Bi urte egin ditu Sustatuk

Zorionak urteurrenagatik eta eutsi orain arteko ildoari. Eztabaida eta komentario politak ikusten ari gara eta, aurrerantzean ere, hala izan dadila.

Sustatu erreferentzia bat bihurtu da euskarazko ziberkazetaritzan.
Leioako fakultatean ere, jarraipen zehatza egiten diote ikasleek.
Ciberperiodismo/Aulaweblog deritzon gunean, Gorka J. Palazio irakaslearen moderazioarekin, beren izenarekin kargatzen dituzte albisteak
ikasleek, baina testuak literalki Sustatutik kopiatuz, ez iturririk aipatu,
ez ekarpen gehigarririk egin...

Barregarria ere suertatzen da.

• Atzo bertan Vanessak zioen Goiena.net-en aurkezpen ofiziala egin da Arteagan / orijinala Sustatun hemen


• Naiarak ere, Goiena, Debagoienako Ataria Sarean /
  Orijinala Sustatun


• Ixiarrek, berriz: Mahoma Hil ondoren, Eskroto / Orijinala Sustatun

Horrela ikasten da albisteak erredaktatzen, copypaste-aren egun hauetan! :-)

Eredu bat euskal edukinen sarean. Ta gainera,...inor gutxik lortu duena...goizean zuen wegunea irakurtzea ohizko suertatzea, goizeroko beste erritual bat gehiago izatea, unean unekoen berriemale anitz bat eskura edukitzea, egunero e-mailak, albisteak, etab. bezala, behar bihurtu izana. Ez da gutxi beraz, zeozer izango du Sustatuk beste askok ez dutena...Zorionak, nola ez,...badakizue, segi horrela.

Aitzinsolasa:

Zirtolariz dago mundua beterik. Iturri-erreferentziarik ipintzen ez duten ikasle eta profesionalak, kodea kopiatzen dutenak, inoren errakuntzak plazaratzen dituztenak zilborrari so egiteke... Baina orain erraz harrapa daitezke horrelakoak (plagioa egiten dutenak) programak baitaude, Sarean dauden testuak araka eta erkatzeko. Horietatiko bat dut nik. Beraz, Luistxo Fernandez EHUko ikasle ohiak harira ez datorren Sustatu-ren urtemugan gai polita agertu du: iturri-aipamenarena. Horren inguruan gauza bi aipatuko ditut, ez besterik: lehena eta azkena.

Lehena:

Hasi aurretik, zorionak eman nahi Sustatu.com guneari urtemugagatik; bestetik, Luistxo Fernandezi idatzi ondokoa adierazteko:

Eskerrik asko zure datuengatik, baina soberan dira iruzkinak nik Sustatu.com irakurtzen dut-eta. Jakin badakit ikasle batzuek (ez denek, zuk aditzera ematen duzun bezala) nondik jasotzen duten informazioa. Azken buruan, Sustatuko inori ere ez litzaioke gustatuko batek aipatzea Sustatu ere elikatzen dela EITB erakundeko informazio-kabinetetik, Aurrezki Kutxen Konfederakundetik eta abarretatik (soberan da adibideak jartzea, bistakoak direlako). Baina, gure Aulaweblog-a, batez ere, askatasun gunea da, Luistxo Fernandez jaunak hain zuzen ere orain dela urte batzuk erreibindikatzen zuena, nahiz eta denborak inkisidore ospea eman dion (edo behintzat horixe diote orain beraren menean dauden posteadoreek). Ni, moderatzailea naizen aldetik eta kontutan hartuta foroa ikasleek beraien artean informazioa elkartrukatzekoa dela, eskerrik handiena eman besterik ezin diot esan Fernandez jaunari Sustatu-ren urtemuga eta Aulaweblog-a nahasteagatik. Urtemuga galanta ospatuko dute hau irakurtzen duten ikasleek, Damoklesen ezpata buruan dutela!! Tamalez, mundua txikia da eta guztiek dute zer ezkutaturik copyandpaste deritzon horretan. Nire ikasleek segi dezatela praktikak egiten, kalifikazioa egindako lanaren gainekoa izango baita. Haiek badakite jakin iturria jartzea errespetu kontua dela... Baina laboratorio batean daudela ezin ahaztu. Ez dute ezer kobratzen eta beraien arteko informaziobidea sortu dute; horixe da garrantzizkoena: jasotzaile izatetik igorle izatera pasatzea; eta gainera, LIBREA den foroa, erabat librea, nik ezer gutxi kentzen baitut (harira ez datorrena, baina ez informazio hutsa). Baten batek iturria aipatzen ez badu, kalifikazioak azken hitza. Sustatu-k falta dukeena erabat ongarria izateko horretan datza: askatasuna idazteko eta argitaratzeko.

AZKENA:

Orain zenbait hilabete IBLNews.com ospetsua aztertu nuen eta asko ziren informazioak, iturririk ez zeukatenak edo ingelesezkoen kopia hutsak zirenak. Euskararekin ere askotan gauza bera gertatzen da eta konturatu ere ez gara egiten. Adibiderik ez dut jarriko gustu txarrekoa litzatekeelako. Nik sarritan aipatu dut kazetari euskalduna batez ere itzultzailea dela eta itzulpen kontuetan takean-potean ahaztu egiten ditugu erreferentziak. Baina ikasiko dute hori karreran, bai horixe!
Beraz, bakoitzak egin dezala kritika bere kolkorako eta utz ditzagun foroak harira datozen gauzak iruzkintzeko. Hala bedi!

Palaziok dio:

>Sustatu-k falta dukeena erabat ongarria izateko horretan datza: askatasuna
idazteko eta argitaratzeko.

---------Sustatuko editoreak dio:

Palazioren erantzunean irakur ditzakegunak ez datoz gure
arauekin bat. Guk
badugu arau bat urrezkoa: errespetua.
Luistxo Fernandezen erantzuna harira dator, Palaziok, ordea, itsusi
erantzuten du "inkisidore" moduko hitzak funtsik gabe erabiliz.

Editorearen iritzia eduki "lapurketaz":

Sustatun ez gaude edukiak kopiatzearen aurka, are gehiago, esango nuke alde
gaudela. Guretzako ohorea izango litzateke kazetaritza fakultate guztietan
gure edukia "lapurtuko" balute. Baina iturria aipatzea eskatu beharrean
gaude. Gu behintzat, horixe egiten saiatzen
gara Sustatun. Kanpoko norbaiten edukia denean, iturria aipatzen dugu.
Askotan, gainera, beraiekin hitz egin eta beraien
izenean publikatzen ditugu guk landutakoak.

Ez dirudi oso pedagogikoa, askatasunaren aitzakiarekin, geroko gerotan uztea
ikasleen hutsak konpontzea. Dena den, hori ez da nire kontua eta seguruenik
jakingo du Palazio jaunak zertan diharduen. Horretan ez naiz ni sartuko.

Ondo dio Palaziok, editore izengabekoak dioen moduan, "... Sustatu-k falta dukeena..." Editoreak Ikasten duenean zer esan nahi duen 'duke' hitzak beste era batez ikusiko du kazetaritza (baliabide ederra, gero!). Jakintza Baitha-ren sortzaileak, Federico Krutwig-ek hain zuzen, zioen moduan, kazetari euskaldunek hizkuntza ikasi behar lukete euskaraz informatzen hasi aurrez.

Beraz... 'Palaziok dio beste batzuek diotela'. Agian horrela hobeto ulertzen du editoreak zer esan nahi duten hitzok. Bizitza azalpenak ematen eta gauzak ikasten ematen dut, nahiz eta jakin badakidan hainbat ikaslek eta irakaslek ez dutela asmorik nire aholkuak praktikara eramateko. Irakasleon lan alferrekoa da izaten da hori. Askotan gertatu zaizkit horrelakoak. Behinola, esaterako, Luis Fernandezekin jazo zitzaidan. Berriz ere eman behar ote diot Fernandez jaunari Puerto Rico exotoponimoa zergatik idazten den euskaraz gaztelenian bezalaxe eta Kuba ostera k letraz (eta azalpena X. Mendiguren itzultzaile prestuari zor diot). Azalpenek, antza, ez zuten ezertarako balio izan, zeren Euskaldunon Egunkarian estilo-liburua egiteko kazetari bat hautatu baitzuten, eta ez filologoa. Eskerrak gero gauzak aldatu ziren.

Kazetariok saltsa guztietako perrexila omen garateke eta ez dukegu erraz besteen iritziak kontutan hartzen. Hor dagoke gure okerra. Azken buruan, gu bertsioekin ibili behar beti, eta tamalez, lan eskerga da bertsio guztiak erkatzea eta plazaratzea, baita kazetarigaiek aurkitzen dutena euskaratzea ere.

Dena den, ulertzen ez dudana da jendeak nola erabil ditzakeen foroak Euskal Herri txiki honetan gauzak nahasteko. SUSTATUren URTEMUGA kazetaritza ikasle batzuek egiten duten plagioarekin nahasten hasiz gero, informazioa jada ez da izango Sustatu-ren urtemuga, baizik ikasle batzuek nola erabiltzen duten Sustatu foroa ikaskideei informazioa pasatzeko.
Era horretan, hedabide analogikoetan gertatzen den iruzurra gerta daiteke "seriosak" diratekeen hedabideetan ere gauza xelebreak gertatzen direlako; hasi albistea BUSH-en INDIOILARRArekin (titularrean) eta corpusean (testuaren azken lerrokadan, esaterako) Afganistanen errakuntza lelo bategatik andana bat ume eta gazte hil zirela ("hil zituztela" ez esatearren). Segitzen dut pentsatzen, Luis Fernandez jaunak nahastatzaile lana egin duela hemen, Librezaleen kontuan egin zuen bezala (barka egidazue ni ere oraingo honetan bazterrak nahasten ibiltzeagatik; baina, horrela jarrita...). Gure herrian, tamalez, badakigu batzuen lan duina eta ordaindugabekoa nola izan daitekeen kritikatua, kontutan hartzeke software libreak dituen arauak zein diren. Sustatu-k arauak ditu, baina talamez, pertsonak dira arauak aplikatzen (batzuetan sasiaplikatzen) dituztenak. Eta ni pertsonen aurka noa gaizki dagoen zerbait ikusten dudanean.

AMAIERA:

Ez dirudi oso egokia denik bertoko titularraren azpian ikasleen izenak aipatzea Sustatu-ren urtemugaren aitzakiatan. Beste albiste bat atera eta nik neuk esango diet ikasleei Luis Fernandez-en salaketatik defenditzeko. Zail dute, baina ariketa polita izango da beraientzat. Titular ahalgarria: "Ikasle ohi batek ikasleak salatu" izan daiteke. Bestela, horrela segituz gero behartu egingo nauzue zuok eta ikasle 'horiek' informazio-foroa ixtera.

> **Palaziok dio**:
>
> >Sustatu-k falta dukeena erabat ongarria izateko horretan datza: askatasuna
> idazteko eta argitaratzeko.
>
>
> ---------**Sustatuko editoreak dio**:
>
> Palazioren erantzunean irakur ditzakegunak ez datoz "gure
> arauekin":http://www.sustatu.com/arauak.html bat. Guk
> badugu arau bat urrezkoa: errespetua.
> Luistxo Fernandezen erantzuna harira dator, Palaziok, ordea, itsusi
> erantzuten du "inkisidore" moduko hitzak funtsik gabe erabiliz.
>
> Editorearen iritzia eduki "lapurketaz":
>
> Sustatun ez gaude edukiak kopiatzearen aurka, are gehiago, esango nuke alde
> gaudela. Guretzako ohorea izango litzateke kazetaritza fakultate guztietan
> gure edukia "lapurtuko" balute. Baina iturria aipatzea eskatu beharrean
> gaude. Gu behintzat, horixe egiten saiatzen
> gara Sustatun. Kanpoko norbaiten edukia denean, iturria aipatzen dugu.
> Askotan, gainera, beraiekin hitz egin eta beraien
> izenean publikatzen ditugu guk landutakoak.
>
> Ez dirudi oso pedagogikoa, askatasunaren aitzakiarekin, geroko gerotan uztea
> ikasleen hutsak konpontzea. Dena den, hori ez da nire kontua eta seguruenik
> jakingo du Palazio jaunak zertan diharduen. Horretan ez naiz ni sartuko.