Euskal kostaren etsai nagusiak dira portuen eraikuntza eta hirietako nahiz industriaren kutsadura. Ondorio horretara iritsi da 62 adituk osatutako talde bat. Azken 30 urteotan euskal kostari buruz egin diren ikerketak bildu dituzte liburu batean. Bestalde, ikerketaren arabera, azken urteotan nabarmen hobetu da gure kostaldearen egoera.
Holandako Elsevier editorialak argitaratu du liburua, ingelesez. Titulua, Oceanography and marine environment of the Basque Country. Geologian, itsas sedimentuetan, kliman eta metereologian, hidrografian eta ekologian adituak diren 62 pertsonak lan egin dute ikerketan. Lanaren koordinatzaileak Anjel Borja eta Michael Collins izan dira. Beraien esanetan, "Euskal Herriko itsas ingurumenari eta ozeanografiari buruz zegoen jakintza guztiaren eguneraketa izan da".
Bildutako informazioaren arabera, euskal kostaldeak hobekuntza nabaria izan du azken 10 urteotan. Borjaren esanetan, hobekuntza hori estuarioen saneamenduko planei esker izan da, batez ere.
Adibiderik garbiena Nerbioi ibaiarena da. Galindoko araztegia jarri zutenetik asko egin du hobera Bilboko itsasadarrak. Ikerketaren arabera, Deba eta Oiartzun ibaien bokaleak dira ingurumen-baldintza larriena dutenak. Egileek diotenez, ekintza konkretuak egiten badira, kutsadura gutxituko da; Bidasoako Plaiaundin edo Areeta eta Laidako duna eta hondartzetan egin den bezala.
Hala ere, adituek diotenez portuak eraikitzea oso arriskutsua da itsas bizitzarentzat. Kostaldea okupatzen dute portuek eta horrek habitatean eragiten du. Beste mehatxu batzuk ere badaude, Borjaren arabera; giza hondakinek eta industri jarduerek sortzen duten mikrobio-kutsadura.
Oso labur bada ere, Prestigen hondoratzeak euskal kostaldean izan zuen eragina ere jasotzen du liburuak. Bertan diotenez, Prestigen ondorioak "nahiko mugatuak" izan dira.
Lanak nahi du nazioarteko ikerlarien, teknikoen eta legelarien artean interesa sortzea. Egileek agenda bat gehitu dute liburuan, datozen 10 edo 15 urteotarako Euskal Herriko itsas ikerketan dauden erronka nagusiak azaltzeko. Erronka horien artean daude plataforma kontinental eta abisalak ikertzea.
Liburuaren aurkezpenean egon nintzen ere bai eta nik ez daukat kexarik.
Nire ustez lan-zientifiko merkatuarentzako proposatutako prezioa arrunta eta komenigarria da; sinesgogorrei eskatuko nieke , liburu antz merkeagorik, hemengo kalitatearekin, hain beste irizpide bateratzen, eta hain eguneratua aurki dezatela; orduen ez dut uzte dohainik emateko liburu bat izan beharko.
Bestalde, egileek liburu hau euskaratzeko asmorik ez badaukate, ez da izango ez dutelako nahi, ezin dutelako baizik (gogoratu, ia egile guztiak hemengoak dira eta). Liburu honen lehentasunezko ikuspegia internazionala da eta gero ikastoleetan edo unibertsitatean erabil baldin badaiteke, ba askoz hobe.
Honekin batera, orain itzulpen emateko ahaleginak irakaskuntz arlotik (irakaslez irakasle) agertu beharko litzateke, zientzialarien ahaleginak eginda daude eta.
Liburu hau guztion artean bultza ezkero ez du izango mugatua.
> Kaixo lagunok, zuotako norbaitek jakingo al du mezu bat nola helarazi liburuaren egilea den Angel Borjari?
Uste dut AZTI institutuan egiten duela lan.
Euren webgunean daude telefonoak, e-postak...
Ez dakit zehatz-mehatz zein den berea, baina hantxe aurkituko duzu.
Liburuaren aurkezpenean izan nintzen, BERRIArako lanean. Liburuak oso interesgarria dirudi. Egileek beraiek esan zuten liburuak erabilera pedagogikoa izango duela uste dutela, bai unibertsitateetan, baita derrigorrezko bigarren hezkuntzan ere.
Prentsaurrekoa bukatu ostean liburuaren ale bat eskatu nien, egunkarian jasotzeko eta etekina ateratzeko. Ezetz erantzun zidaten, ez zutela liburua banatzeko asmorik. Arrazoia: prezioa. 195 EURO.
Beste kontu bat. Egileei galdetu zieten ea liburua euskaratzeko asmorik zuten. Ezetz erantzun zuten, eskubideak argitaletxearenak direla eta harritzekoa litzatekeela euskaratzea.
Beraz, liburuak zabalkunde mugatua izango du Euskal Herrian. Erabilera pedagogikoa? Mugatuagoa.