zinea = ezina?

Anjel Lertxundik joan den astean berrian proposatzen zigun hitz-jokoarekin egin duzu titulua, ikusten dudanez. Anagrama
txiki bat da hori... Biharamunean palindromoak aipatu zizkigun Anduk. Ea hurrengo batean halako tituluduna ematen diguzun, Xabier.

Luistxo, nola igertzen da Código da Vinci irakurri duzula, liburu honek modan ipini baititu anagramen kontu hori.



Palindromoak aipatzen duzula, uste dut, hizkuntzaren egitura dela eta, oso zaila dela euskaraz asmatzea. Nik bat bera ere ez dut ezagutzen. Ezagutzen al duzue baten bat?



Nik neuk, asko kostata, aspaldi asmatu nuen bat gaztelaniaz (bakarra). Esanahi aldetik ez da bese munduko gauzarik, baina badauka berezitasun bat: bokal bakarra agertzen da esaldi osoan: a. Bueno, ni nahiko harro nago nire palindromotxo honekin:



Asarás alas, ¡a la sala, sarasa!

> Luistxo, nola igertzen da Código da Vinci irakurri duzula, liburu honek modan ipini baititu anagramen kontu hori.

>



Ez dut irakurri. Anjel Lertxundiren zutabe hori irakurri nuen, joan den astean. Berak irakurri ote duen modakoa, ba ez dakit.

Bart palindromiak jo nau, eta ezin izan dut begirik bildu palindromo koxkorren bat asmatu artean.

Azkenean, irudidu zait gai ez naizela, baina bai

• ia gai

Izan ere, ama-umeen arteko elkarrizketa moduko hau pentsatu dut (ahiarekin hatxeren bat janda, hori bai).

Haurrak:

• ama, aia ñañañ, ñañañ aia, ama

Amak:

• ap, ap, opa pa

Nola ote du izena ama horrek? Ana, apika?

• ama dan Ana, dama

Eta horrelaxe eman dut ia gau osoa. Azken batean,

• orea ore, eroa ero

Alegia, aspaldi esan zen bezala, nor bere zoroak bizi duela, gaia gai.

• Ramon Omar

Duela gutxi, Iñigo Aranbarriren Hitzak eta giltzaken ezagututako palindromoa aipatzen zuen bere blogean Markos Zapiainek :

NIK ENARA NERAMAN AMAREN ARANEKIN

Nik ere konfiantza handia daukat Armendarizek film ona egingo duena. Baina aukera ederra galduko dugula iruditzen zait, museo pieza bihurtzeko arriskua dagoen euskarazko filma egiteko. Inork ez baitu aipatu Obabakoak-ek euskaraz izenburua baino ez duela izango. Gainontzean, "Obabenses" izango da.

Poztu ninduen film kurdu batek Donostiako zinemaldia irabaztean, baina poza besteko inbidia sentitu nuen. Obabakoak-ek euskaraz behar zuen, eta mundu zabalean azpitituluz ikus zezatela. Baina hurrengo batean beharko du.

Bost-sei bat urte izango dira jada adiskide asturiar hark palindromoekiko lilura kutsatu zidala. Gogoan nuen, jakina, askok eskolan ikasitako "Dábale arroz a la zorra el abad" hura, baina kontua da inoiz ez dudala adibide hori atsegin izan; luzea eta landua da, bai, baina artifizialegia iruditzen zitzaidan nolabait. Baina orduan Roxiu-k (hala esaten baitzioten, ile gorri-gorria zuela eta) paperezko zapi bat hartu zuen, tabernako barran bolaluma eskatu, eta honako hitz hauek idatzi zituen:

A MAN

A PLAN

A CANAL

PANAMA

Esan zidan nonbaiten ikusia zuela, baina ez zekiela non. Edonola ere, palindromoa ez ezik, poesia ikusi nuen nik hitz horietan, eta orduz geroztik lehen ez bezala begiratzen diet palindromoei, abadearen eta azeri asegaitzaren arteko istorio zentzugabeaz haratago.

> "Dábale arroz a la zorra el abad"



Frantsesez ere bada palindrome polit bat, euskarazko «Nik enara neraman amaren aranekin» horren gisara, mikroipuin bat gordetzen duena: «Esope reste ici et se repose».

>"Aupa Etxebeste!" Esnal-Altuna bikoa uda honetan grabatzen aritu direna, euskarazko lehen filma izango da hamar urtean, Izagirreren "Off-eko maitasuna"z geroztik.



Egia. Aste honetako Sorginen Laratzera eraman zituzten protagonistak. Protagonsiten beraien auzo-lotsarako eta jende askoren haserrerako (sinetsi nahi dut) "hasieratik bukaerara Euskaraz egindako lehen filma" bezala aurkeztu zuten. Ez dago esan beharrik aktoreak zuzentzera behartuta sentitu zirela, ez dela lehena etab. Eta Euskitze eta konpainia harri eta zur "guk hala uste genuen ba...". Hori bai, aurrez filma erabat "Laraztu" ondoren, bertako arduradun asko Sorginen Laratzetik paseak direla etab. esan ondoren, alegia. Baina... ez al dute lotsarik? Nola ahantz ditzakete goian Xabierrek egoki aipatzen duen Offeko Maitasuna bera, zein oker ez banago behintzat "Kareletik" eta Andu Lertxundiren beste filmen bat (eta ez nago dokumentatuta, baina behitnzat ez da nire lana medio publiko batean)?



Lotsa gutxi eta azal gogorra. Antzeko zerbait gertatu zen 2001eko Bertsolari Txapelketa Nagusia amaitu zenean. Txapelduna eta txapeldunordea eraman zituzten ordukoan (Andoni Egaña eta Maialen Lujanbio, jakina denez), eta beste zenbait perlaren artean Maialeni finaleko "lehen esperientzia" hari buruz galdetu zion nor eta Euskitzek (bai, oraindik ere 10/8an pentsatzen duela dioen berak), Maialen lau urte lehenagoko finalean ere kantari izan zenaz ezjakin. Baina... programa horretan ez al dira dokuemntatzen? Ala arreta hori ere ez jartzeko adinakoa da sharearen eskasia?



Euskal Telebistan (umeentzako eta kirol diferituaren zale amorratuentzako dagoen kanal publiko horretan) benetako profesionalak eskatzeko ordua da. Edo profesionaltasunez lan egingo dutenak. Zoritxarrez, interesik ez dago. Gaurko Berrian Sustrai Colina bertsolariak ongi idazten duen bezala, "guri ordea, Sorginen Laratza tokatu zaigu".