Hasier Etxeberriaren kasuaren dokumentuak
SUSTATUren erabiltzailea naizenez, eskertu egin nahi ditut bertan argitaratu diren gehienak. Bestalde, nire eskura dauden dokumentuak argitara ematen ditut jarraian, nork bere juzkua antola dezan. Bidenabar, ahazteko ez daukadan J.M. Callejaren beste bat ere badakart (gaztelaniaz dagoena).
Ez dut gertatzen zaidanaz ezer esan nahi, norberak ikus dezala noraino iritsita gauden, gaur eta hemen. Eskerrik asko, dena den.
Zutabe 101. 2003ko ekaina.
Hasierren apunteak
El Mundo egunkarian idazten eskolatua dugun Hasier Etxeberria bata eta bestearen aurkakoak idazten aritzen da Garak eskaintzen dion tribunan. Bere indar gehienak euskal borrokalarien aurkako iritzia sortzen xahutzen ditu. Ongia eta gaizkiaren gainetik balego bezala, bere kritika saioa irainera iristen da maiz. Bere hitzekin ezker abertzaleko kidegoa zikintzen eta errepresioaren jo puntuan jartzen laguntzen du; esku beltzak& eta antzekoen moduko mamuak elikatzen dihardu. Horixe ote du helburu?
ETAren aurka hitz eginez label artxi demokratikoa eta ordainsariak eskuratzen dira trukean. Esaterako, marko autonomiko espainiarrak hedaturiko egituran gora egiteko baliagarria eta ezinbesteko baldintza izaten da. Horretara oso ohituak daude Etxeberria bezala EITBren magal eta soldatapean hazi eta hezten direnak. Zailagoa eta konpromiso handiagokoa izaten da bestelako aferetan busti eta murgiltzea. Hasierren apunteetan hain usu aipatzen ez direnetan hain zuzen.
ETAri guztiaren errua egoztea da modako jokaera garai batean intelektual errebelde izan ziren batzuren artean. Goardia Zibilaren esku sartze armatua, tortura eta zapalkuntza salatzea ez dago modan&. Horretarako batzuek ez duten herriarekiko konpromisoa eta duintasuna beharrezkoak izaten dira.
Egunkariaren itxieraren ostean idatzitakoan halaxe mintzatzen zen Salbatzaileen apunteak izeneko artikuluan: "Geureak kezkatzen nau ni, gure jendeak egiten dituenekin dut sufritzen, izan ertzain edo izan ETAko. Zer egin dugu halako salbatzaileak merezi izateko? Azken hauek paperetan aipatzen zituzten Egunkaria eta Egunkariakoen izenak. Zergatik ez ote zituzten aipatuko Real Club del Automóvil edota BBVA?
Baina, ez, Egunkaria; aipatu behar. Eurena balitz bezala. Eurek aginduko balute bezala. Nik ez nituen ikusi, bada! Tartean ezkutaturik baziren, ederki jo ziguten adarra. (...) Salbatzaileren batek apunteak hartzen ez baditu, etorkizuna geurea da". Gureak; kezkatzen omen du Hasier Etxeberria. Eta ertzainak aipatzen ditu. Gure ditu ertzainak eta bereak eta bere lagunenak izango dira. Ez baita gure herritarrak bahitu, jipoitu, torturatu eta are hiltzeko erreparorik ez duen polizia armatua. Ertzainak eta ETAko kideak parekatze horretan Euskal Herriaren askatasunaren alde isilpean borrokan dihardugun guztioi egiten digun iraina ez aipatzeagatik.
Bere dituen horien hizkera poliziala darabil Etxeberriak Erakundeak paperetan Egunkarikoen izenak aipatzen zituela dionean. Etxeberriak ontzat eman eta sinesgarritasun osoa eskaintzen al die polizia iturrien informazioei? Ongi da jakitea.
Etxeberriak ETAri hitz egin eta Euskal Herriko egoera eragileen inguruko hausnarketak burutzeko eskubidea ukatzen dio. Jasangaitza al zaio Euskadi Ta Askatasunaren herri errotzea eta txertatzea? Ehunka asko dira etsaiaren hatzaparrari ihesi edota sasitan borrokan dabiltzanak, ehunka eguneroko ohiko bizitza egin arren Euskadi Ta Askatasunako gudari direnak. Tartean ezkutaturik baziren, ederki jo ziguten adarra dio ironiaz Hasierrek. Herritik urrun etsaiaren zigor gogorren mehatxupean bizitzea kondenaturiko ehunka euskal herritarren errealitate mingarriaz trufa egiten du; sasitan borrokan ari diren gudariei barre egiten die.
Oker dago Hasier, uste badu ETAk BBVAren modukoen inguruko apunteak ez dituela hartzen, kontua da horien aurka ez duela Guoardia Zibilak egiten, ez dituela bere kideak bahitu eta torturatzen... zergatik ote?
Amaitzeko etorkizuna gurea dela eta ez dugu zalantzarik egiten. Herriaren defentsa eta eraikuntzan batzuen gogo eskasiak, erosotasunak, konpromiso falta eta etsaia desbideratzeko ahaleginek zio eta ahalegin horretan gehiegi laguntzen ez badute ere.
GARA. Hasier Etxeberria. 03-03-02
Salbatzaileen apunteak.
Patri maitea, besteren baten bidez jakin ahal izan duzula pentsatu nahi dut. Ez naizela izango neu lehena albistea zuregana hurbiltzen. Ez nuke nahi. Ez nizuke lerro hauen bitartez hainbesteko zorigaitzik ekarri nahi. Gehiegi da. Tristura infinitoarekin nahastuko nindukezu aurrerantzean eta, benetan diotsut, ez nuke nahi halakotzat har nindezazun. Horrelakorik ez duzu behar zuk batere, albiste onak eta baikortasuna behar dituzu zeure egoera urrutiko horretan. Baina, egia, gauzak ez daude batere errazak. Horixe da gertatzen dena. Pelloren haurrek ezin omen dute etxean lorik egin. Ikaraz oroitzen dira gau hartaz eta nahiago omen dute beste senideren baten etxea, lotarako bederen. Izu dira, beldur dira, espantuz dira, ikusitakoaz. Gizon berde haiek berriz itzuliko direla dute amesgaizto. Ez dugu batere aurreratu, gure aspaldiko haurtzaro hartako mamu berak dituzte gaurko umeek ere.
Egunkaria itxi baino bi egun lehenago, Ertzaintzak torturatu egin dituela esaten duten hogeita bi testigantza irakurri nituen. Bai, Patri, gure Ertzaintzak. Ez zaitez hainbeste harritu, badute eta non ikasia. Inkomunikazio egoera euren kabuz ezartzen dute horiek. Halaxe nahi dutelako. Ez ditu Madrilek behartzen, ez ditu legeak behartzen. Eta Balza protokolo kontuekin gero. Eta Ibarretxe isilik, aski lukeenean inkomunikazioa kendu behar dela agintzearekin. Bere herritarrei.
Baina ez dira kinka honetako errudun bakarrak. Bai, badakit Madrilekoena ere, haien ankerkeriak eta ibilerak ezagunak zaizkit, baina ez nauzu hemen ariko ageriko kontuekin. Gureak kezkatzen nau ni, gure jendeak egiten dituenekin dut sofritzen, izan Ertzain edo izan ETAko. Zer egin dugu halako salbatzaileak merezi izateko?
Azken hauek paperetan aipatzen zituzten Egunkaria eta Egunkariakoen izenak. Zergatik ez ote zituzten aipatuko Real Club del Automóvil edota BBVA? Baina, ez, Egunkaria aipatu behar. Eurena balitz bezala. Eurek aginduko balute bezala. Nik ez nituen ikusi, bada! Tartean ezkutaturik baziren, ederki jo ziguten adarra.
Eta bai, gutuna amaitzeko ekarriko dizkizut hitz baikorrak, apurrak badira ere. Zaude lasai, Patri, Egunkaria edo dena delakoa egin egingo da, egin egingo dugu. Berriro. Orduan baino hobeto gaude zentzu batean behintzat. Kazetariak daude, kiroletakoak, nazioartekoak, kulturakoak. Irakurleak ere hortxe daude. Orduan ez zegoen ezer. Berrogei lagunen bultzada baino ez. Salbatzaileren batek apunteak berriz hartzen ez baditu, etorkizuna geurea da.
GARA. Hasier Etxeberria. 03-10-28
Eta orain zer, Patri?
Patri maite-maitea, besteren batek ere irakurtzen ditu gure arteko gutun hauek eta ez zaizkio batere gustatzen, antza. Borrokalarien aurkako iritzia sortzen omen dut gutun hauen bidez. Kritikatu ez ezik, iraindu egiten omen dut ezker abertzalea, eta «esku beltzaren» begiradapean jartzen. Label demokratikoa lortu nahi omen dut horrela idatziz, egitura autonomikoan aurrera egiteko. Euren iritzian, ez omen dizut torturaz eta abarrez aski hitz egiten. Hizkera poliziala erabiltzen omen dut, poliziaren iturriak ontzat emanez. Trufatu egiten omen naiz, zure antzera, ihesian eta ezkutuan bizi diren hainbat eta hainbat militantez.
"Zutabe"n idatzi dituztenak paperaren gainean era horretan jartzeko, oso gaizki idazten dudala ondorioztatu dut. Leporatzen dizkidaten gauzetatik, bat bera ere ez baitut asmo edo xede izan sekula. Kontua da, kaltea eginda dagoela eta, nahita ere, ezin dela orain konpondu.
Hasierako gutun haietan hitz eman nizunez, zeu etxera itzuli artean idatziko nizun, zintzo eta hamabostero. Uste nuen, nire ikuspegiak balioko zizula hemengo gauzen neurriaz jabetzeko edo, bederen, zugandik zein ezberdina naizen ederki dakizunez, zeure iritzia zentzuz antolatzeko. Bistakoa da, ordea, zure eta nire arteko jolas askea izateari utzi egin diola orain korrespondentzia honek. Eta esango didazu zertarako merezi duen ezer idazten ibiltzeak, jarduera guztiz askea izango ez bada.
Etxekoek eta lagunetako askok, ixilik geratzeko eskatu didate. Arriskutsua izan daitekeela gertatzen zaidana zuri esate hutsa ere. Baina, ai, Patri, zurekin zordun nauzu. Zurekin bakarrik, ez beste inorekin. Nire gutunak jasotzen dituzun horrekin. Eta gaizki hezitakoa edo ustela nintzateke nire kezka ikaragarri honen albiste emango ez banizu. Batez ere horren maitea zaitudan lagun horri.
Zuri idazten segiko nuke gustura, GARAkoek ere halaxe eskatu didate, baina, ez dakit zer egin, ez eta ere nola jokatu. Ez dakit zuri agur esan eta bertan behera utzi behar dudan gutunbide hau. Ezer gertatu izan ez balitz bezala segi beharko nukeen ere ez dakit. Aurrerantzean izuak zenbat mugatuko nauen ere ezin diot antzik eman. Ez dakit ezer, Patri.
Galduta nago. Orekarik batere gabeko dilindan. Hurrengo pausoa nola egoki bihurtu erabaki ezinik. Egia esanda, diotsudan hau guztia idazteak ere ez dakit ekarriko ote digun mesederik. Halaxe bizi gara gaur eta hemen, Patri maitea. Patri bihotzekoa. Maite-maitea, Patri. -
!Arriba Euskadi! (La vida diaria en el País Vasco). 270-271 or.
Jose María Calleja.
Premio Espasa de Ensayo 2001.
Jurado: Fernando Savater (Presidentea), Jon Juaristi, Amando de Miguel, Vicente Verdú, Rafael González Cortés.
Editorial Espasa Calpe S.A. Madrid. 2001.
Hasier Etxebarría, periodista simpatizante de ETA, por muchas razones, que colabora regularmente en el diario El Mundo del País Vasco y en el diario Gara, muy purista para la cosa del euskera, escribe Ercancha en vez de Ertzaintza, la denominación propia- cuando la actuación de la Policía Autonómica no le gusta, cuando le parece que es española. Por ejemplo, escribe Erchancha, y no Ertzaintza, después de que la Policía Autonómica interviniera tras la quema, en febrero de 2001, por simpatizantes de ETA- del centro para jóvenes de Zumárraga, establecimiento modélico para la reinserción de menores delincuentes, que tanta ilusión le hacía inaugurar al entonces consejero de Justicia del Gobierno vasco, Xabin Intxaurraga. Cambiar la grafía, españolizarla, digamos, en función de la opinión que se tenga, es una forma perversa de nazismo, más o menos consciente. Este vividor en plantilla a costa del euskera escribió un día que el obispo de Navarra cometía un genocidio cultural contra el euskera por no saber esa lengua. Lo dicho, un facha que luego no tiene el menor pudor en escribir solo en español cuando es requerido por algún medio.
Erantzunak
Ohituta gaude noizbehinka Olimpoko jainkoek bidaltzen dizkiguten zutabeei. Ez al dakizue, bada, norbaiti kotxea eztanda egiten dionean, buruan balak jasotzen dituenean edota errepidean ehiztari amateurren helburu bikakatzen denean, 'euskal gatazkatik ondorioztatutako' gertakariak dituztela hartzen zenbait politikari-heroiek? Hauen arabera atentatuak fenomeno meteorologikoak-edo dira: sahiestezinak eta askotan iragarri ezinak. Horregatik, lurtarrok, jainkoen aginduak zintzo-zintzo bete behar ditugu, haien haserrea askatu ez dadin.
Olimpoak harrotu ditu Hasierrek, omen. Nahikoa izan zaio bere iritzia argitaratzea lehenengo tximistak hurbilarazteko. Azken batean, ez dago norberaren aburu askea agertzea bezalakorik faszistak zirikatzeko. Ondo dakigu hori herri honetan.
Besarkada bat, Hasier. Mila esker.
> Sinetsi nahi dut "Zutabe"koak ez duela Hasier ETAren "lehentasunezko etsai" bilakatu. Hala balitz, neu harekin batera.
Lehen zera idatzia neukan:
Hasieran garbi dut Hasierrek berek iritziak emateko eskubidea behar duela, bere iritzien kontra daudenak bere iritzia emateko izan beharko luketeen moduan.
Honekin esan nahi dut kritikak binorabidezkoak izan daitezkeela, eta agian bakoitzak onartu behar duela besteek guri buruz esaten dituztenetan beren arrazoi puntua izan dezaketela. Gauza bat da ETAren estrategiaren aurka izatea, eta beste bat, adibidez, nola ematen duen gure artean guztiok ados gaudela Estatuak ere bortxakeria erabiltzen duela, oso gutxitan aipatzen da horren kontrako iritzia, oso gutxitan salatzen da ezker abertzalearen esparrutik kanpo, beti normaltzat hartuz.
Hala eta guztiz ere, ni ere ados nago honekin:
Sinetsi nahi dut "Zutabe"koak ez duela Hasier ETAren "lehentasunezko etsai" bilakatu. Hala balitz, neu harekin batera.
Horixe da Hasierren egoera, nire ustez, eta hainbat euskal herritarrena, neu barne. "Epela", "koldarra", "konpromisobakoa",... dira ohiko etiketetako batzuk. Eta neuk honen alde egiten dot, aldarrikatzen dot "epelkeria". Hori bai "epelkeria" aktiboa, konpromisoduna. Hain konpromisoduna askori bizitza aldatzea (edo galtzea) suposetan baiteutsala. Ernest Lluch asko dago geure artean, alegia.
Alde bietako akatsak ikusteak ez dau esan nahi, inolaz be, ideologiarik ez edukitzea, lanik ez egitea, inplikatu ez egitea. "Euskal borrokalari"tzat hartu dezake bere burua, berme guztiekin, Hasier Etxeberriak. Callejari gustau ala ez, euskaldunontzat egiten dauan lana goraipatzekoa da. Berak sortutako euskarazko lana saritu behar dogu, hasteko geuk irakurle euskaradunok. Zer saritu behar deutsegu eusko gudarien izena zikintzen dabenei? Ezer gitxi. Hobe eukien euren panfletoak erdaraz argitaratzea, "Egunkaria"z ez berba egitea,... Hura izango zan ETAk euskaldunon alde egin zezakeen gauzarik hoberenetarikoa.
Hitz egin, bai, eta irakurri, ikusi, entzun, usaindu... "Eulien bazka", edo "In-komunikazioa", edo "Euskal Pilota. Larrua harriaren aurka", edo Atxagaren fragantziak.
Zakurrak oinutsik.
Orain dela 2.000 urte inguru antzeko zerbaiten lehen erreferentzia idatzia izan genuen, antza, emakume batek ez dakit zenbat adar ipini zituela eta. Gerora ere maizegi gertatu izan da mundu honetan. Sam Peckinpah-ren ikuspegiak zertxobait argiago erakutsi zigun mekanismoa. Baina alferrik, ikusten denez. Ez dugu zertan Nigeriara jo. Bertan dugu. Ezker zein eskuin, zuri zein beltz.
....norberak ikus dezala noraino iritsita gauden, gaur eta hemen. Eskerrik asko, dena den.
Anima zaitez eta ez izutu. (Zein erraza den eskatzea....)
zuk diozun bezala norberak ikus dezala. Eta itsu ez dagoenak ikusiko du. Baina zenbat itsu eta itsutu dauden geurean....
Aurrera Hasier!
Hara! Antza, adierazpen askatasunaren balore ezberdinak daude Hasierren biktimismoa eta hemen botatako iruzkinetan ikusten denez.
Berak, gezurra erabiliz Irailaren 14 manifestazioaren ondorengo artikulu nazkagarrian bezala, inork ezin omen dio ezer leporatu. Ez eta bere esanek zuzen afektatuak direnak ere!
Baina ai! aldrebez denean, kritikak zuregana etortzen direnean... ze ondo adierazpen askatasunaren aldarria aireratzea leku guztietatik egurtuak izaten diren betikoengana erruz botaz.
Neuk egia esan, noizbait, zuek zaudeten ongi eta gaizkiaren gaineko statusera ailegatu nahiko nuke. Bi suren arteko egoera hori non dena kritikagarria den, non maila horretatik kanpo dena inposatzaileez betetako eremuak ikusten diren. Label demokratikoren bat faltatuko ote zait, ziurrena.
Non idatzi behar da zutaberen bat holakorik lortzeko?
Kritikatzen duenak, prest egon behar du kritikak jasotzeko datozen lekutik datozela, bestela etxean gera dadila bere luma zorrotzarekin.
Jakina kritikatzen duenak prest egon behar duela kritikak jasotzeko, baina arazoa hemen oso bestelakoa da; izan ere, beti egurtuak omen diren horietariko batzuk hiltzaile talde polita osatzen dute gu guztion izenean, eta horiexek izan dira kritikak euren barne aldizkarian argitaratu dutenak. Beraz, arazoa ez da kritikak jasotzea, ezpada nazi eta mafioso talde batek gure idazlerik ezagunetariko bat mehatxatzea eta benetako diana baten jomugan jartzea, edozein astakeria egiteko aukera egon dadin.
Eta ea noiz ulertzen dugun Euskal Herri hau osatzen dugun euskal herritar gehienok ez gaudela bi suren artean, horixe gure herriko gutxiengo baten iritzi interesatua besterik ez da. Ez gaude ongi eta gaizkiaren artean, baina bai, ostera, mehatxatu eta hiltzen dutenez guztiz nekatuta.
Bide batez, esan dezadan kritika honek ez duela bestelako ondoriorik ekarriko, ez du hildakorik eragingo ez atentaturik ere.
Barka baina Hasierrena ez da biktimismoa. Kritikatzen gaituena ETA denean (eta Zutabe irakurrita hala dirudi), erakunde militar baten (izan askatzaile izan terrorista, baina militarra), biktima gara. Eta Hasierrek gure elkartasun osoa merezi du, besteak beste edozein txoropitok har dezakelako eskuan pistola bat. Besterik da berak esandako guztiak egia diren edo ez (Callejaren adibidea argigarria), baina jazartua, baldintzatua, beldurtua eta mehatxatua den aldetik, biktima da.
Eta biktima gara. Egunkaria itxi zutenean estatuaren biktima izan ginen bezala.
> Oso burrunbatsua egin zait Berria egunkariak gorde duen isiltasuna auzi honetan. Batez ere kontuan izanda Hasier Etxeberria sustatzaile eta defendatzaile beroa izan dela, lehendabizi Euskaldunon Egunkariarena eta gero Berriarena.
>
Bai, Berria kritikatzen ere ikasi behar dugu, eta Hasier mehatxatuaren kontuarekiko isiltasun onartuezinean Aralarren ezkutaketan bezain gaizki ari da jokatzen, nire ustez, gure Berria (ildo politiko batere berria ez duenak, nabarmena denez).
Harkaitz Canok, bere eguneroko artikulu horietako batean, auzia aipatu eban eta Hasierren alde egin eban argi eta garbi. Tamalez, hortan gelditu da dana. Berria-ren harpideduna naz eta eguneroko irakurlea eta ez dot besterik irakurri (agian Anjel Lertxundiren zeozer?). Emoten dau, "Egunkaria"n gertatzen zan legez, eguneroko editorialik ez dala egongo (ezta lehen domekaro Martxelok idazten ebana), bakarrik hiru albiste aukeratuei buruzko komentarioak. Eta egia esan, ildo beretik doia kontua: ETAren jardunaren aurrean kritikotasun falta.
Beste kontu bat, "Gara"ren jarrera bere langile edo kolaboratzaile honegaz. Arriskuaren aurrean bakarrik itzi dauala emoten dau.
Estatu espainiarrak bortizki ekiten dauanean, herritar askok ederto erantzen dogu, "Egin"-en aurka izan edo "Egunkaria" edo "Gara"ren kontra, baina herritar bat kinka honetan dagoenean (ganera "gutar" bat) egunkariak edo hedabideak alde egin behar dau be bai. Hasteko gauzak eskertzeko.
> "Hara! Antza, adierazpen askatasunaren balore ezberdinak daude Hasierren biktimismoa..."
>Ugaitz, biktima eta biktimismo ez dira gauza bera; ezta mehatxatua eta mehatxatzen duena ere; ezta askatu eta akabatu ere...
> "Berak, gezurra erabiliz Irailaren 14 manifestazioaren ondorengo artikulu nazkagarrian bezala, inork ezin omen dio ezer leporatu. Ez eta bere esanek zuzen afektatuak direnak ere!"
> Ahal bai, bistan denez; kontua da herri honetan Hasierrek aipatua izan edo ETAk (edota aipatuko ez ditudan beste batzuek, kereilarik ez diezaguten ezar) aipatua izan ez dela guztiz-guztiz gauza bera... ondorioei dagokienez, behintzat... (Hasier eta beste batzuek luma besterik ez darabilte; ez erositako epaile, ez polizia pribatu, ez erakunde sasiaskatzaile...)
"ze ondo adierazpen askatasunaren aldarria aireratzea leku guztietatik egurtuak izaten diren betikoengana erruz botaz."
>Egurtua, jazarria, zapaldua izanak, ez dio berez inori ematen berarekin bat ez datozenei tratamendu bera aplikatzeko eskubiderik ematen...
> "Neuk egia esan, noizbait, zuek zaudeten ongi eta gaizkiaren gaineko statusera ailegatu nahiko nuke. Bi suren arteko egoera hori non dena kritikagarria den, non maila horretatik kanpo dena inposatzaileez betetako eremuak ikusten diren. Label demokratikoren bat faltatuko ote zait, ziurrena."
> Labela ez dakit; falta zaizkizun bi edo hiru dohai aipatzeagatik, horra: oreka, gizatasuna, besteekiko errespetua...
> "Kritikatzen duenak, prest egon behar du kritikak jasotzeko datozen lekutik datozela, bestela etxean gera dadila bere luma zorrotzarekin."
Horixe bera, kritikak besterik ez diren artean, Ugaitz, gudari.
Berria-n kontu hau agertu den ala ez galdetzen hasi eta medio horren ildoa zein erraz kritikatzera pasatzen diren batzuk harrituta nago.
- Hasierrek Sustatura bidalitako mezu honen hasieran dio berak ez duela kontuaz gehiago esan nahi. Hasierrek esaten badu ez duela kontuaz gehiago hitz egin nahi, auziaz hitz egiteko aukera asko galtzen du medio batek.
- Berria-n batek baino gehiagok idatzi du kontu honetaz. Canok, Lertxundik eta Mikel Elorzak bai gutxienez. Iritziak izan dira Hasierren alde, hain zuzen ere Sustatun gertatu den bezalaxe, non, oker ez banago, nik bota nuen elkartasunezko iritzi bat Hasierren alde Sautrelaren inguruko albiste batean. Ondoren etorri da Hasierren beraren interbentzioa.
- ETBn ere ez dute informatu Hasierren kasuaz nik dakidala. Eta lankidea dute. EITBn jasotako beste mehatxu gutun batzuen inguruan bai, baina tentu handiz, izenik eman gabe, eta beste medio batzuen filtrazioaren ondoren.
Uste dut mehatxuen gainean informatzeko orduan prudentzia handia behar dela. Nik prudentzia hori ikusten dut bai EITBren bai Berriaren kasuan.
Irailaren 14an geroztik Hasier Etxeberriak artikulu "nazkagarria" publikatu zuela dio hemen anonimo batek. Merkea da horrelakoak botatzea, gero. Hemerotekak publikoak dira, ordea, eta artikulu hura berreskuratu daiteke. Hor behean kopiatzen dut.
Eta, bide batez, gehituko dut oker ez banago Etxeberria deitzailea ere izan zela manifestazio hartarako.
Ezin okerrago.
Patri laztana, barkatu hamabosteroko gutun honen egun bateko atzerapena, baina batzuetan espazioaren eta denboraren zirkunstantziek agintzen dute ororen gainetik. eta harrapatuta geratzen da norbera, uste gabeko marasma sarean. Nire oraingo amaraunaren izena Bilbo izan da eta tenorea, lehengo zapatukoa.
Gutunarekin batera paketetxo bat ere jasoko duzu, Patri, gorde ezazu ongi. Gomazko pilota bat duzu, Autonomia kaleko lurrean eserita geundela jaso genuena. Ez zen zaila izan, paradoxetan paradoxena, ehunka bota baitzituzten geu zaintzeko sortu eta lortu genituen ertzainek beraiek. Begiak erretzen eta eztarriak lehertzen zituen ur eta piperminezko euri artean iritsi zen. Bai, pilotatxo bat igortzen dizut, hain urrutian zaudenez, zeureganaino irits dadin Ibarretxere politikagintza, Azkarragaren Justiziaren zentzua eta Balzaren Zaintza paregabea. Era sinbolikoan, jakina.
Egia esango badizut, aurrera samarrean ginen manifestaldian eta beste gauza bat ere ez zitzaigun batere gustatu: Batasunako kideen jarrera. Inozoak bezala sinetsita geunden kultura eta gizarteko aurpegi ezberdinen aniztasuna nahiago izanen zutela egun horretan askatasuna aldarrikatuz, eskubideen defentsan faxismoari aurre egiteko. Baina bai zera, Patri, horiek ere euren kluba eta burua dute beste ezer baino lehen. Han zeuden Viejas Glorias eta Buru Berri guztiak txalo zaparraden bitaminak jasotzen. Zatarra izan zen oso, manifestazioa ez baitzen horretarako deitua. Hala ere, huts arina izan zen hori parean aurkitu genuenarekin alderatuta. Lotsa, Patri, lotsa eta tristura sentitu genuen askok eta askok han ikusitakoarekin. PNVa nola izan litekeen hain motza eta nola egon litekeen hain erratua pentsatu genuen eta agian arrazoia dutela, unea iristen den bakoitzean, PNVak. beti atzera egiten duela esaten dutenek.
Botilak jaurti zizkietela diote orain. Guk ez genuen halakorik ikusi. Gainera, erabakia aurrez zegoen hartua: zer egiten zuten tanketa eta bestelako tramankulu haiek guztiek milaka herritarri bidea eragozten? Ez al du Ibarretxeren gobernuak krisi ikara txiki bat ere ezagutuko? Ez al du inork dimitituko? Ez al dute Ezker Batuak eta EAk ezer esango? Bilbon ginenetatik nork sinetsiko dio aurrerantzean Ibarretxeri?
Azken finean, beti lez, bakoitzak bere jokoa egin zuen han, herritarrak tartean harrapatuz. Kaka zaharra, Patri, kaka zaharra. Betikoan gaude, alde bateko olioaz eta besteko uraz, ezinezkoa dirudien saltsa bat derrigorrez atondu beharrean, Patri. Sukaldariak falta, ordea.
Hasier Etxeberria. Gara.
Argudio ez sendoegiak Berriaren jarrera nolahala zuritzeko.
Berria kritikatzen ere ikasi behar dugu, eta Hasierren kasu honetan, -eta goiko batek dioen legez, Aralarren kasuan bezala- isiliegi dabil Berria. Eta batzuk halakootan ez dugu geurea sumatzen Berria -oso beste batzuena baizik.
> Argudio ez sendoegiak Berriaren jarrera nolahala zuritzeko.
> Berria kritikatzen ere ikasi behar dugu, eta Hasierren kasu honetan, -eta goiko batek dioen legez, Aralarren kasuan bezala- isiliegi dabil Berria. Eta batzuk halakootan ez dugu geurea sumatzen Berria -oso beste batzuena baizik.
>
Berrriaren jarrera, Diario Vascoren jarrera, El correo Españolen jarrera.... Television Espainolaren jarrera, EITBren jarrera; El Mundo eta el Paisen jarrera, haiek nik dakidanez, ez dute eman, oraindik afera honen berririk, baina berehala batzuk hasi zarete Berria Kakaztu nahiz. Ematen duzue Kultur kontseilari hura, zeina probestu nahi zuen Egunkariaren itxiera urak bere errotara eramateko...
Zuen "fantasmaK" oso agerian geratzen dira.
Gaur Hemen, Euskalgintzan ospe handiz eta ospe txikiz asko aportatu dutenak "ere" gartzeralatuak eta debekatuak daude, gaur hemen ustezko mehatxu hauekin batera, dugu jende asko gartzelatua inozentzia presuntziorik gabe, giza eskubiderik gabe, eta Poeta hori, bezala "etxean geratzen ari gara begiak itxita". ETAren ekimenarekiko desadostasunak desadostasun, gaur eta hemen, arazoa eta konponbidea zein den batzuk estaltzen duzue, zuzen edo zeharka.
Zorionak.
Aspaldi sartu gabe Sustatun eta gaur egokitu eta hara non ikusten dudan kristoren eztabaida Hasierren inguruan. Ia guztia arretaz irakurri ondoren pentsatu dut Hasierrekin dudan zorraren zatitxo bat kitatzeko ohar txiki hau idaztea.
Kontua da, orain askok bezalaxe, 15-16 urterekin erdaraz jo ta su aritzen nintzela. Baina Valladolid-era ikastera joan nintzenean erabat aldatu nintzen. Bertan alfabetatu eta klaseak ematen hasi. Etxera bueltatzen nintzenetan nire aita zenak esaten zidan Hau bai, markea! Españara joan behar euskalduna izateko. Eta halaxe zen. Alfabetatu nintzen larunbat eta igandeetan pisu batean ematen zizkiguten klaseei esker. Nire lehen irakaslea Hasier izan zen, gero Marianjeles (Gobernuko Hezkuntza burua) eta hirugarrena Ramon (aktore aski ezaguna). Harrez gero, nire bizitzaren zatirik handiena euskararen normalizazioa lortzeko ahaleginetan eman dut.
Eskerrik asko, Hasier!
> Hasier maitea, urteak dituk Euskal Herritik Valladolidera ikastera joan ginela . Han, besteak beste, hi ezagutzeko eta hire eskutik alfabetatzen hasteko zoria izan nian. Lazkaon eta Ataunen ibiliak gaituk euskararen inguruan beste urrats batzuk emateko asmotan. Donostian eta Elgoibarren parrandaren bat edo beste eginak. Gogoratzen?
Baina gaurkoan ez diat garai haiek gogorarazteko idazten, animoak emateko baizik.
Hire aspaldiko laguna naizen aldetik (nahiz eta aspaldian elkarrekin ez izan) eta hire artikuluak irakurri ohi ditudanez, zeharo harritu eta kezkatu nauk zenbat "titulu" berri jaso dituan irakurtzean:
(ongia eta gaizkiaren gainetik idazten duena, label artxi demokratikoen eskuratzailea, intelektual errebelde izana, hizkera polizialaren erabiltzailea, gogo eskaseko gizon erosoa ..... eta abar fronte? batetik; periodista simpatizante de ETA, muy purista para la cosa del euskera, formas perversas den nazismo erabiltzen dituena, vividor en plantilla a costa del euskera.... beste fronte? batetik.)
Sinestezinak egin zaizkidak hiri eta hire iritziei buruz irakurritako perlatxoak.
Etorkizuna geurea duk. Ez beraien, ezta beste inoren menpe ez dagoela aldarrikatzen dugunona duk etorkizuna, Hasier.
Animo eta musu handi bat, Hasier!
Neu ere hirekin batera
Neronek irakurri barik norbaitek kontatu izan balit, ez nukeen sinetsiko. Konnotazio hipotetikoki tragikoak ekarriko ez balitu, barregarria dela esango nuke. "Zutabe" iritzi trukerako aldizkaria balitz, ederto iritziko nioke halakoak argitaratzeari. Baina ez, "Zutabe" ez da hori; ETAren jendaurreko hedabidea da. Eta alde horretatik, onartezina deritzot Hasierren zutabeei halakorik eskaintzea. Susmoa daukat, gainera, bekatu larriena zutabeok "Gara"n argitaratzea izan dela. Alegia, horixe bera "El Mundo"n argitaratu izan balu "Zutabe"koa ez zatekeela izango. Sinetsi nahi dut "Zutabe"koak ez duela Hasier ETAren "lehentasunezko etsai" bilakatu. Hala balitz, neu harekin batera.