Mikel Atxaga kazetaria hil da
Euskal kazetari bidegilea atzo hil da 77 urte zituela. Goian bego.
- Merezimenduzko Argia saria eman zioten 2009an: Argia sariak
- Apirilean omenaldia jaso zuen, 40 urtez bidegile izateagatik: Berrogei urtez bidegile
Mikel Atxaga Urnietan jaio zen, 1932an. 1963 eta 1966an bi liburu idatzi zituen, Gaztetxo eta Ezkontza Bidean izenekoak. Ondoren, 1970etik aurrera, Zeruko Argian idazteari ekin zion. Errialde, Mutiozabal, Irastortza edo Iraola izan ziren erabilitako ezizenetako batzuk. Urte horietan guztietan, itzulpen lanak ere argitaratu zituen.
Kazetaritzaren esparruan lehen urratsak Zeruko Argia aldizkarian egin zituen, eta 1977tik aurrera Deia egunkarian egin zuen lan, erretiroa hartu arte. Egunkari horretan argitaratutako hainbat artikulu Deiadarrak izeneko liburuan jaso zituen.
EIZIEk gehiago dakar bere webgunean.
Erantzunak
GureGipuzkoa.net-eko Sigfrido Koch argazkilari donostiarraren bilduman Mikel Atxagaren argazki bat CC by-nd baimenpean badago.
Mikel Atxaga ezkerreko laguna da.
Ez dakit nolakoa izango zen gizon hau, baina bi eskasagoak utzi zituen herrian: gauzak aurpegira esan beharrean sasi-bertso trakets eta lotsagarri horien egilea eta heriotzaren biharamunean argitara eman dituena. Biak anonimoak, noski. Ez dute beste aipamenik merezi. Kazetaritzan eta euskalgintzan egindako lan bikainagatik, eskerrik asko, Atxaga jauna.
Heriotzak ez du inor santutzen, ez, baina ez sasi-bertso horiek ere. Zergatik dira anonimoak? Gauza bat da herrian apaiz egondako batek egindako ustezko okerrak salatzea eta beste bat anonimoki eta hain modu higuingarrian egitea, "ama nor duen baleki" eta antzekoak esanez. Eta hil eta biharamunean hau jarri duen balientea sasi-bertsolariaren pareko. Eskasean kanpeon.
Gizon hau gure herrian, Aizarnan, egon zen apaiz. Zorionez garai hartan jaio gabe nintzen ni, baina hona hemen garai haiek sufritzea egokitu zitzaion herritar batek jarritako bertsoak:
1. Haurtzaroko kontuak
harturik bertso gaiz
gogorra izan zan da
akordatutzen naiz
ez ginan beti izan
gu aurpegi alaiz
"dalefuertiak" ziran
gure inguruan maiz
mandazai behar zuna
izan gendun apaiz
2. Goizez jaikitzen ginan
apaizan kezketan
beti beldurrez ginan
jai eta astetan
nola eman pausoak
nola egin hizketan
hori nabaritzen zan
herriko gaztetan
Frankon dotriñakoa
zan nere ustetan
3. Ateratzen zanean
tragon bat edanda
baten batekin laister
zedukan demanda
nik ere nahiko sarri
izaten nun txanda
ezker eta eskubi
dinbi eta danba
hotzikara sartzen zait
egia esanda
4. Barruan zerbait txarra
zuen nerekiko
bestela hainbat gorroto
etzun edukiko
noiznahi masailekoak
potrotan ostiko
meza ondorenean
plazan belauniko
izorratu gintuen
bizitza guztiko
5. Hainbat zigor mota ta
hainbat "dalefuerte"
gure sufrimenduaz
gozatzen zan parte
txirtetan belauniko
etzan ona bate
etzan hamar miñutu
etzan ordubete
belaunak odoletan
hasten ziran arte
6. Azkenen dotriñara
joateari utzi
ezer onik ezin zun
harek erakutsi
apaizari etzion
horrek egin grazi
gurasoen kontrako
kanpaña zun hasi
guraso izenikan
etzela merezi
7. Pisutsuak ohi ziran
apaizan esanak
lurperatu zituen
gure kristau famak
menderauko gintula
infernuko zamak
a zer buru hausteak
aitak eta amak
deskomulgau ginuzen
gu etxeko danak
8. Epaitutzen gintuen
apaizak ederki
Garzon nundik datorren
Jaungoikoak daki
antzekoak baitira
hainbat erabaki
gure gurasoentzat
hainbeste aitzaki
ta bere ama nor zun
sikira baleki
9. Baina neska kontutan
begi onekua
opariak eiteko
nolako tajua
oroitu egin behar da
hala Jaungoikua
amabirjiñai kendu
belarritakua
ta nik badakit nor dan
jantzi zun gajua
10. Baztar guztiak nahasten
hainbeste birturte
horrela ibili zan
urterikan urte
harriak berak ere
negar eingo luke
zer lortzen ote zuan
oparian truke
ez dakit ziur bañan
asmatuko nuke
11. Konfesanarioan
hark zuen freskura
han ilbandutzen zuen
geroko joskura
penitentzien bidez
guztia eskura
gero sakristin kendu
azpiko azkura
orain ibiltzen dauka
jardunan postura
12. Jaulki ez balitz hobe
sortu zun hazia
nola izan zan hura
uztauan klasia
edo bestela eman
tratu berezia
loratzerako moztu
ta bota sasia
izurratu etzezan
gaztedi guzia
13. Sotanaz baliatuz
hura han da hemen
gorrotoa zabalduz
Jainkuan izenen
etzekien ibiltzen
hark bide zuzenen
aldegin edo bialdu
egin zan azkenen
eta denok gustora
ezkutatu zenen
14. Zauri senda eziñak
sarritan berritu
bihotzikan duana
nitaz errukitu
sotanpeko dotriña
nahi nuen argitu
kontu beltzaguake
beltz harek baditu
baina denak esaten
ez naiz atrebitu.
15. Barruan neduzkanak
hainbat kontu triste
behingoz kanporatzeko
sentitu naiz aske
hemen bukatzen danik
etzazut uste
inor baldin balego
kontu gehion eske
oraindikan badaukat
beste horrenbeste.