Euskarazko 67 albistegi begiratu batean
RDF eta XML estandarrak erabiltzen dituzten 67 euskarazko albistegi lotu ditugu web helbide bakar batean. Horrekin zer lortzen den? Interneten Euskaraz sortzen den informazioaren zati handi bat begiratu bakarrean eskuratzea.
Bai, Sustatu gustatzen zaizu, eta Berria ere bai, eta Sarean. Eta beste ez dakit zenbat ere bai. Baina ezin denak egunero bisitatzen ibili, luzeegi emango luke eta...
Hori aspaldiko arazoa da Interneten, baina konponbidea ere aspaldi iritsi zen, eta hemen ere hitzegin dugu horren inguruan: RDF formatua eta Agenditisaren inguruan
Kontua da, nabigatzaileaz ikusteko egokia den HTML formatuaz gain, RDF estandar horretan ere emititzen duten webguneen bilketa egin dugula, eta HEMEN jarri ditugula denon eskura.
Bloglines doako zerbitzuari esker, norberak bere selekzioa egin dezake, bere albiste iturriak aukeratuz, eta lantzean behin Bloglines-ek webgune horiek bisitatu egiten ditu nobedade bila. Nahikoa da han bakarrik begiratzea beraz.
Ezagutzen duzue beste RDF iturririk euskaraz? Bota hemen eta gehituko ditugu gure selekzioan!
Webgune bat duzula? Zure RDF iturria sortzeko zeren zain zaude? Posible izango da Argia edo Berria RDF formatuan izatea?
Erantzunak
Eta bueno, Gariren informazioa datu pare batekin gehitzeko.
Bloglines-en zerbitzu erabilgarri batzuk:
- Guk hor euskarazko informazio iturrien biltegi bat egin dugu, www.bloglines.com/public/euskaraz baina bakoitzak berea egin dezake, dela publikoa (hala nola www.bloglines.com/public/minidix ) edo pribatua, nork bere kontutxoak kontsultatzeko.
- e-posta bidez elikatu tresna. Adibidez, zerrenda bateko bidalketak Bloglines bidez konsultatzeko, aukera duzu e-posta helbide zehatz bat sortu, eta hura zerrendara harpidetzeko.
- Bilaketak. Gariren adibidean, Basque terminoa bilatuz milaka informazio iturritan euskaldunen aipamenik egiten den jakin daiteke. Beste bilaketa batzuekin, bijilantzia teknologikoa edo informatiboa egin daiteke, ikysteko interesatzen zaizkigun gaiak non eta nola azaltzen diren sarean.
Garik erakutsi zidanetik, egunero erabiltzen dut bloglines zerbitzu hau, bai nire ikasleek egindako lana begiratu batean errepasatzeko, bai sareko albistegi mordo bat irakurtzeko.
Ikusi dut 67 euskarazko albistegi horien artean Deustuko Euskal Filologiako ikasleenak ere sartu dituzula. Eskerrik asko eta ea eredu emankor hau gehiago hedatzen den!
Bloglines-eko zure bilduma interesgarrian aurkitu dut, Joseba: Bloglines-en sortzailea, Mark Fletcher, omen da 1997an OneList sortu zuena.
OneList hura fusionatu zen eGroups-ekin, eta gerora Yahook erosterakoan, Yahoo Groups bihurtu zen. Tipo argia behar du. Eta sortu duen zerbitzu berriak, orduko hari eman diogun bezainbesteko jarduna ematen badiogu, emango digu zer esanik hemendik aurrera...
Mark Fletcherren bloga, Wingedpid.com , zerri hegoduna.
Bogan dagoen teknologia da hau, orain gainera "Atom" formatua da sindikatzeko erarik berri eta ahalbidetsuena. RSS, RDF, XML erako "feed" hauek dituzten aukerak baino gehiago eskaintzen ditu. Aukera interesgarria da oso eta edukinak sarean banatu, elkartrukatu eta hedatzeko biderik egokiena. Horixe da zehazki weblog/blog/bitakora (edo nahi duzuen bezala deitu) eta bestelakoek erabiltzen duten sindikatzeko era.
Bestalde, Feedster (http://www.feedster.com/) "feed" bilatzailearen berri eman nahi nizueke, denborarekin formatu hauen inguruan sortzen ari diren tresna berrietako bat.
Guk gure Lanbroute.com-eko weblogean MovableType darabilkigu eta sistema berak dakar RDF eran sindikatzeko aukera...orain bertan bertan gelditu egin dugu MovableType, izan ere iruzkinetan programa/kode/script baten bidez automatikoki sartutako webgune pornoen iragarkiak sartzen ari zitzaizkigun eta. Hau arazo handia ari zitzaigun bilakatzen mezuak banan bana ezabatu beharrean suertatu garelako...eta noski, eguneko 10 ari zitzaizkigun iristen jada...Orain instalatuta dugun bertsioak duen "zulotxo" bati esker egin ahal dute hori...pena bat.
Bertsio berria (2.661) instalatu bitartean (zeinek arazo hau ein handi batean saiesten duen), ez dugu sindikatzeko aukerarik emango. Ea ahalik eta lehenen jartzen dugun berriro martxan. Barkatu eragozpenak.
Mark Fletcher honek bere wingedpig blogean Bloglines antzeko beste zerbitzu bat aipatzen du: Technorati. Garbi dago aukera berri interesgarri asko irteten ari direla RDF/RSS, Atom eta, orohar, eduki sindikazioaren bidez. Ikusi baita Yahoo!-n aplikatzen hasi den RSS aggregation, edo OAI-n oinarritutako aggregator hainbat liburutegi digitaletan erablitzen dena. Guzti honetaz ari garela, esan behar dugu DELi-n arestion martxan jarri dugula OAI-PMH-arekin lotuta dagoen proiektu interesgarri berri bat, Open Archive Cataloger, zeinean CodeSyntax-ek ere parte hartzen duen.
Aipatzen duzuen bloglines erabiliz, albiste bitxia aurkitu dut: XML-a, estilo orriak eta Amerika Kolonaurreko garaiko Maia zibilizazioa.
Oinarrian dagoen edukiak, egitura eta itxura, bakoitza bera aldetik, banatzearen estrategia-teknologia hori ezagutzen omen zuten Maia Kulturan.
Beraz, dokumentu egituratuen paradigmaren fundatzaileak Maiak ez ote diran galdetzen dute cyberantropologiako Ethno::log -n, albistegian...
Erabili.com gunetik eskatu ziguten, Sustatuko artikulu honen ondoren, beste berba batzuekin azaltzeko kontu hau.
Harako idatzi dugu, hortaz, artikulu hau.
Luistxo
Albistegietatik eta blog-etatik jariatzen, isurtzen, diren feed edo datu estandarizatu horiek informazio truke izugarria ahalbidetzen dute:
Bloglines da zerbitzu indartsu bat informazio-truke horren gainean eraikia. Baina ez da ikusiko dugun azkena izango. Sortuko dira berriak, eta gainera, postura egingo nuke, bilatzaileen kokapenean eta, oro har, Interneten informazioa bilatzeko eta errelebantzia lortzeko moduan. Bloglines-en bildumatxo horretan edo beste edozeinetan agertzeko kakoa denen esku dago: informazioa XML estandarrean ere eman gure guneetatik. Zenbat eta gune euskaldun gehiagok eskaini XML jarioak edo feed-ak orduan eta erabilgarriagoa izango da sarea euskaldunontzat, orduan eta hobeto hedatuko da euskaldunon hitza Interneten, orduan eta prestatuago egongo gara Interneteko hurrengo iraultzetarako.