Oihartzun handia izan du Egunkaria ixteak gaztelaniaz argitaratzen diren egunkarien artean. Hori bai, denetariko iritziak aurki daitezke, botikan bezala.
Komeni denez jakin dezagun nork zer esan duen kasu honetan, hona hemen loturak editorial horietara.
Gaur ere oihartzun zabala izan du Egunkaria itxi izanak. Atzo baino editorial gutxiago eragin ditu, baina artikulu gehiago, alde eta kontra.
Egunkarien editorialak, larunbatean
Iritzi artikuluak, larunbatean
Atzo baino iritzi artikulu gehiago argitaratu dira gaurko egunkarietan. Hona hemen batzuk:
Egunerok horrelaxe dakar gaurko zenbakian:
Hedabideen babesik gabe gelditu da oraingoan Espainiako Gobernua. Madrilen argitaratzen direnen artean, El Mundo-k, El Pais-ek eta La Razon-ek kritikatu egin zuten operazioa, eta ABC bakarrik geratu zen. El Mundo-k, editorialean, "erabaki larria" justifikatua ez dagoela adierazi ostean, agintariei "akatsak" zuzentzeko eskatu zien. La Razon-ek zigorrak "delitua egin dutenei" ezartzeko eskatu zuen, eta ez "egunkariari bere osotasunean, iritzi delituari buruz ez garelako ari".
Euskal Herriko egunkari gehienek gogor kritikatu zuten itxiera. "Euskal Herriaren kontrako estrategian" Estatu espainiarra "lotsarik gabe eta konplexurik gabe" ari dela esan, eta "adierazpen askatasunaren eta euskararen defentsan, konplexurik eta lotsarik gabe" ekiteko garaia dela adierazi zuen Gara-k. Diario de Noticias-en iritziz, "demokrazia baloreetan lo hartutako gizarte batek baino" ezin du onartu "oldartu gabe" itxiera. El Periodico de Alava-k, editorialean, "eskubide demokratikoak zapaldu" egin dituztela adierazi zuen. Deia-k editoriala ez baina Administrazio Kontseiluaren agiria atera zuen: "Euskara hutsean argitaratzen den egunkaria izanda, orain hartutako neurriaren larritasuna" azpimarratu zuen. Le Journal-ek langileen el- kartasun oharra kaleratu zuen.
El Diario Vasco-k eta El Correo-k, editorial berean, zalantzak agertu zituzten, atxilotuei egotzitako delituek ez dutelako "halabeharrez" egunkariaren itxiera ekarri behar eta hartutako neurriak "justifikazio berezia" behar lukeelako.. Hala ere, indar handiagoa jarri zuten Eusko Jaurlaritzako alderdien jarrera kritikoa gaitzesten, Auzitegi Nazionalaren erabakia auzitan jartzen baino. Diario de Navarra, editorial hotz batean, erabakia kezkagarria dela esatera mugatu zen.
Egunerok horrelaxe atera du berria: "kataluniako egunkariek oso goror kritikatu dute itxiera eta euskara ahotsik gabe geratu dela nabarmendu. Jarraian nazioarteko komunikabideen hainbat iritzi zabaldu dira:
Kataluniako egunkarietan oihartzun bereziki handia izan zuen Egunkariaren itxierak. Erresuma Batuko kazeta nagusiek landu zuten gaia. Parisen argitaratuek edo Alemaniakoek, esate baterako, ez zuten gaia aipatu.
"Justifikaziorik gabea"
Avui-k luze eta zabal landu zuen gaia, eta editoriala eskaini zion: "Edozein ikuspuntutik begira, gehiegizko neurria da. Lehenik eta behin, inondik inora ezin daiteke bere lerro editoriala ETA erakunde terroristaren planteamendu ideologikoekin eta estrategia biolentoarekin identifikatu. Bigarrenik, euskaraz argitaratzen den egunkari bakarra delako. Eta, azkenik, orain ahotsik gabe geratu den aukera batetik errealitatea interpretatzen duelako.(Ö) Angel Acebes Barne ministroak esan du operazioa euskal kulturaren eta , bere hizkuntza askatasunez adierazteko defentsan egin dela. Ministroak azaldu beharko du, neurriok jarraitzen badute, nor geratuko den aurki Euskadin euskaraz eta askatasunez espresatu ahal izateko".
"Kalte konponezina"
El Periodico-k ere gaitzetsi egin zuen Egunkariaren itxiera: "Egunkari bat soilik itxi daiteke, berme osoko epaiketa baten ondoren, erakusten bada delitua egiteko tresna izan dela, baina ez bertan adierazi diren ideiengatik. (...)Hedabide bat badaezpada ixteak kalte konponezinak sortzen ditu, eta ezin dira konpondu azkenean auzitegi batek kondenarako motiborik aurkitzen ez badu".
"Lotsa"
El Punt-ek ere erabakia kritikatu zuen editorialean: "Euskaraz argitaratzen den egunkari bakarraren itxiera justifikaezina da, kolpea hain latza baita hedabide hori heriotzera kondenatuta gera daitekeela eta, hortaz, adierazpen eta informazio askatasuna bortxatzen duela.(Ö) Egunkariak beti defenditu ditu portaera demokratikoak eta indarkeria salatu egin du, eta bere profesionalek ongi irabazitako ospea dute. (Ö) Nahiz eta Estatuko gobernuak behin eta berriro ukatzen duen, badirudi operazioa gehiago dela euskal kulturaren eta hizkuntzaren aurka terrorismoaren aurka baino. Angel Acebesek polizi operazioa euskal kulturaren defentsan (Ö) egin dela esateak lotsa ematen du. Ez al zuen ministroak kontrakoa esan nahi?".
"Izen berriarekin"
"ETArekiko lotura leporaturik itxiriko egunkari euskalduna izen berriarekin kaleratu da berriz", zioen Associated Press berri agentziak Espainiako hiriburutik bidaliriko artikuluan. Agentziak atxiloketen eta Egunkariaren itxieraren prozesua kontatzen zuen eta 1998. Urtean Egin-ekin gertatutakoa ekartzen zuen gogora: "Egin kazeta, ETA laguntzea leporatu zioten honi ere, ez da inoiz ireki berriz, nahiz eta bertako inor epaitua ez izan".
"Paramilitarrak"
CNN agentziak Egunkaria "independentziaren aldeko kazeta" gisa deskribatzen zuen Interneteko gunean. Azken astean beste hamarka lagun preso hartzeko eginiko "operazioarekin" lotzen zituen osteguneko atxiloketak eta ondorengo Egunkariaren itxiera. "Euskaraz mintzo direnen kazetak" ETAko agiriak argitaratzen dituela nabarmentzen zuen. Agentziak zabaldu zuenez, "Ehunka Guardia Zibil paramilitarrek 21 etxe zein bulego arakatu eta agiriak zein ordenagailuak atzeman zituzten".
"Espainiak itxi du"
"Espainiak egunkari euskalduna itxi du, separatistei laguntza ematea leporatuta" titulatu zuen Emma Daly The New York Times egunkariak Madrilen duen korrespontsalak. Juan del Olmo epaile espainiarrak atxiloturikoei eta Egunkariari egotzitakoa azaldu ondoren, Xabier Lekuona zuzendariordearen gezurtapena jasotzen zuen. Egunkariaren asmoa ez dela inoiz "ildo politiko bat sostengatzea, baizik eta euskaraz argitaratzea", jarri zuen The New York Times-ek Lekuonaren ahoan.
"Sumindura"
The Guardian-en, "Espainiako Poliziak euskal egunkari bat itxi du" titulatu zuen Gilles Tremlettek. Itxieraren eta salaketen berri eman ostean, The Guardian-eko kazetariak azpimarratu zuen itxierak "sumindura" piztu zuela Euskal Herriko beste hedabideetan eta "gobernu semi-autonomoa" sus- tengatzen duten alderdi "nazionalista moderatuetan". Halaber nabarmendu zuen polizia operazioak "begirale asko harritu" zituela, "Egunkaria ez baita Gara elebiduna bezain erradikala".Anjeles Iztueta Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza kontseilariak "ideien kriminalizazioaz" egindako adierazpenaren berri ere eman zuen The Guardian-ek.
"Sarea zabaltzen"
Elizabeth Nash The Independent-eko Madrilgo korrespontsalak sinatutako artikuluak Guardia Zibil "paramilitarraren" operazioa azaldu zuen. Nash-en arabera, "duela 12 urte lehen aldiz argitaratutako egunkari nazionalista da Egunkaria, eta uste denez, aurretik agintariek begipean hartutako beste egunkari batzuek baino menpekotasun gutxiago du euskal erradikalekiko: horrek iradoki dezake Madril sarea zabaltzen ari dela ETAren jarraitzaileen aurkako kanpainan".
"Muturreko neurria"
"Egunkariaren itxierak oinarrizko eskubideei eragiten" diela idatzi zuen Espainiako El Pais kazetak editorialean. Hala ere, neurriak oinarrizko eskubideei eragitea "litekeena dela" esanez bukatzen du. Bi adierazpen zalantzakorren artean, Egunkariaren itxiera eta Egin kazetarena bereizten ditu Madrilgo kazetak: "1998an, Egin-eko orrialdeetatik komandoei agindu zifratuak eta informazioa helarazten zitzaiela aipatzen zen". Osteguneko atxilotuen "ustezko legehausteek ez dute zerikusirik antzeko ezerekin", dio El Pais-ek. Egunkariaren kontrako erasoaren inguruan Espainiako Auzitegi Nazionaleko fiskalak eta Barne Ministerioak "harrigarriro hitzartutako prentsa ohar bitxia" nabarmentzen du. "Egin-en aferak erakusten duenez, itxiera konponbide zaila duen neurria da, hura ez baitzen berriz agertu urtebeteren buruan behin-behineko itxialdia kendu ondoren. Hori dela eta, berehala jakin beharko genituzke, epaileak halako muturreko neurria ezartzera eraman dituen zantzuak", bukatzen du El Pais-ek.
Gaurko 2. zenbakian irakurri ahal izan dugun moduan, Itxieraren eta atxiloketen salaketez gain, elkartasun mezuak dira nagusi
Komunikabideek erreakzionatu egin dute Euskaldunon Egunkariaren itxieraren aurrean, eta beren elkartasuna adierazi diete atxilotuei, senideei eta langileei.
Donostian inoiz egin den manifestaziorik handiena seguruenik, baina Euskal Herritik kanpo apenas ispilatu den hori. Espainiako telebistetan erabat atzenduta eta nahasita eman zuten albistea. Hala ere, prentsa idatzian nabarmena da oraindik itxieraren oihartzuna.
Egunkarien editorialak, igandean
Iritzi artikuluak, igandean
Gaur, astelehena, ez da editorialik agertu Egunkariaren inguruan. Iritzi artikuluak, ordea, bai, eta ugari. Beharbada hauts gehien harrotu duena da euskal idazle talde batek (Iban Zaldua, Patxi Zubizarreta, Ana Arregi, Bernardo Atxaga, Jorge Giménez, Joxemari Iturralde, Anjel Lertxundi, Inazio Mujika eta Joxean Sagastizabal) argitaratu duena El País egunkarian. Hemen ere irakur dezakezue, Iban Zalduari dagokion artikuluan.
Larunbatean, The Idaho Statesman egunkariak artikulu bat zekarren, nola itxi zuten Egunkaria.
Tartean David Bieter Idahoko kongresukide demokrataren iritziak agertzen dira. Bieter-ek kontatzen du nola Martxelo Otamendi bizi izan zen beraren etxean Idahoko Kongresuak eztabaidatu zuen bitartean mozio bat Euskal Herriko autodeterminazioaren alde. Horretaz gain, Hillary Clintonen lehen kanpaina jarraitu zuen kazetari gisa. Ez dizute hori egiteko baimenik ematen, aurretik zure historiala ondo aztertu gabe, esan zuen Bieter-ek.
Bestalde, Idahoko Indymediak ere egin du albiste honen jarraipena.
Le Journal du Pays Basque-Euskal Herriko kazetak ere luze zabal aipatu zuen ortziral eta ibiakoitzen, eta bizki ontsa gainera. Ikusiz frantsesez idazten duten heldabideek zoin kasu guti egin duten aferari, uste dut azpimarratzekoa dela egin duten lana. Larunbatekoan Erramun Bachoc euskal kulture erakundeko lehendakaria, Didier Rouger zuzenbide irakaslea, Sabin Intxaurraga politikaria eta Bixente Vrignon kaxetalariaren aburuak ere bildu zituzten.
Juan del Olmo epailearen jarrera Egunkariako atxilotuekin kritika zorrotzak jaso ditu bi egunkariren editorialetan:
Eta gaur ere, iritzi artikulu ugari bildu ditugu han eta hemen, Egunkariaren inguruan. Hona hemen horietako zenbait:
Epaileak atzo jakinarazi zuen autoa eta erabaki zeintzuk joango ziren espetxera eta nortzuk geratuko ziren libre. Eta nork segitu beharko zuen inkomunikaturik. Hori dela eta, zenbait egunkarik editorialak idatzi dituzte gai horren inguruan.
Uste izatekoa zen, eta halaxe gertatu da, gaur ere iritzi artikulu ugari kaleratuko zirela gai honen bueltan.
Tortura salaketek izan dute, bai, eraginik egunkarietan. Editorialetan, behintzat, igarri da.
Dagoeneko astebete igaro da Egunkaria itxi zutenetik. Gaur ere, iritzi asko bildu ditugu han eta hemen.
Jende askok eman du iritzia Euskaldunon Egunkaria itxi dutela eta. Hona hemen biharamunean aurkitu ditugun zenbait: