Nola atera etekina izen handi bati
Lance Armstrong txirrindulariak Trek markako bizikletak erabiltzen ditu azken urteotan, enpresa horrek ere babesten baitu amerikarraren taldea, US Postalekin batera. Babesak, ordea, diru mordoa ekarri dio bueltan txirrindugileari.
Bihar hasiko da Frantziako Itzulia, azken urteotako interesgarrienetako bat, izan ere, Lance Armstrong izan daiteke txirrindulari bakarra Tourra sei aldiz jarraian irabazten.
Seigarren Tourra irabazten ez badu ere, begira zer onurak ekarri dizkion Armstrongek Trek bizikletagile eta babesleari: orain hamar urte, goi mailako Trek bizikleta batek balio zuen 2.200 dolar, enpresako jabeak aitortu duenez. Aurten, prezioak ari dira 4.800 dolarren bueltan. Zerk eman dio bultzada hori? Jendeak ikusi izana azken bost itzulietako irabazlea Trek bizikletak erabiltzen.
Aurten, gainera, Armstrongek erabiliko duen bizikletaren 30.000 kopia jarriko ditu salgai enpresak, 7.000 dolarrean edo beharbada garestiago! Jakina, erosleek ez dute lastertasunik erosiko, estatusa baino, artikulu honetan esaten den moduan.
Armstrongen arma sekretua
Trek enpresak bi txirrindu prestatu dizkio Armstrongi: bata ordekan ibiltzeko, eta bestea berezi-berezia Alpe DHuezko kronoigoera egiteko. Biak diseinatzeko informatika erabili dute sendo, eta material oso bereziak.
Txirrindugileek kalkulatu dute 193 km.ko etapa batean aurreztuz gero 10 watio 32 urteko txirrindulari amerikarrari, horrek bizkortuko lukeela haren lastertasuna minutu batez. Ez dela asko? Iazko Tourrean Armstrongek atera zizkion Ulrrich bigarrenari 61 segundu, 3.420 kilometro eginda.
Hala ere, dena ez da beti hain matematiko izaten: Armstrongek bizikleta ezin hobea izango du, baina besteak ez dabiltza asto gainean. Hori, bat. Eta bi: amerikarrak bere arma sekretua erabili zuen joan den hilean Dauphinée Liberén jokatutako kronoigoeran, eta han Iban Mayok bi minutu atera zizkion.
Erantzunak
Jonathan Vaughters txirrindulari ohiak esan du hori The Denver Post egunkarian: I think Mayo will amaze the world. (Gogoratzen Shakespearek nola ziharduen Nafarroaz?).
Vaughters-ek lau aldiz korritu du Tourra eta, berak dioenez, 1998a ezkero, beti asmatu izan ditu irabazleen izenak. Oraingo honetan dio Tour hau izango dela aspaldian jokatu direnen artean lehiatuena eta estuena. Hona hemen haren iragarpena:
- Iban Mayo
- Lance Armstrong/Jan Ullrich
- Jan Ullrich/Lance Armstrong
- Txirrindulari bat, ezustean sartuko dena hor.
- Tyler Hamilton
- Roberto Heras
Auskalo zer gertatuko den aurtengo Tourrean. Atzo Le Monde egunkariak artikulu bat zekarren CERA (Continuous Erythropoiesis Receptor Activator) botikaren gainean. Botika honek areagotu egiten du odoleko zelulen produkzioa bizkar hezurrean. Roche enpresa ari da berau lantzen, aurre egiteko zenbait minbizik eta gibeleko gaixotasunek eragindako anemiari.
Hala ere, Le Mondek susmatzen du txirrindulari profesionalek erabiltzen dutela CERA. Izan ere, Italiako poliziak hainbat aldiz entzun izan die zenbait txirrindulariri nola aipatzen zuten EPO berria, telefonoz hitz egiten ari zirela.
Irakasle frantses baten iritziz, CERA dosi bakar baten eraginak hiru aste iraun lezake. EPO, berriz, hainbat aldiz hartu beharko litzateke lasterketa luze batean. Beste irakasle batek esan du droga honek ez lukeela bat ere arrastorik utziko pixan.
Interneten informazio mordoa dago CERAri buruz
Aldiz, Stephen Roche-k, txirrindulari ohiak, Ulrich-en alde egiten du BBC Sports-en
Roche famatua egin zen Eibarren Arrateko Igoera irabazi ondoren 1984 urtean Peugeot-ekin. Baina 1987 izan zen bere itzelezko urtea, Carrera taldearekin Giroa, Tourra eta Munduko Txapelketa irabazi zituen urte berean!!
Hurrengo urtean, izenari etekina atera nahiean eta dirutza ordainduta, Fagorrek bi urterako fitxatu zuen Roche.
Sekulako publizitatea lortu zuen Fagorrek..., karrerarik irabazi gabe. Oraindik asko daude Frantzian edo Irlandan esate baterako, Roche-ri esker Fagor izena ezagutzen dutenak. (Egia esan batzuk Fagorrek bizikletak egiten dituela uste dute)
Hala ere, etekina atera zion Fagorrek Rocheri, baina ez zuen lortu karrerarik:
Lehenengo urtean Rochek ez zuen etaparik irabazi eta bigarranean bakarrik Euskal Herriko Bira lortu zuen.
Fagorrekin, Vuelta al País Vasco-n Rochek "etxean" jokatzen zuen. Eta Irlandarrarentzat jada bigarren urtea zen karrerarik irabazi gabe. Arrasatearrak urduri, baina erlojupeko azken etapa polemiko batean, segundu bakarragatik ordurarte lehen zihoan Fede Etxabe gainditu (ejem) zuen. Eskerrak urte berean Kortezubikoak Euskal Bizikleta bereganatu zuela.
Bic, Faema, Fagor, Peugeot, Bianchi, Salvarani, Reynolds, Toshiba, Kolonbiako Kafea, Trek, BH, Pays Basque, Orbea, ... mundu osoan saltzeko izenak, izen handiak, telebistak, Tourra, txirrindulari eta zaletuei esker.
Eta zer diozue Euskaltelekoen hematokritoaz? Orain hilabete inguru, David Etxebarria etxera bidali zuten Euskal Bizikletatik, hematokritoa zuelako legeak ahalbidetzen duena baino altuago. Atzo, berriz, Gorka Gonzalez bidali zuten etxera Tourretik, arrazoi berberagatik.
Euskalteleko arduradunek, ordea, uste izan dute euskaldunok lerdoak-edo garela, ikusita zelango arrazoiak eman dizkiguten kasu biak azaltzeko:
- Daviden kasuan, esan zuten gaixorik zegoela, beherakoaz, eta deshidratatu. Horregatik hematokrito altua. Eta nik diot: nori okurritzen zaio deshidrataturik eta gaixorik dagoen txirrindulari bat eramatea lasterketa batera?
- Gorkaren kasuan, ostera, Pirinioetan ibili dela entrenatzen, eta, badakizu, keniatarrei bezala, honi ere hematokritoa disparatu. Jakingo ez bagenu bezala hematokritoak gora egiteko modu naturalean, gutxieneko denbora bat egin behar dela garaiera jakin batean, gau eta egun.
Ez nintzateke bat ere harrituko denboraldi honen bukaeran Euskalteleko medikua kalera egotziko balute. Horrelako bi huts hilabete batean askotxo dirudi.
Bada ni sinestuta nago gaur Tourrean abiatuko diren guztiak, guz-ti-ak, dopatuta irtengo direla, bestela ez baitago modurik bizikleta gainean egiten dituzten balentriak egiteko. Hala eta guztiz ere, gustura ikusiko dut aurtengo itzulia.
Niri Sabina izugarri gustatzen zait, nahiz eta jakin bere abestirik gehienak sortu dituela kokaren eraginpean. Gauza bera gertatzen zait Edgar Allan Poe edo Arthur Conan Doylerekin; badakit haluzinagarrien pean idazten zutela, baina oso atsegin ditut haien lanak.
Zenbat aldiz ez gara dopatzen lanegunik ez galtzeko, edo saihestu ezin dugun konpromiso hori behar bezala atera dakigun? Dopina bihurtu da gure eguneroko ogia. Hala ere, eskandalizatu egiten gara txirrindulariak dopatzen direlako.
Gaur hasiko da Tourra, eta ez da giro Euskaltelen. Le Monde egunkariak jakinarazi duenez, David Millar Cofidis taldeko txirrindulariak aitortu dio polizia frantsesari EPO hartu duela Jesus Losa Euskalteleko mediuak aginduta, berau baita munduko txapeldunaren prestatzailea.
Millar ekainaren 22an atxilotu zuen Frantziako poliziak Biarritzen, hantxe bizi baita txirrindulari eskoziarra. Honek onartu egin zuen orduan EPO hartzen zuela. Ikertzaileek, gainera, bi xiringa Eprex aurkitu zituzten haren etxean, liburu batean ezkutaturik.
As egunkariak dio Losak arriskua usaindu, eta badaezpada, ez dela joan Tourrera bere taldearekin. Haren ordez, Juan Manuel Bastida ari da mediku lanetan Euskaltelen.
Nire ustez Iban Mayok nahiko harritu zuen aurreko Tourrean nahiz eta ez irabazi. Argi dagoena da, Lance Amstrong-ek irabaziko duela aurtengo Tourra nahiz eta ni ere nazka-nazka egina egon jadanik bost Tour irabazi dituelako.
Nahiz eta Mayo 15:02 minutura egon txirrindulari handien artean bukatuko du aurtengo Tourra, adibidez, Roberto Heras, Hamilton, Osa...etab.en artean
Mayo Euskaltel-Euskadiko txirrindularirik onena da osasunaz eta teknikaz hitz egiten dugunean baina aurten ez da bere maila ematen ari lehenengo jardunaldian erori egin zelako. Ez balitz erori, nire ustez honela geratuko zen aurtengo Tourra:
1- Lance Amstrong
2- Jan Ullrich
3-Iban Mayo
4- Richard Hamilton
5- Roberto Heras
> Egia da ia kirolari guztiak dopatu egiten direla, eta horren ondorioz espektakulu on bat ikusten dugula. Baina gu gara errudunak eta behartzen ditugunak dopatzera.
Izan ere, gure idoloak dira eta ezinezko gauzak ere egiteko gai direla pentsatzen dugu eta ez gara konturatzen gu bezalako pertsona arruntak direla. Horregatik, hainbesteko presioa jasaten dute non azkenean dopatzen bukatzen baitira.
>Benetan inportatzen bazaigu kirolariak doping-a hartzea edo ez, ikasi beharko dugu hain ikusgarriak ez diren lehiaketetaz gozatzen.
Nire ustez orain arte dena lasaia izan da baina mendia datorrenean txirrindularien artean dopping-a izango da nagusi. Lehengo urteko Tourrean Pirinioak igo zituzten eta txirrindulari batek esan zuen txirrindulari taldeetan kirolariak dopatzen zituztela igo ahal izateko.
Mendian beharrezkoa dute dopping-a bestela ezingo lukete igo. Beraz, Dopping-a gaur egun ere asko erabiltzen dute Pirinioak, edo beste mendiren bat, igo ahal izateko.
Baina, horrek ez du esan nahi hala izan behar duenik. Izan ere, lehenik eta behin txirrindularien osasuna dago nahiz eta guk bakarrik lehiaketa eta ikuskizuna ikusi.
Normala da bizikleta batek, goi mailakoa bada behintzat, orain hamar urte baino gehiago balio izatea, baina Trek marka ez da Armstrongekin bakarrik hazi; marka bera da indartu dena, mendiko bizikletetan ere gama altuko materiala egiten baitute.
Ez dago dudarik Armstrongek markari asko lagundu diola, bere izenarekin atera duten edizio berezi hori oso gareti salduko dela, baina nik uste Trekek orokorrean txirrinduen maila igo duela, ez baitira Bianchi, Pinarello, Look edo Specializedak baino garestiagoak, eta hauek dira haien neurriko markak.
Agian (ez dakit) duela 10 urte Trekek ez zituen halako mailako bizikletak egiten, eta orain kalitate salto horrekin eta propaganda horrekin prezioan saltoa egin dute.
Etxean ere badaukagu adibide polita, Orbearekin. Orbeak Euskaltelentzat lan egien duenetik kotizazioa igo du (nahiz eta taldearen erreplikak merke aldu), baina horretaz gainera, Orbea goi mailako merkatuan sartzen oraintxe hasi da, eta beraz, normala da orain 10 urte baino prezio altuagoa izatea. Orain hamar urte Orbeak ez zituen atera berri duten "Orca" modeloak betetzen duen segmentua betetzeko mdelorik saltzen.
Noski propagana ordaintzen dugula, baina produktua ere bai.