/estitxu-eizagirre/2013/01/17/aitorren-hizkuntz-zaharra/

2016-04-10 : 19:02

Hona Patxi Irurzunen beste bat:
"Hegoak ebaki banizkio
María y San José
ez zuen alde egingo..."

Mi primer mondegreen, el primero del que yo tengo constancia, tiene también que ver con el euskara, o más bien con el desconocimiento de él. Recuerdo que cuando era pequeño y mi madre nos obligaba a ir a misa en la iglesia de nuestro barrio solían adaptar canciones de Simon & Garfunkel o Bob Dylan (el Blowin in the wind se transformaba en Saber que vendrás, por ejemplo, o The sounds of silence en Padre nuestro tú que estás) y que en algún momento de la ceremonia también se entonaba el comodín del Txoria de Mikel Laboa, en cuyo caso se mantenía la letra original, y que cuando le tocaba el turno a la estrofa que decía “neria izango zen”, yo la transformaba en un “María y san José” que debía sonarme mucho más propio para un lugar como aquel.

http://patxiirurzun.com/2016/04/serindipias-mondegreens-guachi-guachis/

Erantzun

Sartu