Julen Lekuona hil da
Atzo hil zen, 65 urte zituela, Lekuonatarren sagako Julen. Ez Dok Amairu taldeko kidea, apaiz ohia, musikaria eta itzultzailea. Haren aldeko hiletak bihar egingo dira, Oiartzunen, San Esteban elizan.
Berria egunkariak dio zangoetako tronbosi bat zuela eta horrek eraman zuela Poliklinika eritetxera, Donostian. Hala ere, itxura guztien arabera, Julenen heriotzak ezustean harrapatu du haren familia. Alarguna eta bi seme-alaba utzi ditu.
Ez Dok Amairuko kide
Oiartzunen jaio zen Julen, 1938an, Lekuonatarren familian, euskal kulturan itzal handia izan duen familian. Izan ere, Manuel Lekuona euskaltzainburuaren iloba zen, eta Juan Mari euskaltzainaren nahiz Andoni nekazari eta sindikalistaren anaia.
19960an agiri bat sinatu zuen beste 300dik gora apaizekin batera, Francoren gobernuari askatasun handiagoa eskatzen. Hori zela eta, Aizpurutxora eraman zuten abade, Urretxu eta Azkoitia artean dagoen auzo batera.
1963an kantatzen hasi zen, euskaraz. Eta handik bi urtera, 1965ean, Mikel Laboa, Benito Lertxundi, Xabier Lete eta beste askorekin batera, sortu zuen Ez Dok Amairu taldea. Zazpi urtez aritu zen talde hartan, harik eta barruko eztabaidak zirela medio, taldea desegin zen arte.
Ondorengoak
Ondoren, baina, disko bat grabatu zuen Xabier Lete eta Antton Valverderekin batera, Bertso Zaharrak, zeinak oihartzun handia izan baitzuen euskaltzaleen artean, aspaldiko bertsolarien lanak jasotzen zituen-eta, kantu bidez.
Apaizgoa utzita, Kontxita Rekalderekin ezkondu zen. Senar-emazteek bi seme-alaba ekarri zituzten: Aritz eta Oihana.
Julen Lekuonaren kantuak ezagun egin ziren Euskal Herrian, batzuetan berak kantatuak eta bestetan beste batzuen ahotsetan. Bereak dira Hiltzaile Bat Bezala, Eliza Pobrea, Martin Luther King, eta Ez, Ez Dut Nahi, besteak beste.
Itzulpen lanak ere egin zituen franko. Berak euskaratu zuen Tennessee Williamsen Kristalezko Zooa izeneko antzerkia eta Priestleyren Ertzaina Etxean.
Azken agerraldiak
Azken aldi honetan ez omen zebilen osasunez oso ondo, baina udaberrian bi aldiz agertu zen publikoan: Pello Zubiriaren alde Donostian egin zen O Pello, Pello kantaldian eta Usurbilen, Jesus Artzeren aldeko erakusketan.
Bihar, astelehena, goizeko 11:00etan lurperatuko dute Julen Lekuona Oiartzungo hilerrian. Haren aldeko hiletak, berriz, arratsaldeko 19:00etan izango dira, San Esteban elizan, Oiartzunen bertan.
Agur, Julen Lekuona
Zubiria-Etxeberria familiaren esker ona aurrez aurre eman baino lehen alde egin diguzu, adiskidea. Jakin ezazu, Julen - zauden lekuan- joan den otsail-martxoan bizi izan genituen egun latz haietan eman zenigun poza eta zor dizugun eskerra ez ditugula bizi garen artean ahaztuko.
Ospitale-presondegian -non nengoen eta zer gertatzen zen ondo jabetu ezinik eta bizirik jarraitzeko indarrik gabe nengoela- Malores emazteak jakinarazi zidan asko ari zirela nitaz galdezka: prentsaurreko bat eskaini behar zutela batetik, Argia-ko kideak eta lagunak ere halako ekitaldi bat antolatzen ari zirela... Eta aurrean nituen poliziei begira holako zerbait atera omen zitzaidan:
"Aizan, nirekin gogoratzen direnei esaien gaztetako kantua erabili dezaketela: "Hiltzaile bat bezela hemen naramate / bi eskuak loturik mundutik aparte / errurik ez dudala azaldu nahi nuke / egia nahi dunantzat emana dut merke".
Egun batzuen buruan emazteak esan zidan lagunek oso ekitaldi hunkigarria egin zutela, eta nor etorriko eta Julen Lekuona bera etorri zela bere seme Aritzekin "Hiltzaile bat bezela" kantatzera. Zuek gizonak, Lekuonatarrok!
Gaztetan zu nor zinen jakin gabe kantatu ditugu zure abestiak mila bider, afal ondoetan, festetatik etxera oinez, trenez edo autobusean gentozela, mendian barrena... non ez! "Ez, ez dut nahi"; "Agur, agur, agur, ilargira noa" eta besteak. Oraindik buruz dakizkit, diskoan dituzten moldaketa eta guzti, Baltasar erregearekin zeneukan eztabaida hura eta "Txokeko autoak" ederra. Gaixoaldi batean Arantzazun Pello Zabalak kasetean grabatuta utzi zizkidanak.
Julen, egunotan otsail-martxora itzulita ibili gara batzuk berriro Madrilgo epaitegi berezian. Xabier Oleaga eta Iñaki Uria ikusi bazenitu aurrean pasatzen bi eskuak loturik, nola zeramatzaten berriro mundutik aparte...
Uda honetan egin nahi genizun bisita, Julen, gure familiaren esker ona adierazteko. Eta Elixabete Garmendiari ETBrako kontatu zenizkion istorioez galdetzeko. Zure disko berria grabatzen hastearekin joan behar zitzaizkizun Argia-rako galdezka Eizagirre ahizpak. Baina ezin izan. Emazteari eta seme-alabei musu bana ematera joango gara.
Agur, Julen, artista eta gizona. Aginagako erriberara noa, eta han egongo naiz Urolako tren zaharra -sirena joaz- noiz pasako zain: trenean zoazela kartoizko billetean kanta berri bat idazten ari zarela seguru bainago.
Pello Zubiria.