Hausnarketa euskarazko toki hedabideetan

Zuek plan estrategiko eske, baina guk uste dugu zuen dirua zuek ateratzea izan behar dela bidea. Uste dugu ordaindutakoei konpetentzia egiten diozuela toki hedabideok.



Frantziako CGT langileen konfederazioko kideek doako "METRO" egunkariaren kontra egin dute protesta. Parisen, metrotik aldizkariak lapurtu ondoren kalean zabaldu zituzten. Zabaldu bai, baina ez jendeari emanda. Lurrera bota zituzten denak!



Gurean, ostera, inork ez du zalantzan jartzen zergatik diren doan herri aldizkariak. Ba nik bai! Gure herrian ordaindu egiten da aldizkaria eta hala ere oso harrera ona du.

Guk uste dugu? Zeintzuk zarete zuek? Hedabideren baten ari zarete? Zeini egiten diogu konpetentzia tokiko hedabideok? Erdal hedabideei? Hala bada, pozten naiz, zeren horrek erakusten du gauzak ondo egiten ari garela, eta iragarleek aintzat hartzen dituztela toki hedabideak, oso euskarri egokia iruditzen zaielako euren intereserako.



Edo, ordaindutako euskarazko hedabideez ari zarete? Hauei egiten diegu konpetentzia toki hedabideok? Edo haiek egiten digute konpetentzia toki hedabideoi.



Diru laguntzarik jasotzen ez dituen euskarazko hedabiderik bada? Nik ez dut bat bera ezagutzen.



Egoera den modukoa da. Gaur egun ez dira errentagarriak euskarazko hedabideak: ez egunkaria, ez aldizkariak, ez irratiak, eta gutxiago telebistak. Hauen helburua, gainera, ez da dirua egitea. Helburua hori izango balitz, erdaraz egingo lirateke.



Gaur egun, euskarazko hebideak bultzatu nahi baditugu, masiboak izatea nahi badugu, ahalik eta maiztasun txikiagokoak izan daitezela nahi badugu, erdarazkoei “konpetentzia” egin diezaietela nahi badugu, txukunak izatea nahi badugu, interesgarriak, irakurleei zerbitzu egokia emango dietenak… Hori guztia nahi badugu, doan eta diruz lagunduta izan beharko dira, hala beharrez.



Eta, itxura denez, gehienok hala nahi dugu. Azken finean, euskarazko hedabideak bultzatzea (tartean, iritzia botatzeko erabili duzun sustatu.com hau) erabaki politikoa da.



Jakina, horrek ez du esan nahi betirako administrazioaren lepora bizitzeko bokaziorik daukagunik. Besteak beste, horregatik ari gara plan estrategikoaz.



Egunen baten, euskara erdararen mailan jartzeko lanean ariko ez bagina, erdaraz jardungo genuke. Eta, behar bada, Chenoa, Rociito, Carmina Ordoñez, Julio Ibarra edo Eguzkitzeren gora beherez idatziko genuke. Edo, Felipe printzipearen andra-gaien gainean ere bai. Ah, eta, agian, doan banatzea erabakiko genuke, ordaindutakoei konpetentzia egiteko. “Metro” ez da kasu bakarra, gainera.



Zelakoak diren gabatxo heuek... Arrantzaleekin, kamioilariekin...



Eneko Azkarate, GOIENKARIAko zuzendaria

Zumaiako Ane:



Toki hedabideak ez dira doanekoak toki guztietan. Catalunyan adibidez. egin daiteke katalanez bere burua ordaintzen duen hedabiderik. Baina euskaraz ez. Bi hizkuntzen egoera ezberdinak dira kakoa.



Hala ere, ideiak trukatze aldera, aipatu nahi dizkizut puntu labur batzuk:



1. Tokikoak dira euskarazko hedabideen artean autofinantziatuenak, euskarazko publizitatearen sustatzaile handiak izan dira herri aldizkariak. Goienak, adibidez, 3 edizio ezberdineko astekaria egiten du, 21.500 alekoa, gehi eskualdeko telebista, Arrasateko Irratia, sustatu.com-eko lana, eta abiatzeko du eskualdeko ataria. Bada, aurrekontuaren erdia inguru estaltzen du sarrera komertzialekin. Toki hedabideak ez dira diru publikoaren errapetik bizi eta ez dute horretarako bokaziorik.



2. Euskaraz analfabeto da hiztunen erdia baino gehiago. Nola piztuko zaio analfabetoari irakurzaletasuna, ez bada lana asko errazten zaiolako? Horregatik behar du argitalpen hurbilekoa, interesekoa, eta doan.



3. Euskarazko hedabideen lehentasuna masibo izatea da, hartzaile askorengana iristea, etxe guztietako buzoian sartzea. Horrek bihurtzen ditu komunitategile, hizkuntz hedatzaile eta publizitate euskarri. Zenbaitek erosten du zure herriko aldizkaria? Asko badira, zorionak!



4. Inork ez du ukatzen euskara subenzionatzea diskriminatzailea denik, baina diskriminazioa, kolesterola bezala, badago ona eta badago txarra. Izenaren arabera emakumea zara, ez duzu uste sexu parekotasuna lortu bitartean ona dela emakumearen aldeko diskriminazioa?



5. Doaneko argitalpenak, paperean edo sarean, ugaltzen ari dira. Izango da publizitateari esker, edo diru beltza medio. Horren ondoan, diru publikoa jasotzeak oinarrizko muga batzuk ezartzen dizkio argitalpenari eta muga guztiak ez dira txarrak elkar bizitzarako.



Badago eztabaidarako gairik, eta egia da diru laguntzak lozorroa ekar lezakeela. Dena den, gusturago jardungo nuke doaneko/ez doaneko eztabaidan, euskararen merkatuak argitalpen komertzialetarako aukera emango balu!

> Gurean, ostera, inork ez du zalantzan jartzen zergatik diren doan herri aldizkariak. Ba nik bai! Gure herrian ordaindu egiten da aldizkaria eta hala ere oso harrera ona du.

Eta zenbat ordaintzen duzu, Ane, zeure gustuko irratia entzuteko? Zalantzarik gabe Canal Digital edo Via Digital bakarrik ikusiko dituzu etxean, ezta? Ordaindu beharrekoak, alegia.

Aneren herriko toki aldizkariko partaidea naizen aldetik, Aneri eta hari erantzun dioten guztiei azalpen batzuk ematea eta iritzi bat agertzea dagokidala iruditzen zait.



BALEIKE herri aldizkaria da gurea, eta bigarren zenbakiaz geroztik, batzuk harpidetza bidez etxean jasotzen hasi ziren eta beste batzuek denda edo tabernaren batean 100 pezetaren truke eskuratzen zuten. Salneurri sinbolikoa jarri genion garai hartan, borobila; nork ukatuko zigun "libra" edo "txokolatina" bat 40 orrialdeko aldizkari baten truke? Aldizkari bakoitzarekin lortzen genuenak huskeria zirudien, baina 1994an, Aldundiaren eta Jaurlaritzaren laguntzak ezagutu ere ez eta Udalarena zalantzan ikusten genuen garai hartan, aurrekontuaren zati garrantzitsu bat horrela estaltzen genuen.



Beti izan gara berezi samarrak. Elgetako Goibekokalez gain, ez dugu ezagutzen gurea bezala Gazte Asanblada batetik sortutako beste herri aldizkaririk. "Ohizko" herri aldizkariak genituen eredu eta guk ere produktu duina atera nahi izan genuen. Aldizkariak hainbeste balio zuela iritzi genion eta horregatik bidezkoena salgai jartzea iruditu zitzaigun; hartara, interesa zuenak erosiko zuen eta gurea ez zen izango postontzian aldian behin azaltzen zen "opari" soil bat. Une hartan zuzen jokatu genuela iruditzen zait, gainera. Garairik onenetan, 200 harpidedunetik gora izanda ere, hilean 500 ale baino gehiago erraz saltzen genituen. Datu hori 8.000 biztanleko herri batean ez dago batere gaizki. Inoiz edo behin pentsatu izan dugu doan banatzeko urratsa ematea, baina jendea ordurako ordaintzen ohitua zegoen eta Udala ere ez genuen ikusten laguntza handitzeko prest.



Eztabaida piztu duen dirulaguntzen gaiari helduta, guk ere administrazioaren ateetan kox-kox jo behar izan dugu, batez ere azpiegituretan eta antolamenduan aurrera egin dugun heinean. Horietan lortutakoa gehienetan ez da behar bezainbestekoa izaten eta ez dugu ahaztu behar beste aldizkari batzuk ere harpidetza sistemara pasatu direla. Geure aldetik, 100 pezetatik 200era igo genuen salneurria duela 3 urte eta aurten 1,5 eurotan jartzea erabaki genuen. Baliabide propioak handitzea beti ere ona baita, horrek erosle eta iragarle kopuruan beherakada handirik ez badakar, behintzat.



Oraintxe aterako dugu 100. zenbakia eta arrazoi pixka bat badu Zumaiako Anek: harrera ona izan du aldizkariak. Zumaiar ugari inguratu da 99 zenbakirekin eta ehunka argazkirekin osatu dugun erakusketa ikustera. Doan ala ordainduta, emandakoa gustura hartzen baitu jendeak. Gurean ekonomikoa ez, bestelakoa da arazoa: 8 urtean zehar ez dugu jendearen behar adinako inplikaziorik lortu eta etorkizuna kolokan ikusten dugu, elkarte edo talde sendo baten babesik ez dugulako. Horregatik, hausnarketa prozesu bat ekitera goaz. Horra beste gai garrantzitsu bat eta orain esku artean daukagun erronka!



XABIER AZKUE

Zumaiako BALEIKE aldizkariko partaidea